Marjory Stephenson
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
profesor | |
Specjalność: biochemia, mikrobiologia | |
Alma Mater | |
University College London, University of Cambridge |
Marjory Stephenson (ur. 24 stycznia 1885 w Burwell (Cambridgeshire), zm. 12 grudnia 1948 w Cambridge) – brytyjska biochemiczka i mikrobiolożka, badaczka metabolizmu bakterii, autorka podręcznika dla mikrobiologów Bacterial Metabolism (1930), założycielka Society for General Microbiology. Była jedną z dwóch pierwszych kobiet, którym przyznano członkostwo w Royal Society[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dzieciństwo i edukacja[edytuj | edytuj kod]
Marjory Stephenson urodziła się w Burwell w Cambridgeshire jako najmłodsze dziecko właściciela cementowni Roberta Stephensona i Sarah Rogers. Najpierw była edukowana w domu (jak później twierdziła, swoje zainteresowania naukowe zawdzięczała guwernantce, Annie Botwright[2] ), a następnie uczęszczała do Berkhamsted School for Girls w Hertfordshire. W 1903 roku dostała się do żeńskiego Newnham College w Cambridge, gdzie uczęszczała na zajęcia z chemii, fizjologii i biologii. Kobiety nie miały wówczas dostępu do chemicznych i biologicznych laboratoriów Uniwersytetu w Cambridge, zatem Stephenson korzystała z własnych laboratoriów Newnham College[3].
Początki działalności naukowej i społecznej[edytuj | edytuj kod]
Początkowo Stephenson zamierzała studiować medycynę, ale musiała zmienić plany ze względu na brak funduszy. Została nauczycielką nauki gospodarstwa domowego, najpierw w Gloucester County Training College, a następnie w londyńskim King's College of Household Science. Pozycję w laboratorium naukowym w University College London zaoferował jej biochemik Robert Plimmer. Stephenson zajmowała się tam metabolizmem tłuszczów[2].
Po wybuchu Pierwszej Wojny Światowej Stephenson dołączyła do brytyjskiego Czerwonego Krzyża. Prowadziła kuchnie szpitalne we Francji, a następnie kierowała działalnością kuchni Czerwonego Krzyża w Salonikach. W grudniu 1918 roku otrzymała Order Imperium Brytyjskiego piątej klasy. W wyniku swoich doświadczeń podczas wojny, Stephenson zaangażowała się w ruch pacyfistyczny[2].
Działalność naukowa[edytuj | edytuj kod]
Gdy Marjory Stephenson powróciła do pracy naukowej po zakończeniu wojny, znalazła zatrudnienie w laboratorium Fredericka Hopkinsa w Cambridge, gdzie wkrótce zaczęła całkowicie samodzielne badania naukowe. Początkowo badała witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, a następnie zajęła się metabolizmem bakterii. Opracowała nowe metody ekstrakcji enzymów z bakterii. Wraz z Leonardem Sticklandem zidentyfikowała bagienne bakterie odpowiedzialne za redukcję siarczanów i rozkład kwasu mrówkowego. Prawdopodobnie jako pierwsza wyizolowała czystą kulturę archeonów[4].
Nagrody i odznaczenia i upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]
W grudniu 1918 roku otrzymała Order Imperium Brytyjskiego piątej klasy. W 1945 jako jednej z pierwszych dwóch kobiet przyznano jej członkostwo w Royal Society. W Society for General Microbiology wygłaszany jest co dwa lata wykład jej imienia i przyznawana nagroda[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Melinda Baldwin , The Royal Society’s first woman physicist, „Physics Today”, 25 stycznia 2018 [dostęp 2023-09-11] (ang.).
- ↑ a b c d Jane Cope , Marjory Stephenson ScD FRS (1885-1948) [online], 2014 [dostęp 2023-09-29] (ang.).
- ↑ M.F. Rayner-Canhamand , G.W. Rayner-Canham , Marjory Stephenson: Founder of Microbial Biochemistry [online], 18 grudnia 2018 [dostęp 2023-09-29] (ang.).
- ↑ Frank Sargent , R. Gary Sawers , A paean to the ineffable Marjory Stephenson, „Microbiology”, 168 (3), 2022, DOI: 10.1099/mic.0.001160, PMID: 35333705, PMCID: PMC9558355 (ang.).