Machowa
wieś | |
Zabytkowy kościół parafialny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
778[2] |
Strefa numeracyjna |
14 |
Kod pocztowy |
39-220[3] |
Tablice rejestracyjne |
RDE |
SIMC |
0826220[4] |
Położenie na mapie gminy Pilzno | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu dębickiego | |
50°00′57″N 21°12′33″E/50,015833 21,209167[1] |
Machowa – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Pilzno[5][4], przy drodze krajowej nr 94, około 7 km na zachód od Pilzna.
Graniczy z Pilznem, Łękami Dolnymi, Łękami Górnymi, Podlesiem, Pogórską Wolą, Żdżarami i Lipinami.
W latach 1975–1998 Machowa administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0826237 | Borki | część wsi |
0826243 | Koniec | część wsi |
0826250 | Załaźnica | część wsi |
0826266 | Zastaw | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Machowa była wsią prywatną, z właścicieli zapisali się w jej dziejach m.in. Maciej Niemyski, fundator budowy kościoła z 1778 roku oraz hrabiowska rodzina Ankwiczów, władająca Machową od początku XIX wieku. Pochodziła z niej córka hr. Stanisława Ankwicza i Anny z Łępickich, Henrietta Ewa (1810–1879), która zapisała się w historii jako młodzieńcza miłość Adama Mickiewicza, adresatka jego wierszy: „Do mego Cziczerona”, „Do H... Wezwanie do Neapolu. (Naśladowanie z Goethego)”. Ankwiczówna została później żoną Stanisława Sołtyka, a następnie Kazimierza Kuczkowskiego, właściciela m.in. niedalekiego Zassowa. Po śmierci została pochowana w rodzinnej krypcie pod prezbiterium kościoła w Machowej.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kościół parafialny w Machowej pw. Trójcy Przenajświętszej (dekanat Pilzno), wzniesiony w 1778 jako kapelania dworska. Od 1889 była tu ekspozytura parafii w Łękach Górnych, zaś samodzielna parafia została erygowana przez biskupa tarnowskiego Leona Wałęgę w 1925.
Poza tym w Machowej znajdują się otoczone murem pozostałości parku dworskiego. Same zabudowania zostały zniszczone w pożarze w 1958 roku. Na północnych krańcach wsi rozciągają się podmokłe łąki i lasy – ostoja dzikiego ptactwa.
Sport
[edytuj | edytuj kod]W latach 1991–1993 w Machowej działał, przy wybudowanym specjalnie w tym celu torze, klub żużlowy Victoria Rolnicki Machowa. W latach 2005–2011 w klasie B (grupa: Dębica II) grał KS Machowa.
Religia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Trójcy Przenajświętszej należącej do dekanatu Pilzno w diecezji tarnowskiej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 74993
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. s. 11
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 755 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Artur Bata , Hanna Lawera , Pilzno i okolice, Krosno: „Roksana”, 1997, ISBN 83-87282-28-6, OCLC 751284052 .
- Machowa, kościół pw. Trójcy Świętej, w: Zabytkowe kościoły diecezji tarnowskiej [dostęp 9 lutego 2012]
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Machowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 881 .