Michał Krajewski (murarz)
Michał Krajewski (przed 1950) | |
Data i miejsce urodzenia |
21 listopada 1904 |
---|---|
Data śmierci |
5 czerwca 1993 |
Zawód, zajęcie |
murarz, żołnierz |
Odznaczenia | |
|
Michał Krajewski (ur. 8 listopada?/21 listopada 1904 w Astrachaniu[1], zm. 5 czerwca 1993[2][3]) – polski murarz, przodownik pracy[4], wieloletni pracownik Ministerstwa Budownictwa Przemysłowego[3], autor książek autobiograficznych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1930 ukończył szkołę majstrów budowlanych we Lwowie. W latach 1919–1936 pracował jako robotnik budowlany. Był więziony za udział w strajku chłopskim w Tarnowie (1937–1939). W latach 1939–1942 pracował na budowach w Astrachaniu, Orsku i Taszkencie. W 1942 roku wstąpił do Związku Patriotów Polskich w ZSRR. Jako żołnierz sformowanego w ZSRR ludowego Wojska Polskiego przeszedł szlak bojowy 1 Armii WP na trasie Sielce – Warszawa – Kołobrzeg – Berlin – Łaba. W latach 1945–1948 służył w LWP, a następnie był inicjatorem tzw. trójek murarskich w ramach współzawodnictwa pracy i należał do najbardziej znanych przodowników pracy okresu PRL[4]. Pracował m.in. przy budowie w Warszawie osiedla Mariensztat[5][6].
Był członkiem Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej (1929–1934), Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom (1930–1934), Polskiej Partii Robotniczej (1945–1948), a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1948–1954 zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR, 1950–1954 członek Komitetu Warszawskiego PZPR, delegat na I (1948) i II (1954) Zjazd PZPR. W latach 1950–1953 zastępca przewodniczącego Stołecznej Rady Narodowej w Warszawie. Działał ponadto w Klubie Robotników Piszących (1978–1980) oraz Robotniczym Stowarzyszeniu Twórców Kultury (od 1980 prezes)[7]. Pracował jako radca Ministra Budownictwa Przemysłowego[1] oraz inspektor w tymże ministerstwie[3]. Działał na rzecz racjonalizacji w budownictwie przy Instytucie Mechanizacji Budownictwa i Postępu Technicznego (1948–1969). Był także w gronie pierwszych odznaczonych Orderem Budowniczych Polski Ludowej 22 lipca 1949[8][4]. 12 czerwca 1964 został pozbawiony Orderu, został mu przywrócony 10 kwietnia 1990[9]. W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina[10].
Od 1982 był redaktorem naczelnym dwutygodnika Twórczość Robotników. Członek Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (przewodniczący Zarządu Stołecznego w Warszawie 1954–1956). Członek Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Moralnej (1974–1979), członek Związku Literatów Polskich, członek Narodowej Rady Kultury (od 1983).
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Opublikował m.in. autobiograficzne książki:
- 3400 cegieł w ciągu 8 godzin – relacja, 1948[11]
- Ludzie rusztowań (z Bogdanem Ostromęckim), 1950[11]
- Miejsce stałego zamieszkania – pamiętnik/powieść autobiograficzna, 1951[11]
- Budowa – nowela, 1953[11]
- Mów o tych dniach Mariensztacie[12] – pamiętnik, 1975[11]
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Nagroda miasta stołecznego Warszawy (1985)
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1949)[13]
- Order Virtuti Militari V klasy
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Medal za Warszawę 1939–1945
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
- Medal „Za udział w walkach o Berlin”
- Medal im. Ludwika Waryńskiego
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zeszyty historyczne, Tomy 21-22 (Instytut Literacki, 1972; s. 107).
- ↑ Michał Krajewski. [w:] Baza Biogramów [on-line]. Uniwersytet Jagielloński. [dostęp 2020-02-10].
- ↑ a b c Centrum władzy: protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR: wybór z lat 1949–1970 (Antoni Dudek, Aleksander Kochański, Krzysztof Persak; Instytut Studiów Politycznych PAN, 2000; s. 32).
- ↑ a b c Hubert Wilk – Od Stachanowa do Pstrowskiego.
- ↑ Karol Małcużyński, Wacław Wojnacki: Zwiedzamy nową Warszawę. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1950, s. 18.
- ↑ Jerzy S. Majewski: Spacerownik. Warszawa śladami PRL-u. Warszawa: Agora, 2010, s. 32. ISBN 978-83-268-0280-5.
- ↑ Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury. filmpolski.pl. [dostęp 2017-12-15]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 5, poz. 51.
- ↑ Aleksander Kochański: Polska 1944–1991 Informator historyczny Struktury i ludzie część 2. Zielona Góra: Drukarnia Wydawnicza im. W.L. Anczyca S.A., 2022, s. 1118.
- ↑ Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, s. 1.
- ↑ a b c d e Krajewski, Michał (1904–1993) [rekordy bibliograficzne]. [w:] NUKAT [on-line]. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. [dostęp 2020-02-10].
- ↑ Krajewski Michał (1904-93). [w:] Interia Encyklopedia [on-line]. interia.pl. [dostęp 2020-02-10].
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 5, poz. 51.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 621
- Członkowie Komitetu Warszawskiego PZPR
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Członkowie Związku Patriotów Polskich
- Działacze Komunistycznego Związku Młodzieży Polski
- Działacze Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
- Ludzie urodzeni w Astrachaniu
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 30-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem za Odrę, Nysę, Bałtyk
- Odznaczeni Medalem „Za udział w walkach o Berlin”
- Odznaczeni Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945
- Odznaczeni Medalem im. Ludwika Waryńskiego
- Odznaczeni Medalem za Warszawę 1939–1945
- Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Warszawy”
- Pozbawieni Orderu Budowniczych Polski Ludowej
- Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Politycy PPR
- Polscy autorzy pamiętników i dzienników
- Polscy murarze
- Przodownicy pracy w Polsce Ludowej
- Radni Rady Narodowej miasta stołecznego Warszawy
- Uczestnicy bitwy pod Lenino (1943)
- Urodzeni w 1904
- Więźniowie polityczni w II Rzeczypospolitej
- Wyróżnieni Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy
- Zastępcy członków Komitetu Centralnego PZPR
- Żołnierze ludowego Wojska Polskiego – uczestnicy walk na froncie wschodnim
- Żołnierze ludowego Wojska Polskiego – uczestnicy operacji berlińskiej (1945)
- Zmarli w 1993