Jan Gwalbert Olszewski
![]() Jan Gwalbert Olszewski na fotografii z 1900 roku | |
Data i miejsce urodzenia |
30 czerwca 1873 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 czerwca 1943 |
Zawód, zajęcie | |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
Jan Gwalbert Olszewski (ur. 30 czerwca 1873 w Będzinie, zm. 12 czerwca 1943 w Warszawie) – polski artysta malarz, rysownik i pedagog; przedstawiciel malarstwa realistycznego, szczególnie ceniony jako akwarelista–ilustrator.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 30 czerwca 1873 w Będzinie, w rodzinie Michała i Marii z Witanowskich[1]. Po ukończeniu szkoły realnej i warszawskiej Szkoły Rysunkowej Wojciecha Gersona studiował w latach 1894–1897 na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, gdzie uzyskał dyplom nauczyciela potwierdzony przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[1]. Po powrocie do kraju na stałe związał się z Warszawą. 30 października 1902 ożenił się z Jadwigą Szteyner[1]. Od 1912 roku został członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. W latach 1918–1936 był nauczycielem rysunku w Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Kolekcjonował dzieła sztuki, głównie obrazy i rysunki współczesnych artystów polskich.
Zmarł 12 czerwca 1943 w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 195-6-21)[2].
Twórczość malarska oraz ilustratorska[edytuj | edytuj kod]
Malarstwo Jana Gwalberta Olszewskiego charakteryzowała solidność i rzetelność warsztatowa; był świetnym realistą i równocześnie dobrym kolorystą. Malował portrety, sceny rodzajowe i pejzaże. Podróżując po kraju utrwalał w rysunku i akwareli zabytki architektury oraz pamiątki historyczne; Swoje impresje malarskie zamieszczał na łamach m.in. „Wędrowca”, „Biesiady Literackiej”, „Tygodnika Polskiego” (wyd. w Warszawie w latach 1898–1905) i Wisły; jest autorem ilustracji do książek Michała Rawity-Witanowskiego: Dawny powiat chęciński, Kłodawa i jej okolice pod względem historyczno-ludoznawczym oraz Wielkopolskie miasto Koło : jego przeszłość i pamiątki. Plenerowe rysunki zabytków i pamiątek historycznych opublikował Olszewski w albumach: Brzegiem Wisły (Warszawa 1901) i Miłośnikom pamiątek (Warszawa-Kraków 1905). Wystawiał obrazy w Salonie Aleksandra Krywulta (w latach 1895, 1896, 1898, 1900, 1903, 1904) i w Zachęcie (w latach 1901–1935). Z ważniejszych prac malarskich Jana Gwalberta Olszewskiego: Przy fortepianie, Na odpuście, Zadumana, Na targ, Modre oczy, Studium.
Ordery i odznaczenia[3][edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
Galeria wybranych rysunków i akwarel[edytuj | edytuj kod]
-
Zamek na Wawelu, 1905
-
Kościół parafialny w Wierzbnie, 1900
-
Portret Mikołaja Reja, 1905
-
Portret Stanisława Staszica, 1905
-
Kościół w Nagłowicach, 1905
-
Kaplica w Starej Wsi, 1900
-
Studium, 1905
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 536. [dostęp 2021-08-24].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA RAWITA-WITANOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2021-08-24] .
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 221. [dostęp 2021-08-24].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Olszewski, [w:] Wędrowiec 1900 nr 17, s. 327–328.
- Galeria Żak. Oferta malarstwa polskiego 2016 (katalog antykwaryczny), s. 77.
- Zabytkowe pocztówki (1899–1953) w zbiorach Biblioteki Głównej Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach. Katalog wystawy, Kielce 2001.
- Zbiory Jana Olszewskiego w Warszawie, [w:] Ziemia 1912, nr 1; 6.
- Olszewski J.G., Brzegiem Wisły, Warszawa 1901.
- Olszewski J.G., Miłośnikom pamiątek, Warszawa-Kraków 1905.
- Olszewski J.G., Pan pułkownik: obrazki malowane w słońcu, Warszawa 1915.
- Rawita-Witanowski M., Kłodawa i jej okolice pod względem historyczno-ludoznawczym. Z rys. oryg. Jana Olszewskiego, Warszawa 1904.
- Rawita-Witanowski M., Wielkopolskie miasto Koło : jego przeszłość i pamiątki, (z ilustracjami Jana Olszewskiego), Piotrków 1912.
- Rawita-Witanowski M., Dawny powiat chęciński. Z ilustracjami prof. Jana Olszewskiego. Opracowanie pod red. Dariusza Kaliny, Kielce 2001.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dzieła Jana Gwalberta Olszwskiego w bibliotece Polona
- Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu
- Akwareliści
- Członkowie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych
- Ludzie urodzeni w Będzinie
- Ludzie związani z Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy ilustratorzy
- Polscy kolekcjonerzy sztuki
- Polscy malarze realizmu
- Polscy pejzażyści
- Urodzeni w 1873
- Zmarli w 1943