Modest Słoniowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Modest Longin Słoniowski
Słoń
major audytor major audytor
Data i miejsce urodzenia

5 czerwca 1888
Demycze

Data i miejsce śmierci

12 listopada 1939
Radogoszcz

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Pierwsza Kompania Kadrowa
1 Pułk Piechoty
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr IV

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol” Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka pamiątkowa „Orlęta”
1913 sierpień - Członkowie Szkoły Oficerskiej w Stróży maszerują do Zakopanego na ćwiczenia praktyczne.

Modest Longin Słoniowski ps. „Słoń” (ur. 5 czerwca 1888 w Demyczach[1], zm. 12 listopada 1939 w Radogoszczu) – polski adwokat i notariusz, major audytor Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Polski: II pluton Pierwszej Kompanii Kadrowej w Krakowie. 1. rząd, 1. od lewej: Modest Słoniowski ps. „Słoń”. Kolejni na tym zdjęciu: sierż. Kazimierz Strzelecki ps. „Kazik” (lub sierż. Zygmunt Pomarański ps. „Brzózka”), ppor. Mieczysław Marusieński ps. „Lelum”, sierż. Kazimierz Kamiński ps. „Luboń” (lub Sław Płoszajski ps. „Sławomir”), Wacław Sieroszewski, Krok-Paszkowski, Zygmunt Platonoff ps. „Plater”. 2 rząd, od lewej: por. Bronisław Mansperl ps. „Haber”, Stefan Pomarański ps. „Borowicz”, Roman Szymański ps. „Tewański”, Wiktor Bystrzyński ps. „Skrzetuski”, Eugeniusz Czajkowski ps. „Jarzębie Marian”.
II pluton Pierwszej Kompanii Kadrowej w Krakowie. 1 rząd, 1. od lewej: Modest Słoniowski, ps. „Słoń”[a].

Modest Longin Słoniowski urodził się 5 czerwca 1888 roku w Demyczach, w powiecie śniatyńskim ówczesnego Królestwa Galicji i Lodomerii jako najmłodszy syn w rodzinie Jakuba i Julii z Teodorowiczów. Maturę zdał we wrześniu 1909 roku w Złoczowie. Studiował prawo na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie który ukończył uzyskując tytuł doktora zdając specjalne egzaminy (2 rygoroza – rigorosum – sądowy i polityczny)[2].

Był członkiem VIII Polskiej Drużyny Strzeleckiej we Lwowie. 10 grudnia 1912 roku awansował na podchorążego PDS. 8 sierpnia 1914 roku w Miechowie objął dowództwo I plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Następnie pełnił służbę w 4 kompanii III batalionu 1 pułku piechoty. 29 września 1914 roku został awansowany na chorążego. Ciężko ranny pod Brzechowem na początku listopada 1914 roku wysłany został na leczenie do szpitala związkowego w Meranie we włoskim Tyrolu[3], a po wyleczeniu przydzielony do batalionu uzupełniającego nr 1 w Radomsku, który opuścił 15 czerwca 1915 roku powracając do swojej jednostki[4]. Ponownie został ranny w bitwie pod Jastkowem (31 lipca – 3 sierpnia 1915)[5]. 1 stycznia 1917 roku mianowany na podporucznika[6] choć tego stopnia używano wobec niego już znacznie wcześniej. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, pozostał w Polskim Korpusie Posiłkowym. W listopadzie 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Niemców w Radomsku i Częstochowie, a następnie z uformowanym oddziałem udał się do Przemyśla walcząc w jego obronie. 23 listopada 1918 r. awansowany został na porucznika[7], a 1 maja 1920 roku awansowany na kapitana[8] pełniąc służbę w Sądzie Wojskowym Okręgu Generalnego „Łódź”, a jego oddziałem macierzystym był wówczas Oddział VI Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych[9]. 1 maja 1922 roku jako kapitan rezerwy posiadał przydział macierzysty do Departamentu IX Ministerstwa Spraw Wojskowych[10]. Później został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwowych sądowych (od 1 stycznia 1937 roku – korpus oficerów audytorów)[11]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Łódź Miasto II[12]. Jak sam podaje w życiorysie z 1933 roku oraz w „Wykazie Stanu Służby” sporządzonym przez Sąd Okręgowy w Łodzi z 15 lutego 1934 roku (znajdującym się w Archiwum Ministerstwa Sprawiedliwości), służbę w Wojsku Polskim zakończył na własną prośbę 15 lipca 1921 roku ze stopniem majora.

