Przejdź do zawartości

Jan Samek (pilot)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Samek
Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1937
Pisarowce

Data i miejsce śmierci

13 kwietnia 1991
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Narodowość

polska

Pracodawca

SZPG „Stomil” Sanok

Małżeństwo

Krystyna

Dzieci

Małgorzata

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Jan Stanisław Samek (ur. 20 lipca 1937 w Pisarowcach, zm. 13 kwietnia 1991 w Sanoku) – polski pilot szybowcowy, modelarz, instruktor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jan Stanisław Samek urodził się 20 lipca 1937 w Pisarowcach[1][2]. Był synem Wawrzyńca i Heleny z domu Borek[1].

Należał do Aeroklubu Podkarpackiego w Krośnie od 1954 i został pilotem szybowcowym[3][4][5]. W lipcu 1958 w Szybowcowych Mistrzostwach Polski Juniorów w Kielcach zajął 10 miejsce na 23 startujących[6]. Przed 1959 uzyskał Odznakę Szybowcową z trzema mewkami[3]. Sterując szybowcem Mucha 100-A w kwietniu 1959 odbył ośmiogodzinny lot na trasie Krosno-Kraków-Sanok o długości 300 km[3]. Tym samym zdobył diament do Złotej Odznaki Szybowcowej[3]. Był w gronie członków AP odnoszących sukcesy, w tym ustanawiających rekordy świata[7]. W maju 1960 dokonał przelotu szybowcem na trójkącie o długości 245 km na trasie Krosno-Mielec-Nowy Sącz-Krosno, gromadząc liczbę punktów uprawniających do startu w zawodach o memoriał Ryszarda Bitnera[8]. W aeroklubie był zarówno zawodnikiem jak i również instruktorem[9]. Karierę pilota lotniczego i szybowcowego przerwał wypadek podczas lotu treningowego[9]. Był także skoczkiem spadochronowym[4].

Zajął się modelarstwem kosmicznym i modelarstwem rakietowym jako zawodnik i szkoleniowiec-instruktor[10][2][11][9]. Był organizatorem i wieloletnim działaczem „Klubu Modelarstwa Lotniczego i Kosmicznego” w Osiedlowym Domu Kultury „Puchatek” Sanockiej Spółdzielni Mieszkaniowej przy ulicy Romualda Traugutta 9 w Sanoku, prowadząc tam zajęcia modelarni lotniczej[12][13]. W Sanockim Domu Kultury w Sanoku, działającym w budynku przy ul. Adama Mickiewicza w Sanoku, na przełomie lat 70./80. prowadził koło modelarstwa lotniczego[14]. Jako zawodnik reprezentował sanocki Klub Modelarstwa Lotniczego i Kosmicznego „Meteor”, działający przy ODK SSM[2][11]. Podczas mistrzostw Polski w dniach 3-5 października 1980 w Słupsku zdobył srebrny medal w kategorii seniorów w klasie rakiet S4A[15][16]. W zawodach Mistrzostw Polski Modeli Rakietowych w dniach 11-13 września 1981 w Toruniu zajął szóste miejsce w klasie rakiet redukcyjnych kategorii seniorów Mistrzostw Polski Modeli Rakietowych w Toruniu[17]. W trakcie mistrzostw Polski w dniach 4-7 września 1986 w Lisich Kątach zdobył brązowy medal i tytuł II wicemistrza w kategorii seniorów w klasie rakiet redukcyjnych S-7[18][2][16]. W rozgrywanych w dniach 20-24 kwietnia 1987 w Dmitro-Stanko (Bułgaria) międzynarodowych mistrzostwach państw socjalistycznych w modelarstwie kosmicznym zdobył brązowy medal w klasie S-7 rakiet redukcyjnych[11][16]. Wraz z partnerami klubowymi Zygmuntem Janowskim i Bartoszem Zmarzem został powołany na obóz kadry Polski w dniach 10-15 maja 1987 w Lesznie[11]. Został powołany do kadry narodowej i reprezentował Polskę na zawodach mistrzostw świata[2].

