Fulgencio Batista

Fulgencio Batista
	; Fulgencio Batista (1952)
Pełne imię i nazwisko	Fulgencio Batista y Zaldívar
Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1901 ; Banes
Data i miejsce śmierci	6 sierpnia 1973 ; Guadalmina
	Prezydent Kuby
Okres	od 10 października 1940; do 10 października 1944
Przynależność polityczna	Demokratyczna Koalicja Socjalistyczna
Poprzednik	Federico Laredo Brú
Następca	Ramón Grau San Martín
Okres	od 10 marca 1952; do 1 stycznia 1959
Przynależność polityczna	Postępowa Partia Akcji
Poprzednik	Carlos Prío Socarrás
Następca	Anselmo Alliegro
	Premier Kuby
Okres	od 10 marca 1952; do 4 kwietnia 1952
Przynależność polityczna	Postępowa Partia Akcji
Poprzednik	Óscar B. Gans
Następca	Andrés Domingo
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Fulgencio Batista y Zaldívar (ur. 16 stycznia 1901 w Banes, zm. 6 sierpnia 1973 w Guadalminie) – kubański polityk, pułkownik, faktyczny przywódca w latach 1933–1944 (prezydent w latach 1940–1944) i dyktator w latach 1952–1959^[1], obalony w wyniku rewolucji kubańskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy raz u władzy[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie ubogich rolników w 1901 roku. W 1921 roku wstąpił do kubańskiej armii. Dosłużył się stopnia sierżanta. We wrześniu 1933 roku zorganizował i przeprowadził wojskowy przewrót tzw. rewoltę sierżantów. Zamach stanu przyczynił się do obalenia reżimu Gerardo Machado i powołaniu rządu Carlosa de Céspedesa^[1]. Batista nie zdecydował się na objęcie oficjalnej władzy w państwie, obejmując funkcję dowódcy armii i formalne rządy powierzając cywilnym prezydentom. De facto władza należała do niego. Próbował zorganizować państwo korporacyjne w stylu faszystowskim, jednak w 1937 prawdopodobnie pod wpływem amerykańskiej opinii publicznej, zgodził się na działalność innych partii politycznych^[2]. W 1940 roku objął osobiście urząd prezydenta, który sprawował do 1944 roku jako polityk Demokratycznej Koalicji Socjalistycznej (CSD). Podczas swoich rządów zyskał sobie poparcie armii, policji i urzędników, ponieważ podniósł pensje urzędników, tolerował korupcje i nepotyzm w kraju^[3]. Sam zgromadził podczas swoich rządów ogromną fortunę, szacowaną na 300 mln dolarów^[3].

W 1944 w wyborach prezydenckich poparł Carlosa Saladrigasa z CSD, który przegrał jednak z odwiecznym rywalem Batisty – kandydatem Kubańskiej Partii Rewolucyjnej (Autentycznej) Ramónem Grau San Martínem^[4]. Batista opuścił kraj i udał się na emigrację na Florydę w Stanach Zjednoczonych.

Dyktator Kuby[edytuj | edytuj kod]

W 1952 roku wrócił na Kubę i 10 marca dokonał bezkrwawego zamachu stanu, usuwając ze stanowiska wybranego w wolnych wyborach prezydenta Carlosa Prío Socarrása i ogłaszając się po raz drugi prezydentem^[5]. Dwa lata później przeprowadził wybory, które zapewniły mu sprawowanie urzędu na dalsze cztery lata. W 1958 roku wygrał wybory drogą wyborczych fałszerstw.

Podczas rządów Batisty zawieszone zostały swobody obywatelskie. Rządził w sojuszu z najbogatszymi plantatorami^[6]. W okresie jego rządów gwałtownie wzrosły nierówności ekonomiczne w kraju^[6]. Współpracował z amerykańską mafią, która kontrolowała handel narkotykami, hazard i prostytucję w Hawanie^[6]. Stany Zjednoczone popierały Batistę ze względu na jego antykomunizm^[6]. Amerykańskie firmy mocno inwestowały na Kubie, posiadały około 40% przemysłu cukrowego, 10% kopalń, 80% firm użyteczności publicznej^[6]. Batista mordował, więził i prześladował swoich rywali politycznych^[6]. Wyprowadzał też środki publiczne na własne konto, podczas rządów wzbogacił się o 40 mln dolarów^[6]. Wszystko to sprawiło, że stał się niezwykle niepopularny na Kubie zwłaszcza wśród biednych i w klasie średniej^[6].