W październiku 1921 roku został przyjęty w poczet aplikantów adwokackich Okręgu Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Swoją siedzibę miał wówczas przy ulicy Zielonej 39 m 12 w Łodzi[13]. Organizował w Łodzi różne struktury Związku Oficerów Rezerwy. W marcu 1923 roku był pierwszym prezesem Związku Oficerów Rezerwy Województwa Łódzkiego[14]. 1 lutego 1925 roku został adwokatem. 6 sierpnia tegoż roku przeniósł się do większego mieszkania przy ul. Zachodniej 57 m 1, które było również jego siedzibą jako adwokata. 10 maja 1931 roku został prezesem Koła Łódzkiego Związku Oficerów Rezerwy, a w następnym roku prezesem Okręgowego Związku Oficerów Rezerwy w Łodzi. 5 maja 1933 roku został wybrany prezesem Zarządu Łódzkiego Oddziału Związku Legionistów Polskich oraz pełni funkcję prezesa Federacji Grodzkiej Polskiego Związku Obrońców Ojczyzny. Nieprzerwanie pełnił w latach 1934–1936 funkcję prezesa Okręgu ZOR, a w 1938 i 1939 roku funkcję prezesa Koła ZOR w Łodzi. W 1937 roku przystąpił do Obozu Zjednoczenia Narodowego.

28 grudnia 1933 roku został mianowany notariuszem, którą to funkcję pełnił do listopada 1939 roku w kancelarii notarialnej przy ul. Piotrkowskiej 102a w Łodzi[15], mieszkał natomiast w dużej wilii przy ul. Gdańskiej 98 (róg ul. M. Skłodowskiej-Curie), którą to nabył w drodze licytacji publicznej 3 listopada 1931 roku[16].

W 1939 roku był członkiem Komitetu Pożyczki Obrony Przeciwlotniczej w Łodzi z ramienia Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. W sierpniu 1939 roku brał aktywny udział w kopaniu okopów w parku H. Sienkiewicza w Łodzi wraz z innymi członkami Związku Oficerów Rezerwy w Łodzi.

9 listopada 1939 roku został aresztowany i osadzony w Niemieckim obozie przejściowym na Radogoszczu (w byłej fabryce włókienniczej i cegielni Michała Glazera przy ul. Liściastej), a kilka dni później 12 listopada zamordowany na poligonie „Brus” w grupie kilkudziesięciu mężczyzn[17], znanych w Łodzi działaczy społeczno-politycznych, w ramach dużej akcji represyjnej łódzkiego niemieckiego Gestapo pod kryptonimem Intelligenzaktion. Ich mogiłę odnaleziono w 2009 roku. Odnalezione szczątki pochowano uroczyście w specjalnej kwaterze na Cmentarzu Komunalnym „Doły” przy ul. Smutnej w Łodzi[18].

Symboliczny grób Słoniowskiego znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera L-5-11)[19]. W tym samym grobie została pochowana jego żona, Janina ze Święcickich Słoniowska (ur. 18 lipca 1894 w Strzałkowie w majątku malarza Henryka Siemiradzkiego dzierżawionego wówczas przez ojca, zm. 20 kwietnia 1967 w Warszawie).

