Jaskinia Górna pod Kawiorami
50°11′07″N 19°45′59″E/50,185278 19,766389
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel |
prywatny |
| Długość |
22 m |
| Głębokość |
6 m |
| Deniwelacja |
1,4 m |
| Wysokość otworów |
425 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
55 m |
| Ekspozycja otworów |
ku NNW |
| Kod |
J.Olk.I-07.35 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°11′07″N 19°45′59″E/50,185278 19,766389
| |
| Strona internetowa | |
Jaskinia Górna pod Kawiorami, Schronisko pod Kawiorami Dolne – jaskinia w Dolinie Będkowskiej[1], w granicach wsi Będkowice w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[2]. Jest to rejon Wyżyny Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[3].
Położenie i nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa jaskini pochodzi od należącego do wsi Będkowice osiedla Kawiory. Znajduje się ono na wierzchowinie po wschodniej stronie Doliny Będkowskiej. Z pól uprawnych sąsiedniej wsi Bębło do dna Doliny Będkowskiej opada porośnięty lasem bezimienny wąwóz. Ma on wylot około 1 km powyżej miejsca, w którym od szlaku turystycznego biegnącego dnem Doliny Będkowskiej odgałęzia się zielony szlak do Łazów. Na orograficznie lewych zboczach wąwozu opadającego z Kawiorów, tuż pod wierzchowiną ciągnie się pas skał. W dolnych jego skałach znajduje się Jaskinia Górna pod Kawiorami[2].
Opis jaskini[edytuj | edytuj kod]
Otwór dolny znajduje się u podstawy skałki o wysokości około 4 m i poza sezonem wegetacyjnym jest widoczny z dna Doliny Będkowskiej. Ma wysokość 2,8 m, u podstawy szerokość 1 m, górą rozszerza się. Dolna, węższa część otworu to rynna erozyjna. Za otworem znajduje się korytarz o długości 5 m, prowadzący do głównej komory. W jej stropie jest komin o wysokości 5 m zakończony górnym otworem. W stropie komory są zaklinowane wielkie bloki skalne. Ku północnemu wschodowi z komory odgałęzia się niski i ciasny korytarz o długości 7 m. Jego dno zawalają duże głazy i drobny gruz skalny. Ku południowemu zachodowi odchodzi drugi, ciasny, szczelinowaty i ślepy korytarz[1].
Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach. Jest pochodzenia krasowego i powstała w strefie freatycznej. Świadczą o tym boczne rynny erozyjne na ścianach korytarza i kotły wirowe w stropie. Oprócz nich na ścianach jaskini widoczne są drobne miseczkowate zagłębienia powstałe już współcześnie w wyniku przepływu wody. Jaskinia jest wilgotna i przewiewna. Nacieków brak. Namulisko obfite, złożone z większych skał i drobniejszego gruzu oraz iłu. Wygląda na nienaruszone. W otworze jaskini rośnie zanokcica skalna, a jego ściany i ściany korytarza obficie porastają glony. Ze zwierząt obserwowano muchówki, pajęczaki i motyla paśnika jaskińca[1].
-
Otwór główny -
Komora -
Komora -
Widok z korytarza -
Otwór górny
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia jest znana od dawna. Jest też odwiedzana – świadczy o tym palenisko w jej komorze, oraz pozostawiane śmieci. Po raz pierwszy opisał ją Kazimierz Kowalski w 1951 r. On też sporządził pierwszy jej plan[4]. Obecny plan sporządził M. Czepiel. W 1981 r. E. Sanocka-Wołoszynowa badała w tej jaskini faunę pająków. Znalazła ich 6 gatunków[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Andrzej Górny, Jaskinia Górna pod Kawiorami, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-04-30].
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2021-04-30].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
- ↑ E.Sanocka-Wołoszynowa, Badania pajęczaków jaskiń Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, „Acta Univ. Wratislav. Prace Zoologiczne”, 11, Wrocław 1981.