Od 1952 roku wielu Kubańczyków protestowało przeciwko rządom Batisty. Zaraz po przewrocie studenci zorganizowali protesty przeciwko Batiście^[7]. Liderem protestów stał się wykładowca akademicki Rafael García Bárcena, został jednak szybko aresztowany^[7]. Spośród wielu grup opozycyjnych wobec rządów Batisty najmocniejszą pozycję uzyskało ugrupowanie skupione dookoła Fidela Castro^[7].

Rządy skorumpowanej i represyjnej dyktatury Batisty obaliła rewolucja na czele której stanął Fidel Castro^[2]. 1 stycznia 1959 roku opuścił Kubę i udał się na emigrację. Początkowo trafił na Dominikanę, a następnie osiadł w Portugalii^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Fulgencio Batista, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-09-30] (ang.).
↑ ^a ^b Palmer 1998 ↓, s. 43.
↑ ^a ^b Martínez 2016 ↓, s. 20.
↑ Manuel Márquez-Sterling: Cuba 1952-1959: The True Story of Castro’s Rise to Power. Wintergreen: Kleiopatria Digital Press, 2009, s. 134.
↑ Martínez 2016 ↓, s. 15.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h James Stuart: Historical dictionary of the 1950s. Westport, Conn.: 2000, s. 67-69. ISBN 0-313-30619-2.
↑ ^a ^b ^c Martínez 2016 ↓, s. 21.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Luis Martínez: Revolutionary Cuba: a history. Gainesville, FL: University Press of Florida, 2016. ISBN 978-0-8130-4995-3. (ang.).
Alan Palmer: Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-28-X.

[b-1] Fulgencio Batista, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-09-30] (ang.).

[CITEREFPalmer199843-2] Palmer 1998 ↓, s. 43.

[CITEREFMartínez201620-3] Martínez 2016 ↓, s. 20.

[Cuba19521959-4] Manuel Márquez-Sterling: Cuba 1952-1959: The True Story of Castro’s Rise to Power. Wintergreen: Kleiopatria Digital Press, 2009, s. 134.

[CITEREFMartínez201615-5] Martínez 2016 ↓, s. 15.

[st-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h James Stuart: Historical dictionary of the 1950s. Westport, Conn.: 2000, s. 67-69. ISBN 0-313-30619-2.

[CITEREFMartínez201621-7] Martínez 2016 ↓, s. 21.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Prezydent	Tomás Estrada Palma (1902–1906)
Tymczasowi Gubernatorzy	William Taft (1906) Charles Edward Magoon (1906–1909)
Prezydenci	José Miguel Gómez (1909–1913) Mario García Menocal (1913–1921) Alfredo Zayas (1921–1925) Gerardo Machado (1925–1933) Alberto Herrera Franchi (p.o., 1933) Carlos Manuel de Céspedes (p.o., 1933) Pentarchia (p.o., 1933) Ramón Grau San Martín (1933–1934) Carlos Hevia (p.o., 1934) Manuel Márquez Sterling (p.o., 1934) Carlos Mendieta (p.o., 1934–1935) José Agripino Barnet (p.o., 1935–1936) Miguel Mariano Gómez (1936) Federico Laredo Brú (1936–1940) Fulgencio Batista (1940–1944) Ramón Grau San Martín (1944–1948) Carlos Prío Socarrás (1948–1952) Fulgencio Batista (p.o., 1952–1955) Andrés Domingo (p.o., 1954–1955) Fulgencio Batista (1955–1959) Anselmo Alliegro (p.o., 1959) Carlos Manuel Piedra (p.o., 1959) Manuel Urrutia Lleó (1959) Osvaldo Dorticós Torrado (1959–1976)
Przewodniczący Rady Państwa	Fidel Castro (1976–2008) Raúl Castro (p.o., 2006–2008) Raúl Castro (2008–2018) Miguel Díaz-Canel (2018–2019)
Prezydenci	Miguel Díaz-Canel (od 2019)

Premierzy	Carlos Saladrigas (1940–1942) Ramón Zaydín (1942–1944) Anselmo Alliegro (1944) Félix Lancís Sánchez (1944–1945) Carlos Prío Socarrás (1945–1947) Raúl López del Castillo (1947–1948) Manuel Antonio de Varona (1948–1950) Félix Lancís Sánchez (1950–1951) Óscar B. Gans (1951–1952) Fulgencio Batista (1952) Andrés Domingo (p.o., 1954–1955) Jorge García Montes (1955–1957) Andrés Rivero Agüero (1957–1958) Emilio Núñez Portuondo (1958) Gonzalo Güell (1958–1959) José Miró Cardona (1959) Fidel Castro (1959–1976)
Przewodniczący Rady Ministrów	Fidel Castro (1976–2008) Raúl Castro (p.o., 2006–2008) Raúl Castro (2008–2018) Miguel Díaz-Canel (2018–2019)
Premier	Manuel Marrero Cruz (od 2019)