Józef Nowak (aktor)

Józef Nowak

Data i miejsce urodzenia	8 kwietnia 1925 Kończyce
Data i miejsce śmierci	16 stycznia 1984 Warszawa
Zawód	aktor
Lata aktywności	1945–1984
Odznaczenia

Grób Józefa Nowaka na cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej w Warszawie

Józef Nowak (ur. 8 kwietnia 1925 w Kończycach, zm. 16 stycznia 1984 w Warszawie) – polski aktor filmowy i teatralny.

Życiorys

Podczas okupacji pracował jako maszynista w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

W 1946 ukończył Studio Teatralne przy Starym Teatrze w Krakowie. Egzamin eksternistyczny aktorski zdał w 1947. W latach 60. i 70. był jednym z najpopularniejszych aktorów teatralnych, filmowych (ponad 60 ról), radiowych (postać Bronka Grzelaka w powieści radiowej „Matysiakowie”) i kabaretowych (m.in. „Kabaret Koń” i „Kabaret Owca”). Dużą popularność zdobył jako wykonawca piosenek żołnierskich (m.in. Takiemu to dobrze).

Miał braci Michała i Jana oraz siostrę Władysławę. Był mężem Danuty Marii z Kasterów (1926–2018).

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Komunalnym Północnym (kwatera E-V-2-2-3).

Kariera teatralna

• 1945–1947: Teatr Wesołej Gromadki w Krakowie
• 1947: Teatr Kameralny T.U.R. w Krakowie
• 1947–1948: Teatr Ziemi Opolskiej w Opolu
• 1948–1949: Teatr im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach
• 1949–1955: Teatr Narodowy w Warszawie
• 1955–1984: Teatr Dramatyczny w Warszawie

Filmografia

• 1953: Przygoda na Mariensztacie - robotnik wypisujący na tablicy wyniki przodujących murarzy
• 1953: Celuloza – Szczęsny
• 1954: Pod gwiazdą frygijską – Szczęsny
• 1957: Eroica – porucznik Kurzawa
• 1957: Człowiek na torze – Jankowski
• 1958: Dezerter – Robert
• 1960: Zezowate szczęście – Witold
• 1960: Ostrożnie, Yeti! – sierżant „Stokrotka”
• 1960: Powrót – Andrzej
• 1961: Milczące ślady – kapitan Morwa
• 1961: Drugi człowiek – Zieleńczyk
• 1961: Wyrok – Zarębski
• 1962: Mężczyźni na wyspie – Góral
• 1962: Drugi brzeg – Paweł Lasoń
• 1962: I ty zostaniesz Indianinem – kapitan Górny
• 1964: Barwy walki – Sasza
• 1964: Bigos – szef kampanii
• 1964: Nieznany – Zawidowski
• 1964: Prawo i pięść – porucznik Wrzesiński
• 1965: Podziemny front – podoficer Gestapo (odc. 1)
• 1967–1968: Stawka większa niż życie – major Stefan, dowódca oddziału AL
• 1967: Paryż – Warszawa bez wizy – ambasador
• 1967: Westerplatte – plutonowy Piotr Buder
• 1968: Hasło Korn – pułkownik Marczak
• 1968: Hrabina Cosel – Lagnasco
• 1968: Ostatni po Bogu – kapitan Zapała
• 1969: Sąsiedzi – kolejarz Marczewski
• 1969: Do przerwy 0:1 – sierżant „Baryła” Nogajski, dzielnicowy
• 1969: Paragon gola – sierżant „Baryła” Nogajski, dzielnicowy
• 1969: Przygody pana Michała – Bogusz, podstoli nowogrodzki
• 1969: Nowy – dyrektor POM
• 1970: Wakacje z duchami – sierżant
• 1970: Dziura w ziemi – Jan Skawiński
• 1970: Prawdzie w oczy – członek brygady Klisia
• 1970: Hydrozagadka – Jan Walczak / As
• 1970: Legenda – Stach
• 1971: Niebieskie jak Morze Czarne – dyrektor, uczestnik „młodzieżowej” wycieczki
• 1971: Jeszcze słychać śpiew. I rżenie koni... – kierownik żwirowni
• 1971: Kardiogram – sekretarz partii
• 1971: Kłopotliwy gość – milicjant
• 1972: Agnieszka – ojciec Agnieszki
• 1973: Hubal – Leopold Okulicki – pułkownik
• 1973: Stawiam na Tolka Banana – Edzio
• 1973: Profesor na drodze – kierowca Józef Grzegorek
• 1973: Akcja V – „Borowik”
• 1974: Wiosna panie sierżancie – Władysław Lichniak, starszy sierżant MO
• 1974: Jak to się robi – milicjant
• 1975: Jarosław Dąbrowski – generał Bronisław Wołowski
• 1975: Dyrektorzy – Wacław Widlarz
• 1976: A jeśli będzie jesień... – generał Jan Kozłowski, towarzysz broni Karola
• 1977: Zakręt – Stefan
• 1978: Zielona miłość – przewodniczący Rady Narodowej
• 1979: Doktor Murek – proboszcz
• 1979: Pełnia – Mietek
• 1979: Na własną prośbę – dyrektor Budroksu
• 1979: ...droga daleka przed nami... – Kozłowski
• 1980: Zamach stanu – ksiądz Józef Panaś
• 1980–2000: Dom – Kajetan Talar (1980; 1982)
• 1984: Pan na Żuławach – Szczepan

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy II klasy (1977)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1962)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (1970)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1975)

Nagrody

• Nagroda Państwowa II stopnia za rolę Szczęsnego w filmach: Celuloza i Pod gwiazdą frygijską (1955)
• „Srebrny Pierścień” na V Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu za wykonanie piosenki Takiemu to dobrze (1971)
• „Złoty Ekran” (1974)
• Nagroda Komitetu do spraw Radia i Telewizji za twórczość radiową i telewizyjną (1974)
• indywidualna nagroda artystyczna Ministra Spraw Wewnętrznych (1974)
• Nagroda II stopnia na XV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę Ojca w Ślubie Witolda Gombrowicza w Teatrze Dramatycznym w Warszawie (1974)
• Honorowy „Złoty Pierścień” na XVII Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu za całokształt występów (1983)

Źródło:.

Bibliografia

• Józef Nowak w bazie filmpolski.pl
• Józef Nowak w bazie Filmweb
• Józef Nowak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2024-06-03] .

Linki zewnętrzne

• Józef Nowak w bazie IMDb (ang.)
• Józef Nowak o swoich rolach, wirtualny album