Leo Hochberg
podpułkownik | |
Data i miejsce urodzenia |
26 stycznia 1899 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
25 stycznia 1978 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1944–1957 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Późniejsza praca |
sędzia |
Leo Hochberg (ur. 26 stycznia 1899 w Łodzi[1], zm. 25 stycznia 1978 w Warszawie[1][2]) – polski prawnik, sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego (1947–1955) i Sądu Najwyższego (1955–1957).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie żydowskiej, był synem Saula (Szoela)[3] i Rejzli, z d. Krymkier[1]. W latach 1917–1920 studiował prawo na Uniwersytecie w Odessie, ostatecznie studia prawnicze ukończył w 1926 na Uniwersytecie Warszawskim. W okresie międzywojennym pracował jako radca prawny w Banku Dyskontowym w Warszawie[1].
W latach 1939–1944 przebywał na terenie ZSRR, pracował jako radca prawny i urzędnik, m.in. we Lwowie, Ufie oraz w Wydziale Dostaw Ludowego Komisariatu Łączności[1].
W grudniu 1944 wstąpił jako ochotnik do Ludowego Wojska Polskiego, został sędzią w sądownictwie wojskowym, kolejno w Wojskowym Sądzie Garnizonowym w Łodzi (25.01.1945 – 21.02.1945), Wojskowym Sądzie Okręgowym nr VI w Łodzi (22.05.1945 – 18.02.1946), jako zastępca szefa Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi (19.02.1946 – 19.06.1947)[1]. W okresie łódzkim uczestniczył w wydaniu co najmniej sześciu wyroków śmierci z przyczyn politycznych[4]. Prowadził m.in. sprawy 18 kobiet oskarżonych o współpracę z Konspiracyjnym Wojskiem Polskim[5].
Od 20 czerwca 1947 był sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, do 31 października 1950 w Wydziale III, od 1 listopada 1950 do 1 kwietnia 1952 w Wydziale II, następnie w biurze Prezesa NSW[1]. Był pomysłodawcą uznania czynów polegających na tzw. szeptanej propagandzie, czyli krytyce ustroju i władzy komunistycznej jako zbrodni z art. 87 Kodeksu Karnego Wojska Polskiego zagrożonego karą od 6 miesięcy do 15 lat pozbawienia wolności[6][7]. Zasiadał w składzie NSW, który zatwierdził wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim[3], łącznie uczestniczył w wydaniu co najmniej 25 wyroków śmierci z przyczyn politycznych[8]. W 1950 awansowany do stopnia podpułkownika, 5 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy, w latach 1955–1957 był sędzią Sądu Najwyższego[1].
Powstały w 1957 raport tzw. Komisji Mazura zawierał propozycję, by obniżyć Hochbergowi stopień z podpułkownika do kapitana oraz zakazać wyjazdów za granicę na 5 lat. Nie miał też piastować żadnych stanowisk publicznych[9]. W związku z tym odszedł z sądownictwa i do 1968 pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości, m.in. jako starszy radca w Departamencie Ustawodawczym i naczelnik Wydziału Karnego w Departamencie Prawno-Organizacyjnym[1][10].
Tłumaczył radzieckie akty prawne z zakresu prawa karnego na język polski[11]. Był również autorem prac dotyczących polskiego prawa karnego[12].
Na przełomie lat 60. i 70. został zatrudniony w Żydowskim Instytucie Historycznym[13].
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C11-3-2)[14].
Wybrane publikacje
[edytuj | edytuj kod]- 48 rocznica rewolucji październikowej, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1965.
- Arbitraż gospodarczy. Uwagi na tle praktyki arbitrażu gospodarczego w ZSSR, Warszawa: Wydawnictwo „Prasa Wojskowa”, 1950.
- Co ławnik sądu pracy wiedzieć powinien?, Warszawa: Zrzeszenie Przyjaciół Sądów Pracy, 1936.
- Kodeks karny RSFRR. Kodeks karnoprocesowy RSFRR. Ustawa o ustroju sądów RSFRR, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1961.
- Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1959.
- Odpowiedzialność karna za zagarnienie mienia społecznego, Katowice: Zrzeszenie Prawników Polskich, 1963.
- Opłaty stemplowe, sądowe, notarjalne, hipoteczne i komorników obowiązujące we wszystkich trzech b. zaborach, Warszawa: Księgarnia Prawnicza, 1932.
- Osobowość sprawcy przestępstwa, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1978.
- Problemy radzieckiego prawa karnego. Wybór z literatury radzieckiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.
- Przemiany w dziedzinie prawa w Związku Radzieckim, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1958.
- Przestępstwa gospodarcze. Komentarz (współautor: Jerzy Bafia), Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1960 (198 s.).
- Przestępstwa przeciwko życiu, wolności, obyczajności i czci według nowego kodeksu karnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1969.
- W 46 rocznicę rewolucji październikowej, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1963.
- Wyjaśnienia oskarżonego w procesie karnym i ich wartość dowodowa, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1962.
- Zbiór orzeczeń Najwyższego Sądu Wojskowego, red., Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1954
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Szwagrzyk 2005 ↓, s. 314.
- ↑ Dr Leo Hochberg, w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, nr 2 (106), kwiecień-czerwiec 1978, s. 129.
- ↑ a b G. Winogrodzki, Demografia współczesnej historii w wojskowych służbach specjalnych PRL, „Journal of Modern Science”, 2017, 1 (32), s. 363.
- ↑ Joanna Żelazko Wykaz osób skazanych na karę śmierci przez WSR w Łodzi oraz zmarłych w czasie odbywania wyroku pozbawienia wolności.
- ↑ K. Feder, Kobiety Konspiracyjnego Wojska Polskiego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Łodzi (1946–1955), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 2014, 93, s. 133–134.
- ↑ Szwagrzyk 2005 ↓, s. 230.
- ↑ Radosław Ptaszyński Wojskowy Sąd Rejonowy i Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie w latach 1946–1955, wyd. IPN, Szczecin 2016, s. 42.
- ↑ Szwagrzyk 2005 ↓, s. 157.
- ↑ D. Maksimiuk, Rozliczanie stalinizmu na fali „odwilży” 1956 roku. Dokumenty archiwalne dotyczące odpowiedzialności sędziów i prokuratorów wojskowych za łamanie praworządności w latach 1948–1954, „Miscellanea Historico-Iuridica”, 2010, 9, s. 113.
- ↑ Marcin Łysko Prace nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej (1960–1971), wyd. Temida2, Białystok 2016, s. 54, 154.
- ↑ A. Wiśniewski, Kodeks karny RSFRR, Kodeks karnoprocesowy RSFRR, ustawa o ustroju sądów RSFRR, tł. L. Hochberg, red. M. Siewierski, Warszawa 1961 [recenzja] „Palestra”, 6, 1962, 1–2 (49–50), s. 149–150.
- ↑ A. Wiśniewski, Wyjaśnienia oskarżonego w procesie karnym i ich wartość dowodowa, L. Hochberg, Warszawa 1962 [recenzja], „Palestra”, 7, 1963, 1 (61), s. 77–78.
- ↑ Andrzej Żbikowski Żydowski Instytut Historyczny. 70 lat badań nad dziejami polskich Żydów, wyd. Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2018, s. 66
- ↑ Lista pochowanych. Leo Hochberg. um.warszawa.pl. [dostęp 2017-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Szwagrzyk: Prawnicy czasów bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956. Kraków: Instytut Pamięci Narodowej i Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2005. ISBN 83-88385-65-8.
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Polscy radcy prawni
- Sędziowie i prokuratorzy aparatu represji w Polsce (1944–1956)
- Sędziowie Najwyższego Sądu Wojskowego (Polska Ludowa)
- Sędziowie Sądu Najwyższego (Polska Ludowa)
- Polscy Żydzi
- Ludzie urodzeni w Łodzi
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1899
- Zmarli w 1978