Przejdź do zawartości

Michał Zabiełło

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michał Zabiełło
Herb
Topór
Data urodzenia

1760

Data i miejsce śmierci

1815
Cieplice

Ojciec

Antoni Zabiełło

Matka

Zofia Niemirowicz-Szczytt

Michał Zabiełło herbu Topór (1760 – 1815) – Wielki Łowczy Dworu Króla Jegomości w Warszawie w 1811 roku[1], generał lejtnant armii Wielkiego Księstwa Litewskiego, członek Sztabu Generalnego Wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1792 roku[2], poseł inflancki na Sejm Czteroletni w 1788 roku[3], uczestnik wojny polsko-rosyjskiej w 1792.

Syn Antoniego i Zofii z Niemirowiczów-Szczyttów, córki kasztelana mścisławskiego Józefa. Brat Szymona i Józefa[4][5].

Służył w armii francuskiej, na apel Stanisława Augusta w 1789 przeszedł do Wojska Litewskiego. Hulaszcze życie paryskie zniszczyło mu zdrowie i fortunę. Głównie dzięki koneksjom, protekcji, doskonałej aparycji i wyrobieniu towarzyskiemu w 1789 r. został generałem-majorem, zaś w 1790 r. generałem-lejtnantem.

Wybrany członkiem wyłonionej w 1788 roku przez Sejm Czteroletni Deputacji Interesów Zagranicznych[6]. Jako poseł na Sejm Czteroletni reprezentował kierunek reform politycznych i społecznych i zdobył dużą popularność. 2 maja 1791 roku podpisał asekurację, w której zobowiązał się do popierania projektu Ustawy Rządowej[7]. Był członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej[8]. 3 maja 1791 jako poseł wezwał do przyjęcia konstytucji, co przypadkowo stało się bezpośrednim powodem jej przyjęcia.

W latach 1790–1792 dowodził 2 Dywizją Litewską. Okazywał dobre chęci i patriotyzm, gubił się jednak w trudniejszych sytuacjach. Jednak w trakcie wojny 1792 r. został wodzem naczelnym wojsk litewskich. 23 czerwca 1792, po odwołaniu Józefa Judyckiego, został mianowany dowódcą 1 Dywizji Litewskiej. Usiłował naprawić błędy swojego poprzednika, poniósł jednak klęskę[potrzebny przypis] i po złożeniu dymisji z funkcji wyjechał do Wiednia, gdzie na hulankach stracił zdrowie i majątek. Po wybuchu insurekcji 1794 został osadzony w twierdzy Josephstadt. Uwolniony w 1795 mieszkał pod nadzorem policyjnym w Pradze. W 1812 roku przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[9].

Zmarł w nędzy w Cieplicach w Czechach. Był koneserem i kolekcjonerem sztuki[potrzebny przypis].

Był członkiem loży wolnomularskiej Cnotliwy Sarmata[10].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Leonard Ratajczyk, Wojsko i obronność Rzeczypospolitej: 1788-1792, Warszawa WMON 1975, OCLC 2518597
  • Adam Wolański, Wojna polsko-rosyjska 1792 r., Warszawa: Bellona–Wolumen 1996, ISBN 978-83-85218-48-7
  • Henryk Kosk; Lidia Kosk, Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2, M–Ż, suplement wyd.: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001, ISBN 978-83-87103-81-1.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Kalendarzyk Polityczny Chronologiczny i Historyczny na rok pański 1811 z Magistraturami Kraiowemi, Warszawa 1811, s. 99.
  2. ↑ Ciąg dalszy Kalendarzyka narodowego i obcego na rok ... 1792 czyli II część, z konstytycyami od roku 1788 dnia 6 października do roku 1791 dnia 23 grudnia przez daty oznaczonemi, [1792], s. 546.
  3. ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok 1792, Warszawa 1791, s. 334.
  4. ↑ T.Żychliński, Złota Księga Szlachty Polskiej, Rocznik IV, Poznań 1882, s. 363-364
  5. ↑ Michał Zabiełło h. Topór [w:] Wielka Genealogia Minakowskiego http://wielcy.pl/wgm/?m=NG&t=PN&n=sw.10953
  6. ↑ Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 62.
  7. ↑ Bronisław Dembiński, W przededniu 3-maja 1791 roku, w: Tygodnik Ilustrowany, nr 1 13 stycznia 1906 roku, s. 11.
  8. ↑ Adam Skałkowski, Towarzystwo Przyjaciół Konstytucji 3 maja, Kórnik, 1930, s. 82.
  9. ↑ Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 14, s. 131.
  10. ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 112.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michał_Zabiełło&oldid=73150039”