Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven
| Nagroda za |
przyznawana artystkom sztuk wizualnych o charakterze międzynarodowym |
|---|---|
| Przyznający |
Fundacja Miejsce Sztuki |
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Pierwsze rozdanie |
2018 |
Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven – przyznawana od 2018 r. międzynarodowa nagroda dla artystek sztuk wizualnych[1], nadawana przez Fundację Miejsce Sztuki w Warszawie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven została ustanowiona przez artystki dla artystek i jest nadawana przez Fundacja Miejsce Sztuki[2]. Jest to pierwsza międzynarodowa nagroda w dziedzinie sztuki w Polsce[3]. Początkowo planowana była jako przedsięwzięcie częściowo finansowane społecznie.
Inauguracja nagrody odbyła się w 2018 w ramach retrospektywy twórczości Marii Anto[4] (wybitnej polskiej malarki[5]) w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki (7.11.2017–4.02.2018[6]) i we współpracy z Fundacją Arton. Oficjalne ustanowienie nagrody miało miejsce w Zachęcie 1 lutego 2018 podczas dyskusji pt. Malarka. Malarki. Malarstwo (w dyskusji udział wzięły artystki: Agnieszka Brzeżańska, Zuzanna Hertzberg, Olga Wolniak, Dorota Podlaska oraz Zuzanna Janin, a moderatorką była dziennikarka Anna Sańczuk)[7].
Ogłoszenie pierwszych laureatek i ceremonia wręczenia nagród odbyły się w 15 grudnia 2018 w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki[8][2][1]. Ustanowienie Nagrody w 2018 wpisywało się również w obchody setnej rocznicy zdobycia przez Polki pełni praw wyborczych. Druga edycja odbyła się w 2019 w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie[8], a kolejna w 2020 na spotkaniu ZOOM online. VI edycja Nagrody Sztuki odbyła się w 2023; po raz kolejny w Muzeum sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Matronkami zostały artystki: Teresa Tyszkiewicz i Hannah Höch[9].
Cel
[edytuj | edytuj kod]Celem nagrody jest promocja twórczości kobiet, w szczególności artystek zaangażowanych społecznie. Jak wskazują organizatorki, Nagroda ma na celu "wsparcie i docenienie wybitnych osiągnięć w dziedzinie sztuki współczesnej i obszarach brzegowych, granicznych sztuk wizualnych, ale także promocję w obszarze sztuki postaw osób równolegle działających na rzecz innych: środowiska, otoczenia, wartości, nowoczesności i demokracji[8].
W pierwszych kilku edycjach Nagroda przeznaczona jest wyłącznie dla kobiet, czego celem jest wyrównanie tzw. gender gap w sztuce. Jak przekonuje Kapituła Nagrody:
Chcemy doszacować i dowartościować ważne artystki w Polsce i za granicą, aby wyrównać skandaliczny brak równowagi między docenieniem sztuki oraz postaw artystek i artystów. Wśród artystek widzimy olbrzymi potencjał przełomowych, radykalnych, nowoczesnych postaw[2].
Matronki
[edytuj | edytuj kod]
Patronkami Nagrody są dwie artystki: polska malarka Maria Anto (1936–2007) oraz niemiecka dadaistka Elsa von Freytag-Loringhoven (1874–1927)[2][8][1].
Data nadania nagrody została ustanowiona na dzień 15 grudnia każdego roku, który jest zarówno dokładną rocznicą urodzin Anto, jak i rocznicą śmierci von Freytag[8][1].
Laureatki
[edytuj | edytuj kod]Nagrodę przyznaje się w kategoriach:
- Nagroda nagroda za odwagę, przełamywanie i przekraczanie granic dla młodej artystki polskiej,
- Nagroda za wybitny dorobek i postawę artystyczną dla artystki polskiej,
- Nagroda za wybitny dorobek i postawę artystyczną dla artystki zagranicznej
- Nagroda specjalna za wspieranie obecności i widoczności kobiet w edukacji i kulturze (przyznana po raz pierwszy w 2020 roku)[8][10][11][12][1].
