Juan de la Cierva
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
inżynier, konstruktor lotniczy, pilot |
Narodowość |
hiszpańska |
Juan de la Cierva y Codorníu (ur. 21 września 1895 w Murcja, zm. 9 grudnia 1936 w Croydon) – hiszpański inżynier, konstruktor lotniczy i pilot.
Cierva już w wieku 15 lat zaczął budować szybowce-lotnie, na których wykonywał loty.
W 1919 zaprojektował i zbudował bardzo oryginalny trzysilnikowy dwupłatowiec Cierva C-3[1] specjalnie na rozpisany przez Aeronáutica Militar (ówczesne wojska lotnicze Hiszpanii) konkurs na wielosilnikowy bombowiec[2]. W 1919 po wypadku Ciervy C-3 spowodowanym przez oblatywacza który przeciągnął samolot i rozbił go, Cierva rozpoczął prace nad nowym typem aerodyny, która miałaby zapewnić większe bezpieczeństwo użytkownikom w razie utraty mocy przez silnik czy silniki[2][3]. Cierva doszedł do wniosku, że jedyną konstrukcją dającą tego typu bezpieczeństwo jest samolot z ruchomymi skrzydłami (wirnikiem) zapewniającymi siłę nośną używając do tego zjawiska autorotacji[3]. Nie była to pierwsze próba zbudowania wiropłatu, ale z wyjątkiem zbudowanego około 1918 śmigłowca PKZ 2[4] wszystkie wcześniejsze próby ograniczały się co najwyżej do niewysokich skoków tego typu konstrukcji[5].
Maszynę tę nazwał autogiro (autożyrem), obecnie podobne konstrukcje zwane są wiatrakowcami.
Pierwszy, nieudany model autożyra z dwoma przeciwbieżnymi wirnikami osadzonymi na wspólnej, pionowej osi, Cierva C.1, został skonstruowany w 1920[6]. W drugim, także nieudanym modelu Cierva C.2 trójłopatowy wirnik został osadzony sztywno na głowicy[7]. W trzecim i ostatnim nieudanym wiatrakowcu Cierva C.3 konstruktor usiłował rozwiązać problem przechylania się maszyny w prawo spowodowany nierównomiernie generowaną siłą nośną ale i ta maszyna okazała się nieudana[8]
W modelu Cierva C.4 zastosowano po raz pierwszy wirnik przegubowy[9] i był to pierwszy udany wiatrakowiec który cechował się dobrą manewrowością umożliwiającą wykonywanie lotów w obwodzie zamkniętym[10]. W modelu Cierva C.5 zastosowano lotki na wysięgnikach w celu zmniejszenia momentu przechylającego[11].
W 1934 Juan de la Cierva jako pierwszy odbył lot wiatrakowcem z pokładu okrętu „Dédalo”.
W połowie lat dwudziestych Cierva przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie stanął na czele przedsiębiorstwa Cierva Autogiro Company Ltd opracowującego i produkującego kolejne, coraz doskonalsze, modele wiatrakowców. W 1934 roku jeden z modeli (Cierva C.30) zakupiła Polska dla potrzeb swoich sił zbrojnych. Wiatrakowiec z Anglii do Polski pilotował Bolesław Stachoń.
W 1932 Juan de la Cierva został odznaczony Wielkim Złotym Medalem FAI.
Zginął w katastrofie lotniczej jako pasażer samolotu komunikacyjnego DC-2.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Peter W. Brooks: Cierva Autogiros. s. 34.
- ↑ a b Arthur W. J. G. Ord-Hume: Juan de la Cierva And His Autogiros. s. 6.
- ↑ a b Juan De La Cierva. centennialofflight.gov. [dostęp 2013-01-29]. (ang.).
- ↑ Petroczy-Karman-Zurovec PKZ 2. aviastar.org. [dostęp 2013-01-29]. (ang.).
- ↑ Helicopter Development in the Early Twentieth Century. centennialofflight.gov. [dostęp 2013-01-29]. (ang.).
- ↑ Peter W. Brooks: Cierva Autogiros. s. 35.
- ↑ Peter W. Brooks: Cierva Autogiros. s. 35-38.
- ↑ Peter W. Brooks: Cierva Autogiros. s. 38-39.
- ↑ Tomasz Goetzendorf-Grabowski: "Aerodynamics of a Helicopter Rotor in Forward Flight". [dostęp 2012-07-29]. (ang.).
- ↑ Peter W. Brooks: Cierva Autogiros. s. 39-43.
- ↑ Peter W. Brooks: Cierva Autogiros. s. 44-45.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Peter W. Brooks: Cierva Autogiros : The Development of Rotary-Wing Flight. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press, 1988. ISBN 978-0-87474-268-8.
- Arthur W. J. G. Ord-Hume: Juan de la Cierva And His Autogiros. Catrine, United Kingdom: Stenlake Publishing, 2011. ISBN 978-1840335590.
- Malinowski Tadeusz: „Lotnicy świata”, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1985 ISBN 83-206-0495-8