Kinkażu żółty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kinkażu żółty
Potos flavus[1]
(Schreber, 1774)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Rodzina

szopowate

Rodzaj

Potos
É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier, 1795

Gatunek

kinkażu żółty

Synonimy
  • Lemur flavus Schreber, 1774[1]
Podgatunki
  • P. f. chapadensis J.A. Allen, 1904
  • P. f. chiriquensis J.A. Allen, 1904
  • P. f. flavus (Schreber, 1774)
  • P. f. megalotus (Martin, 1836)
  • P. f. meridensis Thomas, 1902
  • P. f. modestus Thomas, 1902
  • P. f. nocturnus Wied-Neuwied, 1826
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Kinkażu żółty[3], wikławiec, chwytacz (Potos flavus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny szopowatych (Procyonidae).

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Takson po raz pierwszy opisany przez Johanna Schrebera w 1774 roku pod nazwą Lemur flavus[4]. Jako miejsce typowe autor wskazał góry Jamajki[a][4], zmienione przez Oldfielda Thomasa na Surinam[5]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Potos utworzonego przez Étienne Geoffroy Saint-Hilaire’a i Frédérica Cuviera w 1795 roku[6].

Podstawowe dane[edytuj | edytuj kod]

  • Długość ciała: 42–57 cm
  • Ogon: do 60 cm
  • Masa ciała: 1,5–4,5 kg
  • Długość życia: w niewoli do 40 lat, w naturze przeciętnie 29 lat[7]
  • Długość ciąży 112–118 dni
  • Liczba młodych: 1

Wygląd[edytuj | edytuj kod]

Ubarwienie futerka jest żółte lub brązowo-szare z szarym podkładem. Ma duże oczy i małe uszy. Krótkie nogi mają po 5 palców każda. Każdy palec zakończony jest ostrym pazurem[8][9].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Kinkażu występuje od wschodniej i południowej części gór Sierra Madre w Meksyku przez Amerykę Centralną po Peru, Boliwię i Brazylię. Występuje na wysokościach do 2500 m n.p.m. Ssaki te mieszkają w zamkniętych baldachimach lasów tropikalnych, od terenów nizinnych do lasów regla i lasu wtórnego[2].

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Prowadzi nadrzewny tryb życia. Kinkażu to nocne zwierzęta, szczyt ich aktywności przypada zwykle na godziny 19 – 24 oraz na godzinę przed świtem. W dzień śpią w dziuplach lub w zacienionych splotach liści. Unikają bezpośredniego kontaktu ze światłem słonecznym. Występuje samotnie, parami lub w małych grupkach. Zjada owoce, miód, nektar, jaja i pisklęta[10]. Owoce stanowią główny składnik ich diety (ok. 90%). Spośród 78 zjadanych gatunków największy udział mają figowce (Ficus) z rodziny morwowatych (Moraceae)[11]. Podobnie jak szopy, mają niezwykłe zdolności manipulatorskie. Mają krótkie włosy i w pełni chwytny ogon, którego używają jako piątej ręki w czasie wspinaczki po drzewach. Ogona nie używają do chwytania jedzenia. Mają gruczoły zapachowe w pobliżu ust, w gardle, na brzuchu pozwalają na oznaczenie terytorium i trasy podróży[12].

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN klasyfikuje kinkażu żółtego jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy. Do potencjalnych zagrożeń dla gatunku należą wylesianie, chwytanie osobników w celu ich sprzedaży oraz polowania dla mięsa i futra[2].

Podgatunki[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się siedem podgatunków kinkażu[13]:

  • P. flavus chapadensis
  • P. flavus chiriquensis
  • P. flavus flavus
  • P. flavus megalotus
  • P. flavus meridensis
  • P. flavus modestus
  • P. flavus nocturnus

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W oryg. niem. „Er ist, der Sage nach, auf den Gebirgen in Jamaica einheimisch”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Potos flavus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c K. Helgen, R. Kays, J. Schipper, Potos flavus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-08-15] (ang.).
  3. ↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 164. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. ↑ a b J. C. D. v. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther, 1774, s. ryc. 42, s. 187. (niem.).
  5. ↑ O. Thomas. On the geographical races of the kinkajou. „The Annals and Magazine of Nnatural History”. Seventh Series. 9, s. 266–270, 1902. (ang.). 
  6. ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire, F. Cuvier. Mammalogie. Mémoire sur une nouvelle division des Mammifères, et sur les principcs qui doivent servir de base dans cette sorte de travail, lu á la societe d'Histoire naturelle, le premier florèal de l'an troisième. „Magasin Encyclopédique”. 2, s. 187, 1795. (fr.). 
  7. ↑ Rehder, D. & L. Olson: Potos flavus. (On-line), Animal Diversity Web, 2007. [dostęp 2009-12-27]. (ang.).
  8. ↑ Luigi Boitani, Simon & Schuster's Guide to Mammals. Simon & Schuster/Touchstone Books. 1984. ISBN 978-0-671-42805-1.
  9. ↑ Ford, L., R. Hoffmann. Potos flavus. „Mammalian species”. 321, s. 1–9, 1988. DOI: 10.2307/3504086. 
  10. ↑ Glatston, A.R. 1994. The red panda, olingos, coatis, raccoons, and their relatives: status survey. IUCN. s. 103. ISBN 978-2-8317-0046-5
  11. ↑ R. Kays. Food Preferences of Kinkajous (Potos flavus): A Frugivorus Carnivore. „Journal of Mammalogy”. 80 (2), s. 589–599, 1999. DOI: 10.2307/1383303. 
  12. ↑ Holly Menino, fot. Mattias Klum. Kinkajous. „National Geographic”. październik 2003. s. 42. (ang.). 
  13. ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Potos flavus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 20 października 2009]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinkażu_żółty&oldid=73601634”