Jego wychowankowie odnosili sukcesy w szczególności w kategoriach modeli kosmicznych[5], do 1987 zdobywając dziewięć tytułów mistrzowskich[4], a łącznie jego podopieczni zdobyli 16 tytułów mistrzowskich i wicemistrzowskich[19]. Wśród nich była jego córka Małgorzata, która także zajęła się modelarstwem kosmicznym, reprezentowała klub Meteor, przed 13 rokiem życia zdobyła wicemistrzostwo Polski juniorów, łącznie zdobyła cztery medale mistrzostw Polski[20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][16].

Nagrobek Jana Samka

Zawodowo był zatrudniony w Sanockich Zakładach Przemysłu Gumowego „Stomil” Sanok[12]. Działał na polu społecznym oraz partyjnym w PZPR[12]. 6 listopada 1977 został wybrany członkiem egzekutywy Komitetu Zakładowego PZPR w SZPG „Stomil” w Sanoku[30]. Był działaczem klubu sportowego Sanoczanka Sanok[31]. W 1982 był wiceprezesem sekcji podnoszenia ciężarów tego klubu[32]. Zajął 19. miejsce w Plebiscycie na Najpopularniejszego Sportowca Sanoka 1986 roku organizowanym przez czasopismo „Gazeta Sanocka – Autosan[33]. Był inicjatorem niedokonanej ostatecznie reaktywacji przedwojennego Klubu Balonowego przy SZPG „Stomil”[34].

Zmarł nagle 13 kwietnia 1991 w Sanoku[1][9]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 17 kwietnia 1991[1]. Był żonaty z Krystyną z domu Górka[1] (1947-2020)[19][35][36].

