Jarosław I Mądry

Jarosław I Mądry
— wielki książę Rusi Kijowskiej —
Wielki Książę Kijowski
Okres	od 1016 do 1018
Poprzednik	Światopełk I Przeklęty
Następca	Światopełk I Przeklęty
Wielki Książę Kijowski
Okres	od 1019 do 1024
Poprzednik	Światopełk I Przeklęty
Następca	Mścisław I Chrobry
Wielki Książę Kijowski
Okres	od 1024 do 1054
Poprzednik	Mścisław I Chrobry
Następca	Izjasław I
Dane biograficzne
Dynastia	Rurykowicze
Data urodzenia	978
Data śmierci	20 lutego 1054
Ojciec	Włodzimierz I Wielki
Matka	Rogneda
Rodzeństwo	Wyszesław Iziasław Światopełk I Przeklęty Wsiewołod Światosław Mścisław I Chrobry Borys Gleb Stanisław Pozwizd Sudzisław Teofano Przedsława Maria Dobroniega
Dzieci	Włodzimierz Jarosławowicz Izjasław I Światosław II Wsiewołod I Elżbieta Anna Anastazja Wiaczesław Igor

Jarosław I Mądry (norm. Konug Jarisleif; ukr. Ярослав I Мудрий, ros. Ярослав Мудрый) (ur. 978, zm. 20 lutego 1054) – pochodził z dynastii Rurykowiczów, syn i następca Włodzimierza I Wielkiego i Rognedy, wielki książę Rusi Kijowskiej (Gardariki) od 1016.

Życiorys

Został księciem kijowskim po śmierci Włodzimierza Wielkiego. W 1018 pokonany przez Bolesława I Chrobrego podczas wyprawy kijowskiej, w 1019 pokonał ostatecznie swojego starszego brata Świętopełka I w walce o sukcesję po ojcu. Panowanie Jarosława było dla Rusi czasem szybkiego rozwoju i sukcesów militarnych. Książę w latach 20. i 30. XI wieku prowadził wojny z Jaćwingami, Litwinami i Polską. W 1021 przeprowadził atak odwetowy przeciwko swemu bratankowi Briaczysławowi, który najechał wcześniej Nowogród. W 1031 zajął on Grody Czerwieńskie i pomógł objąć władzę Bezprymowi w Polsce. W 1036 rozbił pod Kijowem Pieczyngów. Wszedł nawet w konflikt z Bizancjum: wojna z cesarstwem trwała w latach 1043–1046. Wspomógł też w 1047 Kazimierza I Odnowiciela w walce z powstaniem pogańskim i Miecławem (zajął Drohiczyn i Brześć).

Za jego rządów rozbudowano wiele grodów ruskich, a w szczególności Kijów. Stolica Rusi została wyniesiona w 1037 do rangi metropolii – w tym samym roku rozpoczęto budowę katedry Mądrości Bożej (Sofijskiej), gdzie można znaleźć najstarsze w sztuce Rusi mozaiki i freski. W 1051 powstał pierwszy na Rusi klasztor Ławra Peczerska, w kijowskich jaskiniach nad Dnieprem.

Za jego panowania opracowano zbiór staroruskich i starosłowiańskich praw zwyczajowych oraz bizantyńskiego prawodawstwa, zwany Prawda Ruska.

Po jego śmierci Ruś weszła w okres rozbicia dzielnicowego. Jarosław Mądry wprowadził seniorat, ale niedługo po jego śmierci senior Izajasław musiał opuścić Kijów, który stał się miejscem walk o władzę.

Przodkowie

4. Światosław I 942–972
			2. Włodzimierz I Wielki 956 lub 958–15 lipca 1015
5. Małusza
						1. Jarosław I Mądry przed 986–20 lutego 1054
6. Rogwołod
			3. Rogneda około 956–1002
7. NN

Małżeństwo

• pierwszą żoną Jarosława była Anna, nieznanego pochodzenia. Synem tej pary mógł być książę Ilia, rządzący w Nowogrodzie w latach 1018-1020
• żoną księcia Jarosława od 1019 była Ingegerda Szwedzka

Potomstwo

Córki Jarosława Mądrego: Anna, Anastazja, Elżbieta, Agata

z małżeństwa z Ingegerdą:

• Włodzimierz – ks. wielko-nowogrodzki
• Izjasław I – wielki książę kijowski
• Światosław II – ks. czernihowski, wielki książę kijowski
• Wsiewołod I – ks. perejasławski, wielki książę kijowski, ks. czernihowski, ks. rostowski, suzdalski
• Elżbieta – żona Haralda III, króla Norwegii, później Swena II, króla Danii
• Anna – żona Henryka I, króla Francji
• Anastazja – żona Andrzeja I króla Węgier
• Wiaczesław – ks. smoleński
• Igor – ks. włodzimierski-wołyński, ks. smoleński

Linki zewnętrzne

• Michał Kozłowski, Jarosław Mądry – twórca potęgi Rusi Kijowskiej [1]