Jan Kazimierz Dorawski

Jan Kazimierz Dorawski

Data i miejsce urodzenia	8 lutego 1899 Kraków
Data i miejsce śmierci	16 stycznia 1975 Kraków
Zawód, zajęcie	lekarz alpinista taternik

Jan Kazimierz Dorawski (ur. 8 lutego 1899 w Krakowie, zm. 16 stycznia 1975 r. tamże) – polski oficer lekarz, taternik i alpinista, autor wielu nowych dróg wspinaczkowych w Tatrach, działacz turystyczny, taternicki i narciarski, autor trzech książek i licznych artykułów w czasopismach taternickich.

Życiorys

W latach 1918–1920 służył w Wojsku Polskim. W 1922 jako podporucznik rezerwy posiadał przydział do kompanii zapasowej sanitarnej nr 10. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1920 i 14. lokatą w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, grupa podlekarzy. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 10 batalionu sanitarnego w Przemyślu. W następnym roku został przydzielony do 5 batalionu sanitarnego w Krakowie. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Posiadał przydział do Kadry Zapasowej 5 Szpitala Okręgowego w Krakowie.

Po ukończeniu studiów medycznych zawodowo związał się z Krakowem, pracując jako lekarz rentgenolog. W 1947 był jednym z inicjatorów reaktywacji Koła Krakowskiego Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego.

Działalność wspinaczkowa

Od 1906 poznawał Tatry turystycznie podczas wyjazdów wakacyjnych. Taternictwo uprawiał od 1922 i do ok. 1935 był jednym z czołowych polskich taterników.

Od chwili założenia w 1923 r. należał do Sekcji Taternickiej Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie. W tym samym czasie wstąpił również do Polskiego Związku Narciarskiego. Działał też w Sekcji Turystycznej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, a później w Klubie Wysokogórskim PTT oraz w Zarządzie Głównym PTT.

W połowie lat 20. XX w. wraz z niektórymi członkami Sekcji Taternickiej krakowskiego AZS stworzył nieformalną grupę taterników o zdecydowanie sportowym nastawieniu zwaną „Grupą Syfonów”, która w latach 1926–1930 nadawała ton polskiemu taternictwu. W tym czasie Dorawski dokonał wielu przejść nowych dróg w Tatrach:

• Rumanowy Szczyt północno-wschodnią ścianą (1928),
• Lodowy Szczyt z Doliny Śnieżnej (1929),
• Mały Kieżmarski Szczyt dolnymi urwiskami północnej ściany (1929),
• Diabla Przełęcz od wschodu (1930),
• Gerlach wschodnią ścianą (1930),
• Kieżmarski Szczyt południową ścianą (1930),
• Ramię Krywania środkiem północnej ściany (1930),
• Lodowy Szczyt północno-zachodnią ścianą (1931).

Towarzyszami jego wypraw byli inni wybitni wspinacze tamtych czasów, jak Wincenty Birkenmajer, Kazimierz Kupczyk, Adam i Marian Sokołowscy, Alfred i Jan Alfred Szczepańscy, Mieczysław Szczuka czy Karol Wallisch.

W 1931 r. brał udział w wyprawie alpinistycznej w Alpy Delfinackie, gdzie uczestniczył m.in. w III przejściu południowej ściany La Meije w grupie górskiej Écrins. W 1934 r. był uczestnikiem I polskiej wyprawy w Andy, gdzie brał udział w pierwszych wejściach na Alma Negra (6120 m n.p.m.) i na La Mesa (6200 m n.p.m.). W 1934 r. kierował polską wyprawą w Atlas Wysoki, podczas której również uczestniczył w przejściach nowych dróg wspinaczkowych.

Funkcje sprawowane w organizacjach turystycznych i sportowych

• 1925–1929: członek Komisji Sportowej Polskiego Związku Narciarskiego,
• 1925–1948 (z przerwami): sekretarz i wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego,
• 1928–1932: prezes Sekcji Taternickiej Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie,
• 1946–1950: prezes Klubu Wysokogórskiego PTT.

W 1950 r. został mianowany członkiem honorowym Klubu Wysokogórskiego PTT, a w 1974 r. członkiem honorowym Polskiego Związku Alpinizmu.

Publikacje

Dorawski dużo publikował na tematy związane z taternictwem i himalaizmem. Ogłosił wiele artykułów, notatek, sprawozdań, recenzji itp. zarówno w czasopismach specjalistycznych („Taternik”, „Wierchy”), jak i w prasie codziennej. Był jednym z najlepszych w swoim czasie znawców dziejów zdobywania Himalajów. Napisał książki:

• Walka o szczyt świata, Warszawa 1955,
• Człowiek zdobywa Himalaje, Kraków 1957,
• Wysoko w Andach, Warszawa 1961 („Iskry”, seria Naokoło świata).

Bibliografia

• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Dorawski Jan Kazimierz, w: Wielka encyklopedia tatrzańska, Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, ISBN 83-7104-008-3;