Od 1992 jest rozgrywany w Krośnie Memoriał Jana Samka w kategoriach Open oraz w kategorii Małych Form[5][37].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 158 (poz. 52).
  2. a b c d e Józef Ząbkiewicz. Oni kandydują. Jan Samek. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 1, s. 7, 1-10 stycznia 1987. 
  3. a b c d Diamentowy przelot. „Nowiny”. Nr 102, s. 4, 28 kwietnia 1959. 
  4. a b c Andrzej Piątek. Niespokojnie. „Nowiny”. Nr 63, s. 4, 15-16 marca 1986. 
  5. a b c Michał Słyś: Memoriał Jana Samka – wszystkie swobodne. freeflight-krosno.vxm.pl, 2016-07-17. [dostęp 2017-01-15].
  6. 70 lat Aeroklubu Podkarpackiego 1945-2015. 100 lat lotnictwa na Podkarpaciu 1915-2015. Praca zbiorowa pod redakcją Witolda Ostrowskiego. 2017, s. 171,172.
  7. Aeroklub Podkarpacki. Historia. aeroklub-podkarpacki.pl. [dostęp 2017-01-15].
  8. Sukces pilota Samka. „Nowiny”. Nr 117, s. 4, 18 maja 1960. 
  9. a b c d Spółdzielnia 2014 ↓, s. 316.
  10. Mistrzostwa Polski Juniorów w Modelarstwie Rakietowym 1983. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 28, s. 1, 10-20 października 1983. 
  11. a b c d Józef Ząbkiewicz. Brązowy medal J. Samka. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 15, s. 7, 20-31 maja 1987. 
  12. a b c Pójdą w 1-majowym pochodzie. Z szacunek dla pracy i wspólnego dorobku. „Nowiny”. Nr 100, s. 2, 29 kwietnia 1986. 
  13. Józef Ząbkiewicz. II konkurs plastykowych i kartonowych modeli. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 5, s. 5, 1-10 lutego 1989. 
  14. Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 61. ISBN 83-909787-3-3.
  15. Znakomita postawa sanockich modelarzy. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 30, s. 6, 20-30 października 1980. 
  16. a b c d Spółdzielnia 2014 ↓, s. 319.
  17. Adam Silarski wicemistrzem Polski w modelarstwie rakietowym. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 28, s. 6, 10-20 października 1981. 
  18. Stanisław Janczura. Dwa modele modelarzy. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 29, s. 6, 10-20 października 1986. 
  19. a b c d e f g Spółdzielnia 2014 ↓, s. 320.
  20. Józef Ząbkiewicz. Oni kandydują. Małgorzata Samek. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 1, s. 7, 1-10 stycznia 1987. 
  21. Jan Samek. Święto latawca. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 30, s. 6, 20-31 października 1985. 
  22. Jan Samek. Wicemistrzowski tytuł Małgorzaty Samek. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20, s. 6, 10-20 lipca 1986. 
  23. Jan Samek. Latawce nad Sanokiem i Krosnem. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 32, s. 6, 10-20 listopada 1986. 
  24. Izabela Wilk. ODK „stuknęło” 10 lat. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 35, s. 6, 10-20 grudnia 1986. 
  25. Józef Ząbkiewicz. Modelarze z Sanoka w finale MP juniorów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 19, s. 7, 1-10 lipca 1987. 
  26. Józef Ząbkiewicz. Latawce nad Sanokiem i Krosnem. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 34, s. 6, 1-10 grudnia 1987. 
  27. Józef Ząbkiewicz. Z różnych dyscyplin. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20, s. 7, 10-20 lipca 1988. 
  28. Józef Ząbkiewicz. Święto latawca. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 32, s. 6, 10-20 listopada 1988. 
  29. Józef Ząbkiewicz. Z różnych dyscyplin. Czwórka modelarzy w finałach MP. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 18, s. 7, 20-30 czerwca 1989. 
  30. Obradowała Zakładowa Konferencja Sprawozdawczo-Wyborcza PZPR w „Stomilu”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 21, s. 3, 15-30 listopada 1977. 
  31. Józef Ząbkiewicz. Gratulacje po awansie do II ligi. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20, s. 2, 1-10 lipca 1986. 
  32. Marian Struś. Trzecia strona medalu. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 7, s. 8, 20-31 lipca 1982. 
  33. Józef Ząbkiewicz. Od Krysiaka do Wojewódki. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 10, s. 5, 1-10 kwietnia 1987. 
  34. Tradycje sportowe Sanoka do 1945 roku. isanok.pl, 2011- 01-26. [dostęp 2017-01-15].
  35. Zmarli - rok 2020 (dane USC Sanok). korsosanockie.pl, 2020-10-27. [dostęp 2021-04-26].
  36. Niedziela Chrystusa Króla – 22.11.2020 r.. fara.sanok.pl, 2020-11-21. [dostęp 2021-04-26].
  37. Młodzi Modelarze. Lotnicy na start w Krośnie. modelarze-krosno.xq.pl, 2014-07-20. [dostęp 2017-01-15].
  38. Odznaczeni z okazji majowego święta. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13, s. 4-5, 10-20 maja 1983. 
  39. Święto sanockich chemików. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 17, s. 2, 20-30 czerwca 1983. 
  40. Marian Struś. Spółdzielnia Mieszkaniowa ma 25 lat. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 34, s. 2, 1-10 grudnia 1984. 
  41. Przyznany przez Miejski Ośrodek Pracy Ideowo-Wychowawczej, stanowiącego filię Wojewódzkiego Uniwersytetu Marksizmu-Leninizmu. Bogumiła Koszela. Mistrzostwa Polski Juniorów w Modelarstwie Rakietowym 1983. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 28, s. 3, 10-20 października 1983. 
  42. Szczególny charakter uroczystości z okazji Święta Odrodzenia Polski. W regionie. Krosno. „Nowiny”. Nr 170, s. 2, 24 lipca 1989. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]