Monaster Crna Reka

Crna Reka

Widok ogólny
Państwo	Serbia
Miejscowość	okolica miasta Novi Pazar
Kościół	Serbski Kościół Prawosławny
Rodzaj klasztoru	męski
Eparchia	raszko-prizreńska
Igumen	Jan (Jelenko)
Klauzura	nie
Liczba mnichów (2010)	9
Obiekty sakralne
Cerkiew	św. Michała Archanioła
Fundator	nieznany
Data budowy	XIII–XIV w.
Data zamknięcia	1763
Data reaktywacji	1978
Położenie na mapie Serbii Crna Reka
42°56′49″N 20°28′06″E
Strona internetowa

Monaster Crna Reka – prawosławny męski klasztor w masywie Mokra Gora, w pobliżu miasta Novi Pazar.

Okres powstania monasteru ani jego fundator nie jest znany. Według różnych źródeł klasztor istniał od XII wieku, według innych powstał dopiero po bitwie na Kosowym Polu. W odróżnieniu od wielu innych serbskich monasterów nigdy nie został zniszczony, co sprawia, iż zachował swój oryginalny, średniowieczny wygląd. Jednym z organizatorów życia monastycznego w klasztorze był św. Joannicjusz z Deviča. Główna cerkiew klasztorna została urządzona w pieczarze i w latach 1591–1602 udekorowana freskami przez ikonografa Longina.

W latach 1687–1696 w monasterze znajdowały się relikwie św. Stefana Pierwszego Koronowanego, przeniesione z monasteru Studenica w celu ich ochrony przed Turkami. W 1731 i w Boże Narodzenie 1763 monaster był dwukrotnie atakowany przez Turków, co skłoniło mnichów do opuszczenia go. Na początku XX w. w dawnym klasztorze znajdował się konsulat rosyjski, następnie radziecki, porzucony w 1941.

Odnowa życia monastycznego w klasztorze była możliwa dzięki działalności hieromnicha, następnie archimandryty i biskupa Artemiusza (Radosavljevicia), który od 1978 prowadził remont zabudowań monasterskich, doprowadził do budowy drogi na teren klasztoru i doprowadzenia doń wody i prądu, zgromadził wokół siebie nową wspólnotę mniszą. Artemiusz zarządzał klasztorem do 1991, gdy miała miejsce jego chirotonia na biskupa raszko-prizreńskiego.

2 czerwca 2010 przełożony monasteru oraz dziewięciu przebywających w nim mnichów zwróciło się do locum tenens eparchii raszko-prizreńskiej, metropolity Amfilochiusza (Radovicia) z prośbą o zgodę na opuszczenie klasztoru. Gdy ten zgody nie wydał, mnisi samowolnie porzucili zabudowania monasterskie. W ten sposób mieli zamiar pokazać swoją solidarność z biskupem Artemiuszem, który w 2010 został odsunięty od zarządu eparchii raszko-prizreńskiej i przeniesiony w stan spoczynku. W monasterze pozostał jeden zakonnik i dwóch posłuszników.