Janusz Michał Różański

Janusz Różański

Data i miejsce urodzenia	8 września 1959 Nowy Targ
Zawód, zajęcie	architekt wnętrz, pisarz
Narodowość	polska

Janusz Różański z antyputinowskim transparentem podczas protestu solidarności ze społeczeństwem Ukrainy w obliczu inwazji rosyjskiej, 2022.

Janusz Michał Różański (ur. 8 września 1959 w Nowym Targu) – polski architekt wnętrz, pisarz, prozaik, filozof i działacz społeczny.

Życiorys

W 1986 roku ukończył studia na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 2018 roku ukończył studia filozoficzne na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, uzyskując stopień magistra na podstawie pracy Etyka cnót w poemacie Pan Tadeusz, napisanej pod kierunkiem Jana Wawrzyniaka.

W latach 1979–1989 organizował pomoc dla szkół polskich, litewskich i białoruskich w ZSRR oraz dla polskich zespołów folklorystycznych Wilia, Wilenka i Mała Wilenka, we współpracy z Tadeuszem Goniewiczem.

W latach 80. wraz z Leszkiem Bednarczukiem redagował i wydawał w Polsce czasopismo Lithuania, które zawierało informacje o historii Litwy i bieżących wydarzeniach w tym kraju. Był ilustratorem i kolporterem wydawnictw podziemnych.

W latach 1985–1986 prowadził wykłady monograficzne o Litwie na Chrześcijańskim Uniwersytecie Robotniczym im. ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego, założonym przez księdza Kazimierza Jancarza w Nowej Hucie. Wykładał także w ramach Towarzystwa Kursów Naukowych.

Wraz z Leszkiem Bednarczukiem, Andrzejem Drawiczem i Marianem Zaczyńskim był współautorem Listu do „Braci Litwinów”, który podpisało ponad pięćdziesięciu przedstawicieli kultury i nauki. List ten został przedrukowany w szeregu czasopism podziemnych. Będąc manifestem ideowym Lithuanii, stał się u progu lat 90. wykładnią ideologiczną dla demokratycznej opozycji litewskiej i polskiej w budowaniu przyjaznych stosunków.

Janusz Różański publikował m.in. w Kulturze (pod pseudonimem Jan Michał Olita) oraz W drodze. Był współautorem książki Hieroglifem pisane dzieje... Starożytny wschód w wyobraźni romantyków (2007) pod redakcją Włodzimierza Szturca i Magdaleny Bizior-Dombrowskiej, w której opublikował rozdział Antyk w architekturze i sztuce XIX wieku. Wybrane zagadnienia. W 2011 roku ukazała się jego książka Pan Tadeusz Adama Mickiewicza. Refleksja nad tekstem, wydana przez Mariusza Janika. W 2014 roku opublikował opowiadanie w zbiorze Opowiadania dla Alberta.

Budynek Poczty Głównej w Krakowie. Wieżę wieńczy postmodernistyczna kopuła współautorstwa Janusza Różańskiego

Po 1989 roku zajął się głównie działalnością artystyczną i projektowaniem wnętrz. Wraz ze Zbigniewem Jasakiem był w 1996 roku współautorem przebudowy budynku Poczty Głównej w Krakowie, a konkretnie zwieńczenia ryzalitu narożnego postmodernistyczną kopułą, nawiązującą do dawnej architektury budynku.

Od lat 2000. stale współpracuje z Galerią Olympia w Krakowie jako kurator techniczny oraz okazjonalnie jako prowadzący paneli dyskusyjnych. W 2013 roku pokazał w Galerii Olympia swoje prace podczas indywidualnej wystawy pod tytułem Piękny mebel. Kurator Michał Krnąbrny napisał o nim: „Urodzony w 1959 w drodze na Gorc, a więc góral, ale poza tym architekt wnętrz, efemeryda, endemit, literaturoznawca, purysta językowy, stolarz-cieśla, hydraulik i skandalista towarzyski. Jego hobby to fizyka kwantowa, spektrum światła, filumenistyka, komparatystyka sztuk i łyżwo-rolki (...)”. W czerwcu 2015 roku Janusz Różański wziął udział w zbiorowej wystawie z okazji szesnastolecia Galerii Olympia.

Był autorem projektu wnętrza Cafe Caroline przy ul. Głowackiego 4 w Bronowicach w Krakowie. Lokal był opisywany jako „miejsce o wyjątkowym klimacie” z „pięknym wystrojem”, i został nagrodzony w czterech edycjach plebiscytu Miejsce przyjazne seniorom, a magazyn Publiczne Wnętrza w 2010 roku sklasyfikował go pośród pięciu najlepszych lokali w Polsce w kategorii kawiarnie i restauracje.

Książki

• Pan Tadeusz Adama Mickiewicza. Refleksja nad tekstem (2011)