Minuskuł 16
| Data powstania |
XIV wiek |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Numer |
16 |
| Zawartość |
Ewangelie |
| Język | |
| Rozmiary |
31,6 × 25,2 cm |
| Typ tekstu |
tekst bizantyński |
| Miejsce przechowywania |
Minuskuł 16 (według numeracji Gregory-Aland), ε 449 (von Soden)[1] – rękopis Nowego Testamentu z tekstem czterech Ewangelii, pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim oraz łacińskim z XIV wieku[2]. Tekst pisany jest w czterech kolorach. Należał niegdyś do Katarzyny Medycejskiej, obecnie przechowywany jest w Paryżu.
Opis rękopisu[edytuj | edytuj kod]
Kodeks zawiera tekst czterech Ewangelii, na 361 pergaminowych kartach (31,6 cm na 25,2 cm)[2]. Tekst rękopisu pisany jest dwoma kolumnami na stronę, 26 linijek w kolumnie[2]. Lewa kolumna zawiera tekst grecki, prawa kolumna zawiera łaciński tekst Wulgaty[3]. Rękopis zawiera także na końcu synaksarion, tj. księgę liturgiczną z żywotami świętych[4].
Skryba stosował cztery kolory[3]. Narracja pisana jest w kolorze cynobru, słowa Jezusa, genealogie Jezusa oraz wypowiedzi aniołów są w kolorze karmazynowym, cytaty ST-owe oraz wypowiedzi pozytywnych postaci pisane są na niebiesko, wypowiedzi faryzeuszy, uczonych w Piśmie, Judasza, centuriona oraz szatana są na czarno[5].
Tekst Ewangelii dzielony jest według κεφαλαια (rozdziałów) oraz według Sekcji Ammoniusza, których numery umieszczono na marginesie. Podział na Sekcje Ammoniusza zastosowano w Ewangelii Mateusza i Marka, nie zostały też one opatrzone odniesieniami do Kanonów Euzebiusza. Tekst ewangelii zawiera τιτλοι (tytuły). Ponadto przed każdą z Ewangelii umieszczone zostały listy κεφαλαια (spis treści)[4][3]. Zawiera kilka ilustracji, na marginesach umieszczono noty do czytań liturgicznych, na końcu każdej Ewangelii znajduje się subscriptio[3].
Rękopis wykonany został wielkim kosztem, który wskazuje że sporządzono go na potrzeby dworu królewskiego, jednak nigdy nie został ukończony[4].
Tekst[edytuj | edytuj kod]
Grecki tekst Ewangelii reprezentuje bizantyńską tradycję tekstualną. Hermann von Soden zaklasyfikował go do rodziny tekstualnej Iβb, co oznacza, że zawiera nieco cezarejskich naleciałości[6].
Aland nie sporządził dlań profilu tekstualnego i nie zaklasyfikował do żadnej kategorii[7].
Wraz z rękopisami 119, 217, 330, 491, 578, 693, 1528 oraz 1588 tworzy grupę rękopisów, nazwaną grupą 16[8]. Pod względem tekstualnym najbliższym jest minuskuł 1528, z którym tworzy parę tekstualną[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Paleograficznie rękopis datowany jest na wiek XIV[2].
Rękopis należał niegdyś do rodziny Strozzich z Florencji, następnie do Katarzyny Medycejskiej, która sprowadziła go do Paryża[3]. Na listę rękopisów Nowego Testamentu wciągnął go Wettstein[9].
Obecnie przechowywany jest we Francuskiej Bibliotece Narodowej (Gr. 54) w Paryżu[2].
Rękopis badał Scholz (tylko Ewangelię Marka) oraz Paulin Martin[10].
Nie jest cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Novum Testamentum Nestle–Alanda (NA26, NA27)[11].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Caspar René Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung, 1908, s. 48.
- ↑ a b c d e K. Aland, M. Welte, B. Köster, K. Junack: Kurzgefasste Liste der griechischen Handschriften des Neues Testaments. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 1994, s. 48.
- ↑ a b c d e C. R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 132.
- ↑ a b c F. H. A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. T. 1. London: 1894, s. 191–192.
- ↑ Bruce M. Metzger, Bart D. Ehrman: The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration. Wyd. 4. New York – Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 92. ISBN 978-0-19-516122-9.
- ↑ a b Frederik Wisse: The Profile Method for the Classification and Evaluation of Manuscript Evidence, as Applied to the Continuous Greek Text of the Gospel of Luke. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 1982, s. 53. ISBN 0-8028-1918-4.
- ↑ K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 138. ISBN 978-0-8028-4098-1. (ang.).
- ↑ Frederik Wisse: The Profile Method for the Classification and Evaluation of Manuscript Evidence, as Applied to the Continuous Greek Text of the Gospel of Luke. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 1982, s. 53, 107. ISBN 0-8028-1918-4.
- ↑ J.J. Wettstein: Novum Testamentum Graecum editionis receptae cum lectionibus variantibus codicum manuscripts. Amsterdam: Ex Officina Dommeriana, 1751, s. 47.
- ↑ Jean-Pierre-Paul Martin, Description technique des manuscrits grecs, relatif au N. T., conservé dans les bibliothèques des Paris (Paris 1883), s. 29.
- ↑ Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001, s. 58*–59*, 704. ISBN 978-3-438-05100-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- INTF: Kodeks 16 (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2017-01-21].
- R. Waltz: Minuscule 16. [w:] Encyclopedia of Textual Criticism [on-line]. 2007. (ang.).