Modest i Janina Słoniowscy mieli dwie córki: Julię i Marię („Rysię”) - malarkę. Modest Słoniowski posiadał również starszych braci :Henryka - lwowskiego urzędnika kolei, majora WP biorącego udział m.innymi w obronie Lwowa i "wojnie bolszewickiej zm. w 1940r we Lwowie oraz Juliana Bolesława , legionistę II Brygady, kapitana WP, wieloletniego nauczyciela w Łodzi gdzie zmarł w 1939r.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kolejni na tym zdjęciu: sierż. Kazimierz Strzelecki ps. „Kazik” (lub sierż. Zygmunt Pomarański ps. „Brzózka”), ppor. Mieczysław Marusieński ps. „Lelum”, sierż. Kazimierz Kamiński ps. „Luboń” (lub Sław Płoszajski ps. „Sławomir”), Wacław Sieroszewski, Krok-Paszkowski, Zygmunt Platonoff ps. „Plater”. 2 rząd, od lewej: por. Bronisław Mansperl ps. „Haber”, Stefan Pomarański ps. „Borowicz”, Roman Szymański ps. „Tewański”, Wiktor Bystrzyński ps. „Skrzetuski”, Eugeniusz Czajkowski ps. „Jarzębie Marian”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jakub Lutosławski, Notariat w Łodzi…, s. 84, 204 podał, że Modest Słoniowski urodził się w Ułtowie, w gminie Kleniewo, powiatu płockiego ówczesnej guberni płockiej.
  2. ↑ Wykaz Stanu Służby, Prezes Sądu Okręgowego w Łodzi, 15 lutego 1934.
  3. ↑ Centralny Oddział Ewidencyjno – Werbunkowy Departamentu Wojskowego N.K.N, Lista chorych, rannych, zabitych i zaginionych legionistów do kwietnia 1915 roku, 1915.
  4. ↑ Roman Starzyński, Cztery lata wojny w służbie komendanta. Przeżycia wojenne 1914–1918., 1937.
  5. ↑ IV Lista strat Legionów Polskich, Centralny Urząd Ewidencyjny Departamentu Wojskowego NKN, Piotrków 1 stycznia 1916, s. 18.
  6. ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 23.
  7. ↑ Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7, Dekrety Naczelnego Wodza Wojsk Polskich, 30 listopada 1918.
  8. ↑ Ministerstwo Spraw Wojskowych, Dziennik Personalny Nr 40 Rok I, 20 października 1920.
  9. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 416, 876.
  10. ↑ Alfabetyczny spis oficerów rezerwy, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1 maja 1922, s. 266.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1095. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 990.
  12. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 197.
  13. ↑ Gazeta Sądowa Warszawska nr 42, 15 października 1921, s. 342.
  14. ↑ Rozwój” Nr 81, Dziennik Polityczny, Społeczny i Literacki, Łódź, 23 marca 1923.
  15. ↑ Wykaz notariuszów Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na dzień 1 października 1938 r., Warszawa 1938, s. 2, 81.
  16. ↑ Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta Sądu Grodzkiego sygn. 8008.
  17. ↑ Joanna Leszczyńska, Jest lista prawdopodobnych ofiar zbrodni na Brusie. Pomagamy odkryć tajemnicę egzekucji w 1939 roku, Historycy IPN bliżej prawdy o losie inteligencji; [w:] „Polska. Dziennik Łódzki”, 4 V 2009, nr 103, s. 4.
  18. ↑ Monika Pawlak, Joanna Leszczyńska, Wojenny pogrzeb po 70 latach. Jolanta Wilkońska po 70 latach odebrała obrączkę po zamordowanym Ojcu; [w:] „Polska. Dziennik Łódzki”, 2 IX 2009, nr 205, s. 6.
  19. ↑ Cmentarz Stare Powązki: SŁONIOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-10-31].
  20. ↑ M.P. z 1932 r. nr 293, poz. 341 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  21. ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Modest_Słoniowski&oldid=71132362”