Przejdź do zawartości

Kościoły greckokatolickie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Greckokatolicyzm
Ilustracja
Cerkiew św. Paraskewy w Nowicy
Klasyfikacja systematyczna wyznania
Chrześcijaństwo
 └ Katolicyzm
Multimedia w Wikimedia Commons
Podział administracyjny Kościoła greckokatolickiego w Austro-Węgrzech (1909): I. metropolia lwowska (na różowo): 1. archidiecezja lwowska, 2. diecezja przemyska, 3. diecezja stanisławowska; II. metropolia ostrzyhomska (na zielono): 1. diecezja preszowska, 2. diecezja mukaczewska (użhorodzka); III. metropolia zagrzebska (na żółto): 1. diecezja Križevci; IV. metropolia Fogaraszu i Alba Iulia (na niebiesko): 1. archidiecezja Blaju, 2. diecezja Lugoju, 3. diecezja Oradea Mare, 4. diecezja Szamos-Ujvár. Obecnie poszczególne diecezje znajdują się w jurysdykcji różnych Kościołów sui iuris.

Kościoły greckokatolickie – zbiorcza nazwa Kościołów (Cerkwi) katolickich wschodniej tradycji bizantyńskiej, a określenie „greckokatolicki”[a] pozwala odróżnić je od innych tradycji katolickich – przede wszystkim od rytu „łacińskiego”. Kościoły greckokatolickie należą do Katolickich Kościołów wschodnich, będąc jednocześnie częścią Kościoła katolickiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Kościoły greckokatolickie powstawały z reguły w drodze unii części Cerkwi prawosławnej z Kościołem katolickim, jednak nie wszystkie – Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-włoskiego nie musiał zawierać unii, gdyż nigdy nie zerwał kościelnej jedności z Rzymem (podobnie jak Kościół maronicki). Tak więc Kościołów greckokatolickich nie należy utożsamiać z Kościołami unickimi, ani tym bardziej ze wszystkimi Katolickimi Kościołami wschodnimi.

Wspólny dla Kościołów greckokatolickich jest obrządek bizantyjski, który jednakże istnieje w bardzo wielu odmianach, nawet w obrębie danego Kościoła, i sprawowany jest w różnych językach liturgicznych. Wspólna jest tradycja tych Kościołów, w zasadzie tożsama z tradycją Cerkwi prawosławnej, w pełni jednak zgodna z nauką Kościoła łacińskiego.

Podział

[edytuj | edytuj kod]

Najliczebniejszym z Kościołów greckokatolickich na świecie jest Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego (Kościół sui iuris, arcybiskupi więksi, ponad 6 mln wiernych), wywodzący się z tzw. Kościoła unickiego znanego obecnie w Polsce jako Kościół greckokatolicki. Oprócz niego działają[3]:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Czasami spotyka się krytykowaną formę „grekokatolicki”[1], będącą kalką z języka ukraińskiego[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Mirosław Bańko: greckokatolicki. [w:] Poradnia językowa [on-line]. PWN, 2007-02-27. [dostęp 2018-11-19].
  2. ↑ KUL - Wydział Nauk Humanistycznych - greko-katolicki (grekokatolicki) czy grecko-katolicki (greckokatolicki) [online], www.kul.pl [dostęp 2019-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-17] (pol.).
  3. ↑ Unici.pl: Kościół Powszechny. [dostęp 2010-02-19].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościoły_greckokatolickie&oldid=69261834”