2 Dywizja Litewska

2 Dywizja Litewska

mała pieczęć 2. Dywizji Wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego
Historia
Państwo	I Rzeczpospolita
Sformowanie	1776
Dowódcy
Pierwszy	gen. Jan A. Vietinghoff
Ostatni	gen. Szymon Zabiełło (1750–1824)
Organizacja
Dyslokacja	Litwa
Rodzaj wojsk	Wojska lądowe

2 Dywizja Litewska – dywizja armii Wielkiego Księstwa Litewskiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Dywizja została zorganizowana w 1776 roku uchwałą sejmu delegacyjnego. Pierwszym dowódcą został mianowany w 1777 Jan A. Vietinghoff. Ten zmarł jednak po kilku miesiącach. Departament Wojskowy powierzył wówczas dowództwo nad dywizją A.K. Czartoryskiemu, który pełnił obowiązki przez prawie 6 lat. W roku 1783 nominację na generał-lejtnanta i dowódcę dywizji uzyskał Ignacy Morawski, wcześniej generał major i dowódca II Regimentu Pieszego. Kolejny po gen. Morawskim dowódca dywizji, Tadeusz Stetkiewicz, był leciwy wiekiem (w służbie wojskowej od 1751) i umarł w niespełna pół roku po objęciu dowództwa. Kolejnym – i ostatnim – dowódcą był Szymon Zabiełło (1750–1824). Zgodnie z etatem, dywizja posiadała prócz dowódcy dwóch generał-majorów komenderujących. Każdy z nich w czasie pokoju odpowiadał za wyszkolenie jednostek dywizji – jeden za piechotę, drugi za kawalerię. Jednak nie zawsze przestrzegano tego podziału.

Dowództwo dywizji

Dowódca dywizji:

• gen. lejtn. Jan A. Vietinghoff (1777)
• gen. lejtn. Ignacy Morawski (1783-1790).
• gen. lejtn. Tadeusz Stetkiewicz (1790).
• gen. lejtn. Szymon Zabiełło (1790-1793)

Generał-majorowie komenderujący:

• gen. maj. Ignacy Morawski (1777-1783)
• gen. maj. Tadeusz Pyzna (1783-1788)
• gen. maj. Józef Pac (1777-1789)
• gen. maj. Szymon Zabiełło (1788-1790)
• gen. maj. Mikołaj Radziwiłł (1789-91)
• gen. maj. Michał Zabiełło (1790-1792)
• gen. maj. Jan Ogiński (1791-1793)
• gen. maj. Maciej Frankowski (1792-1793)
• gen. maj. Maciej Jeleński (1793)

Adiutanci:

• kpt. Rafał K. Berken – adiutant dywizyjny (1777-1781)
• kpt. Dominik Dederko – adiutant dywizyjny (1777-1789)
• ppłk Sebastian Orłowski – adiutant dywizyjny (1781-1783)
• chor. Franciszek Hayko – adiutant generał-lejtnanta (1781-1785)
• Józef Nowicki – adiutant generał-majora (od 1785)

Bibliografia

• Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki: Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego 1777–1794: spisy: sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynierskie i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1999. ISBN 83-7188-207-6.
• Bolesław Twardowski: Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794. Poznań: Księgarnia Katolicka, 1894.brak strony w książce
• Konstanty Górski, Historia piechoty polskiej, Spółka wydawnicza Polska, Kraków 1893
• Konstanty Górski, Historia jazdy polskiej, Spółka wydawnicza Polska, Kraków 1894
• Konstanty Górski, Historia artylerii polskiej, Warszawa 1902
• Antoni Juszczyński, Marian Krwawicz: Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej. Polska sztuka wojenna w latach 1764-1793. Zeszyt dziewiąty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1957.