Jankowo Dolne
52°33′02″N 17°41′25″E/52,550556 17,690278| wieś | |
 Korpus wiatraka "holendra" z 1896 w Jankowie Dolnym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1137[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-214[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PGN |
| SIMC |
0583438 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gniezno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego  | |
| 52°33′02″N 17°41′25″E/52,550556 17,690278[1]
| |
Jankowo Dolne – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Gniezno; nad Wełną i jeziorem Jankowskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś istnieje co najmniej od XIV wieku i pierwotnie notowana była w dokumentach jako Nankowo lub Niankowo, później pod nazwą Jankowo[4]. W jednym z łacińskojęzycznych dokumentów z 1393 notowany jest Dobiesław haeres de Nyankowo. W 1356 arcybiskup gnieźnieński Jarosław z Bogorii i Skotnik funduje i uposaża w miejscowości kościół p.w. św. Szymona i Judy. Eryguje również parafię, do której wciela wieś Wełnicę. Na prośbę Bodzęty, biskupa krakowskiego, który urodził się w Jankowie i był jej dziedzicem fundator nadał kościołowi dziesięcinę z Budzisławia i Kożuszkowa. W końcu XVII wieku parafią zarządza proboszcz ze Strzyżewa, którą w XVIII wieku zniesiono, a kościół rozebrano[4].
Po rozbiorach Polski wieś znalazła się w zaborze pruskim. Miejscowość dwukrotnie wymienił XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. Leżała ona wówczas w powiecie gnieźnieńskim i liczyła w sumie 2899 morg powierzchni. Składała się z dwóch części – wsi oraz folwarku Gałuzy. Miejscowość należała do N. Koszutskiego. W 1882 znajdowało się w niej 16 domów, w których mieszkało 234 mieszkańców z czego 67 ewangelików i 167 katolików. We wsi było wówczas 133 analfabetów. Znajdowała się w niej gorzelnia o napędzie parowym[5].
We wsi znajduje się korpus wiatraka „holendra” z 1896, dawny zajazd z 1905 (obecnie restauracja i hotel „Gościniec w Dolinie”) oraz nowoczesny kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza z 1998–2000.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jankowo Dolne. W 1962 r. siedzibęgromady przeniesiono do Gniezna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego. Wśród poszukiwaczy meteorytów znana jest z tego, że znaleziono w tej miejscowości w 2004 r. kilka meteorytów nazwanych roboczo „Jankowo Dolne” (prawdopodobnie z tego samego spadku co meteoryt „Morasko”). Największy okaz (12 kg) był używany przez miejscowego rolnika jako obciążenie ula[6].
-
Kościół św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza -
Dawny zajazd z 1905
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 43997
- ↑ Wieś Jankowo Dolne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-25], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 373 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Jankowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 635.
- ↑ Jankowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 412.
- ↑ Polski Serwis Meteorytów. [dostęp 2010-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-24)].
