Kamienica Pod Srebrnym Hełmem we Wrocławiu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica „Pod Srebrnym Hełmem”
Silberner Helmet
Symbol zabytku nr rej. 71 z 6.02.1962 r.[1]
Ilustracja
Kamienica „Pod Srebrnym Hełmem”
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Adres

Kuźnicza 12

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

barok

Kondygnacje

cztery

Rozpoczęcie budowy

latach 80. XVII wieku

Ważniejsze przebudowy

XIX w., 1968–1973

Pierwszy właściciel

Martin Maximilian von Knobelsdorf

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica „Pod Srebrnym Hełmem””
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica „Pod Srebrnym Hełmem””
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica „Pod Srebrnym Hełmem””
Ziemia51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica „Pod Srebrnym Hełmem” – barokowa kamienica, znajdująca się przy ulicy Kuźniczej 12 we Wrocławiu, będąca jednym z najcenniejszych obiektów barokowych w mieście[2].

Historia kamienicy[edytuj | edytuj kod]

Kamienica została gruntownie przebudowana około 1700 roku[3] lub w latach 80. XVII wieku[4][a]. Jej projektantem mógł być prawdopodobnie któryś z włoskich architektów, na co wskazuje bogactwo i wysoki poziom dekoracji sztukatorskiej. Tego typu ozdoby można było znaleźć na fasadach dawnego pałacu Kospothów przy ulicy Wita Stwosza 35 i pałacu książąt oleśnickich przy Wita Stwosza 32[3] oraz na fasadzie domu księżnej Anny Sophii Württemberg. Według Wojciecha Brzezowskiego fundatorem przebudowy kamienicy był ówczesny jej właściciel, arystokrata, Martin Maximilian von Knobelsdorf[4]. Jego pochodzenie tłumaczy wprowadzone wzory na fasadzie (motywy panopliowe) oraz hełm (od którego kamienica wzięła nazwę), będący prawdopodobnie klejnotem niezachowanego kartusza herbowego[6].

W XIX wieku jej wnętrza zostały poważnie przebudowane[3].

Opis architektoniczny[edytuj | edytuj kod]

Kamienica została wzniesiona jako czterokondygnacyjny budynek z dwukondygnacyjnym szczytem, założony na planie prostokąta, o dwutraktowym układzie rzutu. Jego fasada podzielona jest na cztery osie, a te podzielone wydatnymi gzymsami międzykondygnacyjnymi oraz silnie wyładowanym gzymsem okapowym. Między oknami znajdują się bogate elementy sztukaterii ozdobnej: na drugiej kondygnacji znajduje się dekoracja utworzona z panopliów, a na trzeciej i czwartej z pęków kwiatowo-owocowych. Cztery identyczne girlandy znajdujące się pomiędzy oknami na trzeciej kondygnacji pochodzą z XIX wieku. Wcześniejsza sztukateria XVII-wieczna była prawdopodobnie podobna, ale wykonana była odręcznie i girlandy różniły się od siebie[6]. Prostokątne otwory okienne ujęte zostały w kamienne opaski uszakowe, na drugiej i trzeciej kondygnacji, zwieńczone są naczółkami ma przemian trójkątnymi i odcinkowymi[3][7].

Część szczytowa zaznaczona jest trzema pilastrami wielkiego porządku, a na ich zwieńczeniach znajduje się rozerwany naczółek z umieszczonym pośrodku antykizującym popiersiem i otoczony parą wolut, pokrytymi roślinną dekoracją spływami i małych obelisków. Nad dwoma oknami znajduje się para oculusów[3][8]. Fasada pierwotnie pokryta była jasnozielonym kolorem – ściany i elementy sztukatorskie, oraz czerwonym – tło detali u pola naczółków. Detale kamienne również były polichromowane[8].

Po 1945[edytuj | edytuj kod]

W 1945 roku, w wyniku działań wojennych, wnętrze kamienicy zostało mocno zniszczone[3], na piętrze w trakcie frontowym zachowały się stropy z dekoracją sztukatorską o motywach roślinnych[4]. W latach 1968–1972[3], 1969–1973[8], lub 1968–1972[2][b] została odbudowana według projektu Anny Guerquin[8][2] dla Stowarzyszenia PAX[3]. Odbudowa obejmowała jedynie odrestaurowanie fasady, ale nie obejmowała odtworzenia wnętrz; oryginalne godło domu, kamienna rzeźba hełmu, zostało przeniesione do zbiorów Muzeum Miejskiego w Ratuszu[8][2].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Różnica w datowaniu wynika z przesunięcia datowania fasady domu książąt oleśnickich na podstawie rysunku Johanna Stridbecka na przed 1691 rok[5].
  2. ↑ Według prywatnych zdjęć remont fasady nie skończył się przed majem 1973 roku[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. ↑ a b c d Małachowicz 1985 ↓, s. 223.
  3. ↑ a b c d e f g h Harasimowicz 1998 ↓, s. 59.
  4. ↑ a b c Eysymontt 2011 ↓, s. 233.
  5. ↑ Brzezowski 2005 ↓, s. 219.
  6. ↑ a b Brzezowski 2005 ↓, s. 66.
  7. ↑ Andrzej Konieczny: Badania i konserwacja barokowej kamienicy pod Srebrnym Hełmem. [dostęp 2014-05-12]. (pol.).
  8. ↑ a b c d e Eysymontt 2011 ↓, s. 234.
  9. ↑ Kamienica "Pod Srebrnym Hełmem"na fotopolska.eu

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_Pod_Srebrnym_Hełmem_we_Wrocławiu&oldid=72443307”