Mścisław Iziasławicz (książę nowogrodzki)
| |
| kniaź nowogrodzki | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik |
Włodzimierz Jarosławicz |
| Następca |
Gleb Światosławicz |
| kniaź połocki | |
| Okres | |
| Poprzednik |
Wsiesław Briaczysławicz |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo | |
| Dzieci |
Rościsław |
Mścisław Iziasławicz, ros. Мстислав Изяславич, białorus. Мсціслаў Ізяславіч (zm. 1069) – książę nowogrodzki w latach 1054–1067 i połocki w roku 1069, syn Iziasława Jarosławicza i Gertrudy.
Źródła nie podają dokładnej daty rozpoczęcia panowania Mścisława w Nowogrodzie. Przypuszczalnie to rok 1054. Jego ojciec Iziasław Jarosławicz objął rządy w Księstwie Nowogrodzkim po śmierci brata, Włodzimierza, w 1052 roku[1]. W 1054 roku zmarł Jarosław Mądry, książę kijowski, przed śmiercią rozdzielił państwo między synami. Iziasław otrzymał we władanie Kijów[2], a Nowogród oddał swojemu synowi Mścisławowi[3].
W latach 1065–1066 Mścisław bronił swoje państwo przed najazdami księcia połockiego Wsiesława Czarodzieja. W 1065 roku Wsiesław bez powodzenia oblegał Psków[4]. W 1067 roku, kiedy wyruszył na Nowogród WIelki, Mścisław wyszedł mu naprzeciw. Decydująca bitwa miała miejsce nad rzeką Czerechą pod Pskowem. Książę nowogrodzki poniósł klęskę i był zmuszony do ucieczki do Kijowa[3]. Stolica państwa Mścisława została splądrowana i spalona[5].
W 1068 roku w Kijowie wybuchło powstanie i ojciec Mścisława, Iziasław, zmuszony był uchodzić do Polski. Na tronie kijowskim zasiadł Wsiesław Czarodziej, uwolniony przez spiskowców z więzienia, gdzie był przetrzymywany po przegranej wojnie z Jarosławiczami[6]. W Polsce Iziasław wystarał się o wsparcie militarne. Kiedy powracał, wysłał przed siebie Mścisława, który rozprawił się ze spiskowcami: zabił ich albo oślepił[7].
Po ucieczce Wsiesława z Kijowa i wygnaniu go również z Połocka, Iziasław Jarosławicz osadził Mścisława na tronie połockim, gdzie rządził przez kilka miesięcy do śmierci w 1069 roku[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ В год 6560 (1052), w: Повесть временных лет, s. [1].
- ↑ В год 6562 (1054), w: Повесть временных лет, s. [2].
- ↑ a b А се князи Великого Новагорода, w: Статьи, находящиеся в рукописи Археографической комиссии перед Комиссионным списком Новгородской первой летописи, s. [3].
- ↑ В л'вто 6573, w: Псковские летописи, s. [4].
- ↑ Въ лѣто 6574 [1066], w: Новгородская первая летопись старшего извода, s. [5].
- ↑ В год 6576 (1068), w: Повесть временных лет, s. [6].
- ↑ В год 6577 (1069), w: Повесть временных лет, s. [7].
- ↑ В год 6577 (1069), w: Повесть временных лет, s. [8]