Moszenica czterokropka
| Clytra quadripunctata | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Clytra s.str. | ||
| Gatunek |
moszenica czterokropka | ||
| Synonimy | |||
| |||
Moszenica czterokropka[1] (Clytra quadripunctata) – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny zmróżek. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza na łamach dziesiątego wydania Systema Naturae pod nazwą Chrysomela 4-punctata[2]. Wyróżnia się w jego obrębie trzy podgatunki[3]:
- Clytra quadripunctata puberula Weise, 1898
- Clytra quadripunctata quadripunctata (Linnaeus, 1758)
- Clytra quadripunctata turfanica Lopatin, 1962
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
,_Oberes_Schwalmbachtal_bei_Rocherath,_Ostbelgien_(52725666506).jpg)
Chrząszcz o walcowatym ciele długości od 7 do 11 mm. Głowa jest czarna, zwykle z parą niewielkich, czerwonych plamek przy górnych krawędziach oczu. Czułki są czarne z wyjątkiem czerwonych członów drugiego i trzeciego. Barwa przedplecza i tarczki jest czarna[4][5]. Obrzeżenie boków przedplecza jest ku tyłowi rozszerzone i rozpłaszczone, opatrzone punktami i zmarszczkami. Pokrywy są dłuższe niż u C. aliena, około 1,83 raza dłuższe niż w barkach szerokie[4]. Tło pokryw bywa od jasnożółtego po pomarańczowoczerwone. Typowo występuje czarny wzór w postaci czterech plam, z których przednie leżą na guzach barkowych, a tylne w ⅔ długości; tylna plama może jednak być rozbita na dwie kropki, plamki mogą być też zredukowane, a nawet część lub wszystkie zanikłe. Odnóża i spód ciała są czarne[4][5]. Genitalia samca cechują się edeagusem o części wierzchołkowej silnie rozszerzonej, niemal dwukrotnie szerszej od trzonu[4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zasiedla skraje wilgotnych lasów i śródleśne polany[6][1]. Larwy przechodzą rozwój w mrowiskach mrówek z rodzaju Formica, żerując na ich jajach i larwach. Postacie dorosłe są polifagicznymi foliofagami żerującymi na liściach drzew i krzewów liściastych, najchętniej dębów i wierzb, ale także głogów, leszczyn i olsz. Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od maja do sierpnia[5][6][1].
Gatunek palearktyczny. Podgatunek nominatywny w Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Andory, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Macedonii Północnej, Grecji i europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, anatolijskiej części Turcji, Gruzji, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu, Tadżykistanu, Kirgistanu, Iranu, Afganistanu i Mongolii[3]. Na północ dociera daleko poza koło podbiegunowe[6]. Podgatunek C. q. puberula podawany jest z Hiszpanii, Andory i francuskich Pirenejów Wschodnich. C. q. turfanica jest endemitem Sinciangu na zachodzie Chin[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Clytra quadripunctata – Moszenica czterokropka. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-05-26].
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 374. (łac.).
- ↑ a b c Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 6. Chrysomeloidea, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2010, s. 566-567, ISBN 978-87-88757-84-2.
- ↑ a b c d Gattung Clytra Laich.. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2024-05-26].
- ↑ a b c Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971, s. 102.
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.