Kapituła
[edytuj | edytuj kod]W Kapitule Nagrody zasiadali:
- Hanna Wróblewska (dyrektorka Zachęty Narodowej Galerii Sztuki) – 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023
- Michał Jachuła (kurator Zachęty Narodowej Galerii Sztuki) – 2018, 2019, 2020, 2021, 2022
- Roman Cieślak (Honorowy Członek Kapituły, rodzina Marii Anto) – 2018, 2019, 2020, 2021
- Zuzanna Janin (artystka sztuk wizualnych, Prezeska Fundacji Miejsce Sztuki, rodzina Marii Anto) – 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023
- Katarzyna Kasia (Prorektora Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną ASP w Warszawie) – 2018, 2019, 2020,
- Marika Kuźmicz (badaczka sztuki, ASP Warszawa, Prezeska Fundacji Arton) – 2018, 2019, 2021,
- Dorota Monkiewicz (kuratorka CRP Orońsko, była dyrektorka Muzeum Współczesnego Wrocław) – 2018, 2021, 2022
- Paulina Ołowska (artystka sztuk wizualnych) – 2018, 2019, 2020, 2021, 2022
- Aneta Szyłak (Pełnomocniczka NOMUS Nowego Muzeum Sztuki oddziału Muzeum Narodowego w Gdańsku) – 2019, 2020, 2022
- Melania Baranowska (fotografka, rodzina Marii Anto) – 2020, 2021, 2022, 2023
- Luiza Nader (historyczka sztuki) – 2021, 2022, 2023
- Marta Dzido (pisarka, dziennikarka i reżyserka) – 2023[40]
- Magdalena Ujma (kuratorka i historyczka sztuki) – 2023[40]
od drugiej edycji do Kapituły zapraszane są również Laureatki z lat poprzednich:
- Katarzyna Górna (artystka wizualna, Laureatka Nagrody Sztuki w 2018) – 2019,
- Teresa Gierzyńska (artystka sztuk wizualnych, Laureatka Nagrody Sztuki w 2019) – 2020,
- Olga Wolniak (artystka wizualna, Laureatka Nagrody Sztuki w 2020) – 2021[13][22][37].
- Iwona Demko (artystka wizualna, Laureatka Nagrody Sztuki w 2021) – 2022
- Liliana Zeic (artystka wizualna, Laureatka Nagrody Sztuki w 2022) – 2023[9]
Statuetka
[edytuj | edytuj kod]Statuetki to unikatowe, dedykowane poszczególnym laureatkom obiekty rzeźbiarskie autorstwa Zuzanny Janin. Mają one formę kuli o średnicy ok. 20 cm; wykonane są techniką kolażu z użyciem fotografii i żywicy epoksydowej[41][1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Nagroda Sztuki od kobiet i dla kobiet [Anto/Freytag] — RESTARTmag [online], restartmag.art [dostęp 2023-03-19] (pol.).
- ↑ a b c d Artystka, siłaczka, surwiwalka. Ważny i trudny rok Zuzanny Janin [online], Onet Kultura, 31 grudnia 2018 [dostęp 2020-02-01] (pol.).
- ↑ Podsumowania roku #2019 (3) [online], POSTMEDIUM, 19 grudnia 2019 [dostęp 2020-04-10].
- ↑ Czerwone nieba / Sztuka / dwutygodnik.com [online], www.dwutygodnik.com [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Jednorożce Marii Anto. Wystawa w Zachęcie [online], cojestgrane24.wyborcza.pl [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Huncwot.com, Maria Anto – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 2020-04-10] (pol.).
- ↑ Huncwot.com, Malarka. Malarki. Malarstwo. Wydarzenie towarzyszące wystawie Marii Anto – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 2020-04-10] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven. wręczenie Nagrody II Edycji – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2020-02-01] (pol.).
- ↑ a b Fundacja Miejsce Sztuki [online] [dostęp 2023-12-17] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2021-06-21].
- ↑ Nagrodzono "systemową zmianę kulturową" w Akademii Sztuki [online], 24kurier.pl [dostęp 2021-06-21].
- ↑ a b Małgorzata Mirga-Tas otrzymała Nagrodę Sztuki im. Marii Anto & Elsy von Freytag-Loringhoven 2020 – Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie [online] [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ a b Gala pierwszej edycji nagrody im. MARII ANTO i ELSY VON FREYTAG – Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną [online], wzkw.asp.waw.pl [dostęp 2020-04-10].
- ↑ Vogue Polska, Podsumowanie 2018 roku: sztuka [online], Vogue Polska, 27 grudnia 2018 [dostęp 2021-07-05] (pol.).
