Przejdź do zawartości

Nowy Wiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nowy Wiec
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

starogardzki

Gmina

Skarszewy

Liczba ludności (2022)

343[2]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-421[3]

Tablice rejestracyjne

GST

SIMC

0171807

Położenie na mapie gminy Skarszewy
Mapa konturowa gminy Skarszewy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowy Wiec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Nowy Wiec”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Nowy Wiec”
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego
Mapa konturowa powiatu starogardzkiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Nowy Wiec”
Ziemia54°07′30″N 18°21′08″E/54,125000 18,352222[1]

Nowy Wiecwieś pogranicza kaszubsko-kociewskiego w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Skarszewy. Prowadzi tędy Szlak Skarszewski – zielony znakowany szlak turystyczny. Dzieje Nowego Wieca sięgają XIII w. i nierozdzielnie łączą się z rodziną Wieckich (nazwisko to na przestrzeni wieków różnie pisano), którego protoplastą był pomorski rycerz Henryk von Vitzen. W zachodniej części wsi znajduje się XIX w. dwór otoczony parkiem, wciąż należący do rodziny Wieckich[4]. Zachował się także budynek dawnej gospody - przed 1939 placówki polskiej straży granicznej. Podczas II wojny światowej w Nowym Wiecu istniał ośrodek szkoleniowy armii niemieckiej. Pozostałością po nim są cztery drewniane budynki mieszkalne z 1940 r., które służyły jako kwatery dowództwa ośrodka. Dwa zostały przerobione, dwa zachowały się w oryginale[5].

W latach 1920–1939 na północ od miejscowości przebiegała granica polsko-gdańska. Przy granicy wsi ze Szczodrowem, przy rozgałęzieniu drogi na Pruszcz Gdański, zachował się budynek przejścia granicznego[6].

W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975-1998 do tzw. małego województwa gdańskiego.

Miejsce narodzenia błogosławionej Marty Wieckiej, której pomnik odsłonięto we wsi przed jej domem rodzinnym[7] 1 czerwca 2013. Wcześniej, w 2006 zrekonstruowano zniszczoną w czasie wojny figurę św. Jana Nepomucena.

Zbrodnia w Nowym Wiecu

[edytuj | edytuj kod]

Miejsce zbrodni dokonanej 22 listopada 1939 roku przez Niemców na 42 lub 43 Polakach[8] (w tym dwóch księżach) a także Niemcach (przeciwnikach hitleryzmu – m.in. księdzu Aeltermannie). Przed rozstrzelaniem ofiary zostały zmuszone do wykopania własnych grobów.

Na cmentarzu spoczywają ciała 64 Polaków zamordowanych przez hitlerowców 19 listopada 1939 r. Zidentyfikowanych zostało jedynie 19 osób[9].

Kult Pogański

[edytuj | edytuj kod]

W Nowym Wiecu znaleziono dwugłowy granitowy posążek z połowy X wieku, prawdopodobnie przedstawiający Swarożyca. Istnieje przypuszczenie, że na tych terenach istniał jeden z ośrodków pogaństwa w regionie gdańskim. Posążek znajduje się w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90448
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 847 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Nowy Wiec. Dwór Wieckich w Nowym Wiecu
  5. Nowy Wiec. Budynki Wehrmachtu z 1940 r.
  6. Przedwojenne budynki graniczne na Pomorzu Gdańskim
  7. Nowy Wiec. Dom rodzinny bł. s. Marty Wieckiej
  8. Kazimierz Leszczyński "Eksterminacja ludności na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy" (wykaz miejscowości z terenów polskich przyłączonych do Rzeszy, w których okupant niemiecki dokonywał eksterminacji ludności, sporządzony na podstawie materiałów Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce). W: Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945. Poznań, Warszawa: Wydawnictwo Zachodnie, 1962, s. 58.
  9. Nowy Wiec. Cmentarz ofiar terroru niemieckiego
  10. Leon Jan Łuka: Kultura duchowa. W: Edmund Cieślak: Historia Gdańska. T. 1. Wydawnictwo Morskie, s. 67.