Jan Oszacki

Jan Oszacki
Data i miejsce urodzenia	1 października 1915 ; Morawska Ostrawa
Data i miejsce śmierci	22 lipca 1982 ; Kraków
	profesor nauk medycznych
	Specjalność: chirurgia
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1946
Habilitacja	1954
Profesura	1961
	Polska Akademia Nauk
Status	członek rzeczywisty
	Doktor honoris causa; Akademia Medyczna w Warszawie – 1975
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński; Akademia Medyczna w Krakowie
	Odznaczenia

Jan Oszacki (ur. 1 października 1915 w Morawskiej Ostrawie, zm. 22 lipca 1982 w Krakowie) – polski chirurg.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Aleksandra Oszackiego, profesora medycyny wewnętrznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po ukończeniu krakowskiego gimnazjum św. Anny rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim UJ, gdzie w 1939 otrzymał dyplom ukończenia. Praktykę szpitalną odbył w klinice Jeno Polyi w Budapeszcie^[1].

Po wybuchu II wojny światowej, podczas kampanii wrześniowej służył w szpitalu polowym w Krakowie^[1]. W czasie okupacji niemieckiej pracował w fabryce narzędzi chirurgicznych, a po zakończeniu działań wojennych w Klinice Chirurgii kierowanej przez prof. Jana Glatzla.

W 1946 na Wydziale Lekarskim UJ uzyskał stopień naukowy doktora medycyny na podstawie napisanej pod kierunkiem profesora Glatzla rozprawy o przygotowaniu farmakologicznym pacjentów przed operacją wola nadczynnego. W 1947 został powołany do wojska i skierowany do pracy w charakterze lekarza wojskowego na Oddziale Chirurgicznym Wojskowego Szpitala Okręgowego w Toruniu. Po zakończeniu służby wojskowej powrócił do pracy w I Klinice Chirurgicznej UJ, z której w 1950 został zwolniony. Uzyskał zatrudnienie na stanowisku adiunkta w III Klinice Chirurgicznej AM w Szpitalu im. Gabriela Narutowicza w Krakowie. Dodatkowo podjął się kierowania krakowskim 11 Oddziałem Chirurgicznym Instytutu Onkologii^[1].

Od 1953 przez rok przebywał w Korei Północnej, gdzie był dyrektorem szpitala Czerwonego Krzyża w Hamhyng. W 1954 został docentem w Klinice Chirurgii, od 1959 do końca życia kierował II Katedrą i Kliniką Chirurgiczną Akademii Medycznej. Był dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej (1960–1965) i rektorem (1965–1972) tej uczelni. W 1961 uzyskał tytuł profesora nauk medycznych, od 1967 był członkiem korespondentem, a od 1980 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk^[2]. W latach 1963–1971 pełnił funkcję specjalisty krajowego w dziedzinie chirurgii^[1].

Od 1954 był zastępcą redaktora naczelnego czasopisma „Polski Przegląd Chirurgiczny” – oficjalnego organu Towarzystwa Chirurgów Polskich. W 1972 został wybrany na stanowisko redaktora naczelnego^[1]. Był redaktorem i współautorem podręcznika „Patofizjologia chorób chirurgicznych”.

W 1975 został doktorem honoris causa Akademii Medycznej w Warszawie.

Zmarł w Krakowie, w wyniku ciężkich powikłań pooperacyjnych^[1]. Pochowany na cmentarzu Salwatorskim (sektor SC9-C-8)^[3].

Dorobek naukowy[edytuj | edytuj kod]

Opublikował ok. 200 prac naukowych, podręczników medycznych, redaktorem tłumaczeń. Był konsultantem chirurgii w regionie południowo-wschodnim, członkiem rady naukowej przy Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej, wieloletnim redaktorem naczelnym „Polskiego Przeglądu Chirurgicznego”, członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgów.

Wykonał pierwszą w Krakowie komisurotomię mitralną, w wyniku prowadzonych badań ustalił, że ostre choroby jamy brzusznej mają przebieg ze zróżnicowanym nasileniem oligowolemii oraz zmianami ilościowymi w komórkach i przestrzeni międzykomórkowej.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (12 października 1954)^[4]
Srebrny Krzyż Zasługi (22 lipca 1953)^[5]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955)^[6]
Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Wysocki. Profesor Jan Oszacki – krótki biogram wielkiego chirurga. „Państwo i Społeczeństwo”. Rok XXI, nr 1, s. 9–15, 2021. Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. ISSN 2451-0858. [dostęp 2024-05-02].
↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN
↑ biogram, Sejm Wielki
↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1596 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie służby zdrowia”.
↑ M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1275 „za zasługi w pracy dydaktycznej i naukowej w dziedzinie medycyny”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/113 - na wniosek Ministra Zdrowia.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

nota biograficzna, Uniwersytet Jagielloński
Oszacki Jan, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2014-11-11] .

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Wysocki. Profesor Jan Oszacki – krótki biogram wielkiego chirurga. „Państwo i Społeczeństwo”. Rok XXI, nr 1, s. 9–15, 2021. Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. ISSN 2451-0858. [dostęp 2024-05-02].

[2] Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN

[3] ram, Sejm Wielki

[4] M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1596 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie służby zdrowia”.

[5] M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1275 „za zasługi w pracy dydaktycznej i naukowej w dziedzinie medycyny”.

[6] M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/113 - na wniosek Ministra Zdrowia.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]