Przejdź do zawartości

Michał Wilczewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michał Wilczewski
Michał Janik
Uszka, Seret
Ilustracja
Michał Wilczewski (ze zbiorów NAC)
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

4 listopada 1907
Kurzelówka

Data i miejsce śmierci

14 lutego 1945
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1932–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Armia Krajowa

Jednostki

54 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych,
7 Pułk Piechoty (Francja),
1 Brygada Strzelców (PSZ),
Kedyw Okręgu Stanisławów AK,
Oddział Specjalny Dywersyjno-Dyspozycyjny przy 40 Pułku Piechoty AK

Stanowiska

dowódca kompanii, zastępca dowódcy kompanii, szef dywersji okręgu, dowódca oddziału partyzanckiego

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Medal Wojska

Michał Wilczewski vel Michał Janik pseud.: „Uszka”, „Seret” (ur. 4 listopada[1] 1907 w Kurzelówce, zm. 14 lutego 1945 we Lwowie) – polski nauczyciel, oficer Wojska Polskiego II RP, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, kapitan piechoty, cichociemny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Ludwika, posiadacza ziemskiego, i Zofii z domu Wacowskiej. Po ukończeniu IV Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Czortkowie uzyskał maturę z prawem do nauczania w szkołach powszechnych. Był nauczycielem i rolnikiem. Mieszkał we wsi Cygany i uczył w szkołach powiatu borszczowskiego.

We wrześniu 1939 roku dowodził 2 kompanią I batalionu 54 pułku piechoty Strzelców Kresowych na terenie Lubelszczyzny. 18 listopada przekroczył granicę polsko-węgierską. Był internowany na Węgrzech do lutego 1940 roku. 2 marca dotarł do Francji, gdzie został przydzielony do 7 pułku piechoty na stanowisko zastępcy dowódcy kompanii. Po upadku Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył jako zastępca dowódcy 7 kompanii 3 Batalionu 1 Brygady Strzelców.

Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 4 marca 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 18 na 19 października 1943 roku w ramach operacji „Oxygen 8” dowodzonej przez kpt. naw. Antoniego Freyera (zrzut na placówkę „Obrus” położoną w okolicy wsi Nieborów). Po aklimatyzacji w Warszawie dostał 1 grudnia przydział do Kedywu Obszaru Lwowskiego AK. Po przybyciu do Lwowa 10 grudnia, między 16 a 18 grudnia doprecyzowano jego przydział na szefa dywersji Okręgu Stanisławów AK. Organizował ośrodki Kedywu na terenie podległych mu inspektoratów, uczestniczył w 15 akcjach kolejowych, odebrał 4 zrzuty lotnicze z zaopatrzeniem dla AK. Od czerwca 1944 roku był dowódcą Oddziału Specjalnego Dywersyjno-Dyspozycyjnego przy 40 pułku piechoty AK. Około 24 czerwca 1944 roku dowodził śmiałym rajdem oddziału 36 partyzantów, o długości ok. 140 km, przez tereny całkowicie opanowane przez UPA, w celu zademonstrowania obecności polskich sił niepodległościowych na terenie. Doszło do szeregu potyczek z Niemcami i Ukraińcami.

W związku ze zbliżaniem się Armii Czerwonej jego oddział został rozwiązany. Po wkroczeniu wojsk radzieckich do Lwowa Wilczewski kontynuował działalność w konspiracji. Utrzymywał kontakty z dowództwem AK i NIE. Popełnił samobójstwo przy próbie jego aresztowania przez NKWD. Jego miejsce spoczynku nie jest znane.

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Michała Wilczewskiego

Awanse

[edytuj | edytuj kod]
  • podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 2000. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[2]
  • porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 424. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[2]
  • kapitan – 15 stycznia 1944 roku ze starszeństwem z dniem 19 października 1943 roku.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Michał Wilczewski.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 548, tu 3 listopada.
  2. a b Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 548.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 229–231. ISBN 978-83-933857-0-6.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 433. ISBN 83-211-0537-8.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 179–180.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]