Przejdź do zawartości

Mauzoleum Che Guevary

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mauzoleum Che Guevary
Ilustracja
Państwo

 Kuba

Miejscowość

Santa Clara

Typ obiektu

architektoniczno-rzeźbiarski

Projektant

Jorge Cao Campos,
Blanca Hernández,
José Ramón Linares (architekci);
José de Lázaro Bencomo,
José Delarra (rzeźbiarze)

Data budowy

1982–28 grudnia 1988

Położenie na mapie Kuby
Mapa konturowa Kuby, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Mauzoleum Che Guevary”
Ziemia22°24′07,7″N 79°58′46,4″W/22,402139 -79,979556

Mauzoleum Che Guevary – monumentalny pomnik w Santa Clara na Kubie, gdzie spoczywają szczątki kubańskiego, marksistowskiego rewolucjonisty Ernesto „Che” Guevary i dwudziestu dziewięciu jego towarzyszy zabitych w 1967 r. w Boliwii.

Po blisko trzydziestu latach od śmierci ciało Guevary ekshumowano i przetransportowano na Kubę, gdzie 17 października 1997 r. został pochowany ze wszystkimi wojskowymi honorami. Na terenie kompleksu znajduje się też muzeum poświęcone życiu rewolucjonisty i płonie wieczny ogień zapalony przez Fidela Castro.

Mauzoleum zbudowano w miejscowości Santa Clara, którą oddziały Che zdobyły 31 grudnia 1958 r. Była to ostatnia bitwa rewolucji kubańskiej, po której były dyktator Fulgencio Batista udał się na wygnanie. W pobliżu znajduje się również oryginalny wojskowy pociąg z zaopatrzeniem, który Guevara wykoleił ze swoimi towarzyszami podczas bitwy[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Budowla

[edytuj | edytuj kod]

Prace nad kompleksem rozpoczęły się w 1982 r. i trwały sześć lat. 28 grudnia 1988 r. oficjalnie zakończono je w obecności Raúla Castro na uroczystej inauguracji. Projekt mauzoleum stworzyło trzech architektów: Jorge Cao Campos, Blanca Hernández i José Ramón Linares oraz dwóch rzeźbiarzy José de Lázaro Bencomo i José Delarra. Przy budowie rzeźbiarskiego kompleksu pomagało pół miliona ochotników z Santa Clara, którzy pracowali wspólnie z wykwalifikowanymi rzemieślnikami z Eliseo Díaz Machado Foundry[2].

Mauzoleum ulokowane jest na wzniesieniu, z którego rozpościera się widok na miasto. Przed kompleksem znajduje się duży wyłożony płytami plac, na końcu którego znajdują się dwie tablice z cytatami Castro. Jeden z nich głosi Queremos que sean como el Che („Chcemy, żeby byli tacy jak Che”)[2]. Z kolei pod ogromnym, kilkudziesięciutonowym pomnikiem rewolucjonisty widnieje jego cytat:

Jedynej rzeczy jakiej się nauczyłem w Gwatemali od Arbenzy było to, że jeżeli chcę być rewolucyjnym doktorem, albo tylko rewolucjonistą, najpierw musi być rewolucja.

Pogrzeb Che

[edytuj | edytuj kod]

17 października 1997 r. szczątki Guevary oraz sześciu jego towarzyszy przywieziono z Hawany w małych drewnianych trumnach do Santa Clara. Kiedy zdjęto je z przyczepy, setki tysięcy zgromadzonych ludzi wysłuchało chóru uczniów śpiewających na cześć Guevary elegię Carlosa Puebla Hasta Siempre („Na zawsze”), a Fidel Castro oznajmił:

Dlaczego myśleli, że zabijając go przestanie on istnieć jako bojownik? Dzisiaj jest on w każdym miejscu, gdziekolwiek jest słuszny powód do obrony. Jego niezmazalny ślad jest teraz w historii a jego świecące spojrzenie proroka stało się symbolem dla wszystkich ubogich tego świata.

Mowa Castro została skoordynowana z 21 salwami armatnimi, które oddano zarówno w Hawanie jak i Santa Clara, a na całej wyspie rozbrzmiały syreny[3].

Symbolika

[edytuj | edytuj kod]

Projektując kilkunastometrowy pomnik Guevary, José Delarra umieścił w nim kilka elementów o symbolicznym znaczeniu. Na przykład statua Che obrócona jest o 190 stopni w kierunku Ameryki Południowej, co odzwierciedla jego nastawienie i pogląd na zjednoczoną Amerykę Łacińską. W dłoni rewolucjonista trzyma broń, co jest symbolem „ciągłego trwania”. Temblak, na którym Guevara nosił złamaną rękę podczas bitwy, również jest wkomponowany w pomnik, ale nie nosi go na ręce co ma symbolizować „tę część jego osobowości, która buntuje się nawet przeciwko sobie”[2]. U podstawy statuy umieszczono motto Che, Hasta la Victoria Siempre („Zawsze do zwycięstwa”)[1].

