Jan Bryk

Jan Bryk
Data i miejsce urodzenia	16 maja 1899 ; Busk
Data i miejsce śmierci	1940 ; Kijów
	Burmistrz Kamionki Strumiłowej
Okres	od 1933; do 1939
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Edward Bryk (ur. 16 maja 1899 w Busku, zm. 1940 w Kijowie) – polski prehistoryk i archeolog, burmistrz Kamionki Strumiłowej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 16 maja 1899 w Busku, pow. Kamionka Strumiłowa, w rodzinie Ignacego i Barbary z Felbingerów^[1]. Ukończył gimnazjum w Tarnopolu. W latach 1915–1918 był internowany w Rosji, następnie do 1921 w POW i w Wojsku Polskim. W latach 1921–1922 pracował w Urzędzie Wojewódzkim Tarnopolskim^[1]. W 1922 rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Lwowskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, które ukończył w 1926 na utworzonym w 1924 Wydziale Humanistycznym, uzyskując tytuł naukowy doktora filozofii. Pracował w C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie jako nauczyciel, wykładał język ruski, język łaciński^[2]. Równolegle uczył w Prywatnym Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie, wykładając język grecki^[3].

W niepodległej Polsce pozostawał nauczycielem. 16 września 1925 został przeniesiony z XII Państwowego Gimnazjum we Lwowie do XI Państwowego Gimnazjum we Lwowie^[4]. Od 1925 do 1931 pracował jako asystent w Zakładzie Prehistorii UJK, którym kierował prof. Leon Kozłowski, następnie jako starszy asystent. Prowadził zajęcia ze studentami na uczelni. Przeprowadził badania archeologiczne: na obszarze Małopolski Wschodniej latem 1930^[5] oraz na terenie cmentarzyska w Bukównej^[6]. Publikował prace w zakresie swojej dziedziny naukowej. Był członkiem komisji prehistorycznej i antropologicznej Polskiej Akademii Umiejętności^[1].

W 1933 został wybrany burmistrzem Kamionki Strumiłowej i sprawował urząd do 1939 (do tego czasu zamieszkiwał przy ulicy Żółkiewskiego 35)^[7]. Działał społecznie. Był prezesem podokręgu PZPN, członkiem powiatowego komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, członkiem zarządu LOPP, Ligi Morskiej i Kolonialnej oraz Towarzystwa Popierania Budowy Publicznej Szkoły Powszechnej^[1].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD w listopadzie 1939 w Kamionce Strumiłowej^[8]. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD na Ukrainie i pogrzebany w Bykowni. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 72/1-47 oznaczony numerem 299; dosłownie określony jako Jan Brik)^[9]. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Od 1927 był mężem Janiny Gajda^[1].

Publikacje

Czaszki z Remenowa (1925)
- Les crânes de Remenów (1935)
Osady epoki kamiennej na wydmach nadbużańskich (1925)
Kultury epoki kamiennej na wydmach zachodniej części południowego Wołynia (1928)
Neolityczne kurhany ze szkieletami skurczonymi w Kaczanówce w pow. skałackim, woj. tarnopolskie (1930)
Tymczasowe sprawozdanie z badań archeologicznych we Wschodniej Małopolsce (1930)
Scytyjski kurhan w Kaczanówce (1932)
Kurhany w Rusiłowie i Krasnem (1933)
Badania archeologiczne w Ostapiu na Podolu (1936)
Tymczasowe sprawozdanie z badań archeologicznch w Bukównie, pow. tłumacki (w: Sprawozdania PAU 37/5, 21-22)

Ordery i odznaczenia

Medal Niepodległości (15 czerwca 1932)^[10]
Krzyż Legionowy

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 28. [dostęp 2021-07-03].
↑ Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za Rok Szkolny 1913. Lwów: Fundusz Naukowy, 1913, s. 33.
↑ Sprawozdanie Dyrekcji Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Zofii Strzałkowskiej we Lwowie za rok szkolny 1907/08. Lwów: 1908, s. 23.
↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1928/29. Lwów: 1929, s. 11.
↑ Jan Bryk. Tymczasowe sprawozdanie z badań archeologicznych we Wschodniej Małopolsce. „Z Otchłani Wieków”, s. 89-92, Nr 6 / 1930. Dział Przedhistoryczny Muzeum Wielkopolskiego.
↑ Przemysław Makarowicz, Siergiej Łysenko, Igor Koćkin. Wyniki badań cmentarzyska w Bukivnej nad górnym Dniestrem w 2010 roku. „Materiały Archeologiczne”, s. 103, 104, 109, XXXIX / 2013. Muzeum Archeologiczne w Krakowie.
↑ Książka telefoniczna. Kamionka Bużańska. genealogyindexer.org. [dostęp 2015-11-18].
↑ Helena Żołnierzowa: Moja mała ojczyzna. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2015-11-18].
↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 8. [dostęp 2015-03-05].
↑ M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

Maria Magdalena Blombergowa. Uczeni polscy rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Twerze. „Analecta”, s. 57, R. 9 Z. 2 (18) / 2000.
Jan Bryk – publikacje w bazie Google Books. google.pl. [dostęp 2015-03-05].

[:0-1] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 28. [dostęp 2021-07-03].

[2] Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za Rok Szkolny 1913. Lwów: Fundusz Naukowy, 1913, s. 33.

[3] Sprawozdanie Dyrekcji Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Zofii Strzałkowskiej we Lwowie za rok szkolny 1907/08. Lwów: 1908, s. 23.

[4] Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1928/29. Lwów: 1929, s. 11.

[5] Jan Bryk. Tymczasowe sprawozdanie z badań archeologicznych we Wschodniej Małopolsce. „Z Otchłani Wieków”, s. 89-92, Nr 6 / 1930. Dział Przedhistoryczny Muzeum Wielkopolskiego.

[6] Przemysław Makarowicz, Siergiej Łysenko, Igor Koćkin. Wyniki badań cmentarzyska w Bukivnej nad górnym Dniestrem w 2010 roku. „Materiały Archeologiczne”, s. 103, 104, 109, XXXIX / 2013. Muzeum Archeologiczne w Krakowie.

[7] Książka telefoniczna. Kamionka Bużańska. genealogyindexer.org. [dostęp 2015-11-18].

[8] Helena Żołnierzowa: Moja mała ojczyzna. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2015-11-18].

[9] Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 8. [dostęp 2015-03-05].

[10] M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]