Jesionowo (powiat olsztyński)
53°56′36″N 20°31′45″E/53,943333 20,529167
| wieś | |
 Kościół pw. św. Marcina | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
380[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-040[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NOL |
| SIMC |
0472696 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Dobre Miasto  | |
| 53°56′36″N 20°31′45″E/53,943333 20,529167[1]
| |
Jesionowo (dawniej niem. Eschenau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.
We wsi znajduje się zabytkowy kościół oraz słupowa kapliczka z wnękami (kiedyś we wnękach znajdowały się rzeźby: Pieta i św. Antoni z Dzieciątkiem).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś wymieniana była w dokumentach już w 1366 r., lecz dokument lokacyjny pochodzi z 1382 r. Wystawił go biskup Henryk Sorbom. W 1402 roku Jesionowo zostało zakupione przez kapitułę kolegiacka w Dobrym Mieście.
Pierwszy kościół, gotycki, wybudowano w XIV wieku. W czasie wojen polsko-krzyżackich z XV w. został zniszczony. W 1581 r. został odbudowany i w 1583 r. konsekrowany przez biskupa Marcina Kromera. Kościół filialny (parafia Frączki) pw. Świętych Marcina, Rocha i Walentego wybudowano w 1649 roku, w miejscu wcześniejszego, gotyckiego. Po rozbudowie o część wschodnią, kościół został konsekrowany 18 czerwca 1684 r. przez biskupa Michała Radziejowskiego. Nowe prezbiterium zbudowano w 1911 roku. Ołtarz główny, pięknie rzeźbiony, pochodzi z 1684 roku. W ołtarzu z dekoracja akantową znajdują się rzeźby św.św. Piotra i Pawła, Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. W ołtarzu znajdują się także obrazy: Trójcy Świętej oraz św. Marcina. Nad ołtarzem umieszczony jest barokowy krzyż. Boczny ołtarz, rokokowy, pochodzi z 1781 r. Drugi boczny ołtarz został przeniesiony do kaplicy w Kabikiejmach. Chór kościelny - drewniany, w stylu klasycystycznym; prospekt organowy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Na wyposażeniu kościoła jest granitowa chrzcielnica oraz szafkowy zegar, wykonany przez Williama Smitha w Londynie. Oprawa zegara w stylu barokowo-klasycystycznym pochodzi z przełomu XVIII i XIX w.
W 1911 została przywrócona parafia.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46436
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 406 [zarchiwizowane 2022-10-26].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mieczysław Wieliczko, Janina Bosko, Bronisław Magdziarz, Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999, ISBN 83-86926-07-4, OCLC 831022259.
- Zygmunt Suchenek, Dobre Miasto. Skrawek uroczej Warmii. Pracownia Wydawnicza "ElSet", 2011, ISBN 978-83-61602-97-2
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Historia Żydów w Jesionowie na portalu Wirtualny Sztetl
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