- ↑ Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki, RAPORT ROCZNY 2018 [online], 2018, s. 97.
- ↑ ZUZANNA JANIN & Art Space FOUNDATION invite to a ceremonial awarding of Maria Anto & Elsa von Freytag Art Prize, 15.12.2018 [online] [dostęp 2020-02-01] (pol.).
- ↑ {Project Room} 2020 – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski [online], – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Cimochowicz, Adelina [online], biennalewarszawa.pl [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ ODCINEK 12 DZIENNIKI GWIAZDOWE – KATARZYNA GÓRNA — TRAFO | TRAFOSTACJA SZTUKI [online], trafo.art [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ 14. Katarzyna Górna, Piknik na skraju drogi, 2019, Narracje 11, Instalacje i Interwencje w Przestrzeni Publicznej [online] [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2020-02-01] (pol.).
- ↑ a b Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven. wręczenie Nagrody II Edycji – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2020-02-01] (pol.).
- ↑ Teresa Gierzyńska, Phyllida Barlow i Katarzyna Kukuła laureatkami nagrody Marii Anto i Elsy von Freytag-Laringhoven na rok 2019 [online], SZUM, 16 grudnia 2019 [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Dąbrowa Górnicza - CO GDZIE KIEDY - WYSTAWY [online], dabrowa.pl [dostęp 2021-06-21].
- ↑ CONCEPT Intermedia www.sam3.pl, Moja matka moja córka [online], BWA Krosno [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Phyllida Barlow, Artists, Hauser & Wirth [online], www.hauserwirth.com [dostęp 2021-06-21].
- ↑ NAGRODA SZTUKI / ART PRIZE // Maria Anto & Elsa von Freytag Loringhoven : 15.12.2020 CEREMONY of AWARDING III edition of Maria Anto & Elsa von Freytag Lorighoven Art Prize [online], blogspot.com [dostęp 2024-04-24].
- ↑ Nagrody Sztuki im. Marii Anto & Elsy von Freytag-Loringhoven 2020 przyznane [online], SZUM, 16 grudnia 2020 [dostęp 2023-02-27] (pol.).
- ↑ Małgorzata Mirga – Rabka Festival [online], www.rabkafestival.pl [dostęp 2021-07-05].
- ↑ Polswissart Dom Aukcyjny, AUKCJA SZTUKI NOWEJ Feel Good Art (katalog) [online], s. 42.
- ↑ CG2, Fatamorgana - Noc Muzeów 2021 [online], Państwowe Ognisko Artystyczne Nowolipki [dostęp 2021-07-05] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2021-06-21].
- ↑ Dawniej mieszkała w Ikei, dziś wprowadza „zaimki" na uczelni [online], wpolityce.pl [dostęp 2021-06-21].
- ↑ Rektora, doktora, prodziekanka – Akademia Sztuki nagrodzona za równościowe zmiany językowe w statucie [online], wszczecinie.pl [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Akademia jest dla wszystkich [online], Prestiż Szczecin, 16 kwietnia 2021 [dostęp 2021-07-05] (pol.).
- ↑ Ania Nowak, Mariola Przyjemska, Bracha L. Ettinger i Iwona Demko z Nagrodą Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven [online], SZUM, 16 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-18] (pol.).
- ↑ a b ZAPROSZENIE / INVITATION -- NAGRODA SZTUKI im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven ART PRIZE 2021 -- 15.12.2021 at 7 pm [online] [dostęp 2021-12-18] (pol.).
- ↑ Nagroda Sztuki od kobiet i dla kobiet [Anto/Freytag] — RESTARTmag [online], restartmag.art [dostęp 2023-02-27] (pol.).
- ↑ Nagroda im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven ART PRIZE 2022 dla dr Mariki Kuźmicz - Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich [online], wbask.asp.waw.pl [dostęp 2023-02-27].
- ↑ a b c Fundacja Miejsce Sztuki [online] [dostęp 2023-12-17] (pol.).
- ↑ 15.12.2019 PHOTORELATION Art Prize / Nagroda Sztuki im. Marii Ano i Elsy von Freitag-Loringhoven -- FOTORELACJA [online] [dostęp 2020-04-14] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ola Berłożecka: Nagroda Sztuki od kobiet i dla kobiet [Anto/Freytag]. restartmag.art.