Kościół św. Stanisława w Czemiernikach
nr rej. A/126[1] z dnia 21.07.1956 i 9.12.1966 | |||||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Czemiernika | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu radzyńskiego | |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Czemierniki | |||||||||||||||||
51°40′22,06″N 22°38′16,07″E/51,672794 22,637797 |
Kościół świętego Stanisława – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Czemierniki archidiecezji lubelskiej. Znajduje się na trasie Szlaku Renesansu Lubelskiego.
Świątynia została wybudowana w latach 1603-1614. Jej fundatorem był Henryk Firlej, późniejszy arcybiskup gnieźnieński. W dniu 1 października 1617 roku kościół został przez niego konsekrowany. Budowla była dwa razy niszczona przez pożary (w 1711 roku zniszczony dach, a podczas odwrotu wojsk napoleońskich w 1813 roku uszkodzone zostały wieże, zostały zniszczone dach i ołtarze). Po drugim pożarze odbudowa ze zniszczeń trwała dość długo. W latach 1874 – 1875, podczas urzędowania księdza proboszcza Karola Mleczka kościół został przebudowany. Zostały wtedy podwyższone obydwie wieże i zostały zwieńczone podwójnymi kopułami, nad zakrystią został nadbudowany tzw. skarbiec, przed elewacją frontową został wzniesiony portyk. W latach późniejszych były wykonywane remonty bieżące. W czasie urzędowania księdza proboszcza Jana Poddębniaka dzięki ofiarności parafian, w 1975 roku dach został pokryty blachą ocynkowaną, w 1977 roku zostały pozłocone i odnowione ołtarze, ambona. W czasie urzędowania administratora, a potem proboszcza księdza Józefa Chorębały, dzięki ofiarności parafian, w 1987 roku został przeprowadzony gruntowny remont wież, które zostały pokryte blachą miedzianą. W 1990 roku budowla otrzymała nową elewację, w 1994 roku zostało odnowione wnętrze, w 1997 roku zostały wykonane nowe ławki dębowe, ołtarz soborowy i ambonka, podłogi w zakrystiach. i w 1999 roku zostało założone ogrzewanie promiennikowe.
Świątynia parafialna w Czemiernikach jest budowlą jednonawową z parą bocznych kaplic, prezbiterium jest węższe i zakończone półkoliście.Fasadę zdobią dwie wieże o wysokości 38 metrów. Wnętrze kościoła jest jasne i widne, nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. Sklepienia prezbiterium i kaplic są ozdobione siatką sztukaterii, w nawie zaś zachowały się jedynie jej pozostałości. Listwy sztukaterii, mają profil rzeźbiony w kształcie wolich oczek i perełek. Rozety, skrzydlate główki i orły znajdują się we wnętrzu pól. Na łuku tęczowym, od strony prezbiterium znajduje się kartusz z gmerkiem i literami IW oraz datą 1614 będący monogramem sztukatora. Wyposażenie wnętrza reprezentuje styl barokowy. W ołtarzu głównym są umieszczone dwa obrazy św. Stanisława: na szczycie scena męczeństwa, natomiast w centralnej części wskrzeszenie Piotrowina, św. Ludwik i Matka Boża Wniebowzięta. Obrazy św. Stanisława i św. Ludwika zostały namalowane w 1904 roku i odnowione w 2000 i 2001 roku, a obraz Matki Bożej został namalowany w 1952 roku. Z boku znajdują się rzeźby Matki Bożej i św. Jana Apostoła, późnogotyckie, wykonane w XV wieku oraz rzeźby aniołów barokowe wykonane w XVIII wieku. Ołtarze boczne: z lewej strony Św. Rodziny i z prawej strony Św. Antoniego. W kaplicach znajdują się ołtarze: Matki Bożej Różańcowej (w kaplicy północnej), Męki Pańskiej (w kaplicy południowej). Ambona jest ozdobiona rzeźbami czterech ewangelistów. Chrzcielnica w formie masywnego kielicha została wykonana z marmuru polerowanego i znajduje się w kaplicy południowej[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2015-11-03] .
- ↑ Historia parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czemiernikach. Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czemiernikach. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo lubelskie)
- Fundacje kościelne Firlejów herbu Lewart
- Świątynie pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika
- Kościoły w archidiecezji lubelskiej
- Architektura renesansowa w województwie lubelskim
- Obiekty sakralne w Czemiernikach
- Zabytkowe kościoły w powiecie radzyńskim
- Renesans lubelski
- Historia Czemiernik
- Zabytki nieruchome w Czemiernikach