Jagoda kamczacka
| |||
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
| Nadgromada | rośliny telomowe | ||
| Gromada | rośliny naczyniowe | ||
| Podgromada | rośliny nasienne | ||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | szczeciowce | ||
| Rodzina | przewiertniowate | ||
| Rodzaj | wiciokrzew | ||
| Gatunek | wiciokrzew siny | ||
| Odmiana | jagoda kamczacka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Lonicera caerulea var. kamtschatica Sevast. Krashen. Opican. Zemli Kamch. 1:311. 1818 | |||
| Synonimy | |||
|---|---|---|---|
| |||
Jagoda kamczacka (Lonicera caerulea L. var. kamtschatica Sevast.) – odmiana wiciokrzewu sinego (Lonicera caerulea), krzewu należącego do rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae Juss.)[3]. Pod taką nazwą jest w Polsce najbardziej znana, jednak prawidłowa nazwa to wiciokrzew kamczacki, gdyż jest odmianą wiciokrzewu. Pochodzi z północno-wschodniej Azji[3]. W wielu krajach świata, również w Polsce jest uprawiana, ale uprawia się tylko odmiany uprawne (kultywary).
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Krzew o zwartym i wzniesionym pokroju, osiągający wysokość do 2 m. Jest rośliną długowieczną (żyje do 35 lat).
- Kwiaty
- Zakwita w pierwszej połowie kwietnia. Na krótkiej szypułce znajdują się dwa zwisające białożółte kwiaty o długości ok. 1,5 cm.
- Owoc
- Mięsiste, wydłużone pestkowce o fioletowoczarnej barwie, pokryte niebieskim, woskowym nalotem. Osiągają długość 2 – 3 cm i szerokość do 1 cm. Są soczyste, mają słodko-kwaśny smak z charakterystyczną goryczką. Dojrzewają od połowy maja.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Roślina uprawna, uprawiana dla owoców. Jej zaletą są bardzo duże wartości odżywcze oraz fakt, że są to jedne z najwcześniej dojrzewających u nas w naturalnych warunkach owoców. W Polsce uprawiana od niedawna, obecnie jest coraz bardziej popularna, głównie w uprawie amatorskiej. Nie nadaje się do uprawy towarowej ze względu na małą wydajność owoców i trudny ich zbiór.
Owoce mogą być również wykorzystywane do produkcji wina, głównie przez amatorów, jednak w Polsce są już pierwsze wyspecjalizowane winiarnie[4].
Uprawa[edytuj | edytuj kod]
- Wymagania: roślina wytrzymuje mrozy do –45 stopni Celsjusza, a kwiaty do –8 stopni. Stanowisko powinno być słoneczne, ziemia żyzna, wzbogacona obornikiem.
- Sposób uprawy: wskazane jest (ze względu na zapylanie krzyżowe) sadzić blisko siebie dwa krzaki jagody kamczackiej w odległości 1 metr, najlepiej różnych odmian. Jeden krzak też zaowocuje, ale słabiej. Krzewów nie przycina się, na starszych okazach można usuwać stare pędy.
- Sztuka kulinarna: owoce przede wszystkim nadają się na deser. Można jednak wykonywać z nich dżemy, soki, mrozić i suszyć. Owoce zawierają wiele składników biologicznie aktywnych, o własnościach wzmacniających, antyseptycznych i odtruwających organizm.
Kultywary[edytuj | edytuj kod]
- 'Dlinnopłodna' – duże jagody, bez goryczki. Dobrymi zapylaczami są: 'Czelabinka', 'Izjuminka' i 'Smolińska'
- 'Czelabinka' – jagody o gruszkowatym kształcie. Dobrymi zapylaczami są: 'Czelabinka', 'Izjuminka' i 'Smolińska'
- 'Sinoglaska' – jagody o cylindrycznym kształcie. Dobrym zapylaczem jest 'Dlinnopłodna'.
- 'Wołoszebnica' – duże jagody z nierówną powierzchnią. Zapylaczem może być każda inna odmiana.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-27] (ang.).
- ↑ a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- ↑ Pomysł na jagodę kamczacką: własna winiarnia, www.sadnowoczesny.pl [dostęp 2020-07-28] (pol.).