Nowosiółki (rejon złoczowski)
49°46′43″N 24°39′06″E/49,778611 24,651667.jpg) Zamek w Nowosiółkach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
2,213 km² |
| Wysokość |
269 m n.p.m. |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3265 |
| Kod pocztowy |
80734 |
| Tablice rejestracyjne |
BC |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°46′43″N 24°39′06″E/49,778611 24,651667
| |
Nowosiółki lub Nowosiółki Zahalczyne (Zachalczyckie) (ukr. Новосілки) – wieś w obwodzie lwowskim, w rejonie złoczowskim na Ukrainie. Miejscowość liczy 411 mieszkańców.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Nowosiółki to wieś w powiecie złoczowskim, położona 19 km na południowy zachód od Złoczowa i 4 km na południe od urzędu pocztowego w Olszanicy. Na zachodzie sąsiaduje z Mitulinem, na wschodzie z Trędowaczem i Ścianką. We wsi są cerkiew murowana, klasztor sióstr miłosierdzia przebudowany z zameczku Mikołaja Potockiego, szkoła etatowa.
Ludność
[edytuj | edytuj kod]Według spisu z roku 1880 na obszarze wsi było 1050 mieszkańców, w tym 341 osób wyznania gr.-kat., 663 rz.-kat., reszta izrael. Rzym.-kat. parafia znajdowała się w Gołogórach, gr.-kat. w miejscu[1].
Skorowidz z roku 1904 podaje liczbę 1371 mieszkańców[2], a wydany w 1923 r. przez GUS RP - 1282 w tym narodowości polskiej 929, rusińskiej 341, żydowskiej 41[3]
Historia
[edytuj | edytuj kod]W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie złoczowskim województwa tarnopolskiego.
Nowosiółki były miejscem zbrodni wojennych dywizji SS "Wiking" w ramach zemsty za zabicie 2–3 lipca 1941 SS-Standartenführera Hilmara Wäckerlego, dowódcy pułku „Westland”, w którym służyli również Finowie. Wieś została spalona, a potem zamordowani jeńcy sowieccy i część mieszkańców wsi, a kolejnymi ofiarami byli Żydzi, którzy przybyli drogą – aresztowani i rozstrzelani[4].
W lutym 1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA oraz Niemcy zamordowali tutaj 13 Polaków[5].
Z Nowosiółek pochodził ks. Jan Winiarski (1912–1998), kapłan rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej, w latach 1957–1988 proboszcz parafii św. Trójcy w Lubaniu[6].
W latach 2022–2024 Towarzystwo Tradycji Akademickiej i Fundacja Dziedzictwa Kulturowego przeprowadziła prace konserwatorskie przy kolumnie Matki Boskiej stojącej przed wejściem do obecnej cerkwi[7].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Zamek w Nowosiółkach
- barokowa kolumna z posągom NMP[8] obok miejscowej cerkwi greckokatolickiej[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII. Warszawa: 1880–1902, s. 288.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy Skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi. Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowieckiem z uwzględnieniem wszystkich zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów 1904, strona 120
- ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, T. XV, Województwo tarnopolskie, Warszawa 1923, s. 28.
- ↑ Lars Westerlund: The Finnish SS-Volunteers and Atrocities 1941-43 against Jews, Civilians and Prisoners of War in Ukraine and the Caucasus Region 1941-1943. An Archival Survey. Helsinki: 2019, s. 111, 191-193, 202.
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 504, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
- ↑ Zobacz wszystkie posty Janusz Skowroński, 100 rocznica urodzin śp. ks. prałata Jana Winiarskiego – Przegląd Lubański [online] [dostęp 2023-09-12] (pol.).
- ↑ Kolumna Matki Bożej przed Kościołem pw. Wszystkich Świętych w Nowisiółkach Zahalczyckich – III etap prac konserwatorskich. - Fundacja Dziedzictwa Kulturowego [online], 21 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-21] (pol.).
- ↑ Проводяться технічні роботи [online], www.castles.com.ua [dostęp 2017-12-23].
- ↑ Nowosiółki na str. Zamki i chramy Ukrainy. (ukr.)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII, Warszawa, 1880–1902, s. 288.
- Jan Bigo: Najnowszy Skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi. Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowieckiem z uwzględnieniem wszystkich zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów, 1904.
- Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, T. XV, Województwo tarnopolskie, Warszawa, 1923.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nowosiółki Zahalczyne (13), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 288.