Szczodrowo (województwo pomorskie)
54°06′05″N 18°21′52″E/54,101389 18,364444
| wieś | |
 OSP w Szczodrowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
478 |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-250[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GST |
| SIMC |
0171859 |
Położenie na mapie gminy Skarszewy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego  | |
| 54°06′05″N 18°21′52″E/54,101389 18,364444[1]
| |
Szczodrowo (niem. Schadrau) – wieś kociewska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Skarszewy. Wieś jest siedzibą sołectwa Szczodrowo, w którego skład wchodzi również Przerębska Huta i Szczodrowski Młyn. Prowadzi tędy Szlak Skarszewski – zielony znakowany szlak turystyczny oraz rowerowy Szlak Tczewski[3].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0171865 | Przerębska Huta | część wsi |
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1198 roku, kiedy to została nadana joannitom.
W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975-1998 do tzw. małego województwa gdańskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1892 r. Szczodrowo miało 740 mieszkańców, w tym 528 Polaków (507 katolików i 21 ewangelików), 205 Niemców (6 katolików i 199 ewangelików) oraz 7 Żydów.[6]
Od 11 października do początku listopada 1906 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane jest tylko jedno nazwisko: J. Goldschmidt. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[7].
W 1913 r. we wsi mieszkało 827 osób.[8] Było 4 szewców: J. Knigge, A. Knorr, W. Knorr, J. Marchewitz; 3 kołodziejów: F. Koschnitzke, A. Schönwald, A. Schröder; 2 krawców: A. Klekatz, J. Wons; 2 kowali A. Neuber, J. Potulski; ślusarzem był J. Malkowski, budowaniem studni zajmował się Johann Bachholz; były 2 karczmy, które prowadziły też sprzedaż art. kolonialno-spożywczych, prowadzone przez Jana Bukowskiego i Augusta Kowalke. Właścicielem ziemskim był Gustaw Lehman.[8]
Zabytki
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Według rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisany jest zespół kościoła parafialnego, nr rej.: A-126 z 21.11.1959 i z 29.06.2012:
- drewniany kościół pw. św.św. Apostołów Szymona i Judy, (XIV ?) pocz. XVII, XVIII, XIX
- cmentarz kościelny
- ogrodzenie murowane.
Przed 1583 we wsi zbudowano drewniany kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza. Posiadający konstrukcję zrębową kościół był pięciokrotnie przebudowywany (m.in. w 1735 i 1885-1889). Prezbiterium dłuższe o nawy, przed fasadą wieża o dwóch kondygnacjach różnej wielkości zwieńczona hełmem wiciowym[10]. Ogołocony z wyposażenia i zbezczeszczony przez Niemców w czasie II wojny światowej, przeszedł w roku 1960 gruntowną renowację. Zachował się barokowy wystrój, zwłaszcza ołtarz główny z II poł. XVIII w.[11], a także gotycka figura Maryi. Najstarszym zabytkiem jest granitowa kropielnica z XIV wieku.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 134857
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1254 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Szlak Tczewski. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Stefan Ramułt, Statystyka ludności kaszubskiej, Akademia Umiejȩtności, 1899, s. 141 [dostęp 2025-05-02].
- ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 77.
- ↑ a b Adressbuch aller Länder der Erde, der Kaufleute, Fabrikanten, Gewerbetreibenden, Gutsbesitzer etc, Leuchs, 1894, s. 8 [dostęp 2025-05-02] (niem.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2022-01-04].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 360, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Szczodrowo. Kościół św. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Części miasta |
|
| Części wsi | |
| Kolonia wsi | |
| Nieoficjalna część wsi |