Widok ogólny pomnika
Widok ogólny pomnika
Fragment ściany z płaskorzeźbami i inskrypcją
Fragment ściany z płaskorzeźbami i inskrypcją
Figura Che Guevary
Figura Che Guevary
Motto Che Guevary na cokole pomnika
Motto Che Guevary na cokole pomnika – Hasta la Victoria Siempre
(„Zawsze do zwycięstwa”)
Mauzoleum Che Guevary

Towarzysze Che złożeni w mauzoleum

[edytuj | edytuj kod]

17 października 1997 r. razem z Guevarą pogrzebano w mauzoleum także sześciu innych partyzantów, którzy zginęli w czasie boliwijskiego powstania.

  • Carlos Coello (Tuma) – Kubańczyk, zabity w Rio Piraí 26 czerwca 1967.
  • Alberto Fernandez Montes de Oca (Pacho) – Kubańczyk, zabity w Quebrada del Yuro 8 października 1967.
  • Orlando Pantoja Tamayo (Olo) – Kubańczyk, zabity w Quebrada del Yuro 8 października 1967.
  • René Martínez Tamayo (Arturo) – Kubańczyk, zabity w Quebrada del Yuro 8 października 1967.
  • Juan Pablo Navarro-Lévano Chang (El Chino) – Peruwiańczyk, schwytany i stracony w La Higuera 9 października 1967.
  • Simeon Cuba Sarabia (Willy) – Boliwijczyk, schwytany i stracony w La Higuera 9 października 1967.

Dzięki wysiłkom sądowych antropologów działających w południowo-wschodniej Boliwii, w latach 1997-2000 udało się odzyskać szczątki 23 partyzantów. Wszystkie sprowadzono na Kubę i złożono w mauzoleum Che. Pierwszy z tych pogrzebów miał miejsce 29 grudnia 1998 r. w czterdziestą rocznicę zwycięstwa Guevary w bitwie o Santa Clara. Złożono wówczas szczątki dziesięciu osób:

  • Haydée Tamara Bunke Bider (Tania) – Argentynka, zabita w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.
  • Manuel Hernández Osorio (Miguel) – Kubańczyk, zabity w Quebrada de Batan 26 września 1967.
  • Mario Gutierrez Ardaya (Julio) – Boliwijczyk, zabity w Quebrada de Batan 26 września 1967.
  • Roberto Peredo Leigue (Coco) – Boliwijczyk, zabity w Quebrada de Batan 26 września 1967.
  • Aniceto Reinaga Cordillo (Aniceto) – Boliwijczyk, zabity w Quebrada del Yuro 8 października 1967.
  • Francisco Huanca Flores (Pablito) – Boliwijczyk, zabity w Los Cajones 12 października 1967.
  • Garvan Edilverto Lucio Hidalgo (Eustace) – Peruwiańczyk, zabity w Los Cajones 12 października 1967.
  • Jaime Arana Campero (Chapaco) – Boliwijczyk, zabity w Los Cajones 12 października 1967.
  • Octavio de la Concepcion Pedraja (Moro) – Kubańczyk, zabity w Los Cajones 12 października 1967.
  • Julio César Méndez Korné (Nato) – Boliwijczyk, zastrzelony przez towarzysza z partyzantki, po tym jak został poważnie ranny w Mataral 15 listopada 1967.

Druga seria pogrzebów odbyła się 8 października 1999 r. a w mauzoleum spoczęły szczątki siedmiu partyzantów:

  • Apolinar Aguirre Quispe (Polo) – Boliwijczyk, zabity w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.
  • Freddy Maimura Hurtado (Ernesto) – Boliwijczyk, schwytany i stracony w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.
  • Gustavo Manchin Hoed de Beche (Alejandro) – Kubańczyk, zabity w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.
  • Israel Reyes Sayas (Braulio) – Kubańczyk, zabity w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.
  • Juan Vitalio Acuña Nuñez (Joaquin) – Kubańczyk, zabity w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.
  • Moises Guevara Rodriguez (Moses) – Boliwijczyk, zabity w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.
  • Walter Arencibia Ayala (Abel) – Boliwijczyk, zabity w Vado del Yeso 31 sierpnia 1967.

Ostatnie pochówki odbyły się równo po roku, 8 października 2000, kiedy to pochowano sześć osób:

  • Eliseo Reyes Rodriguez (Rolando) – Kubańczyk, zabity w El Meson 25 kwietnia 1967.
  • Antonio Sanchez Diaz (Marcos) – Kubańczyk, zabity w Peña Colorada 2 czerwca 1967.
  • Serapio Aquino Tudela (Serafin) – Boliwijczyk, zabity w Iquira 9 lipca 1967.
  • Condori Casildo Varga (Victor) – Boliwijczyk, zabity w Rio Rosita 30 lipca 1967.
  • Jose Maria Martinez Tamayo (Papi) – Kubańczyk, zabity w Rio Rosita 30 lipca 1967.
  • Restituto José Cabrera Flores (El Negro) – Peruwiańczyk, schwytany i stracony w Rio Palmarito 4 września 1967.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Rum, cygara, Che Guevara (cz. I) (data dostępu: 2012-11-08)
  2. a b c Santa Clara's Che Guevara Memorial and Museum Wywiad z José Delarra
  3. Cuban Revolutionary Guevara Laid to Rest Associated Press