Ocelot wielki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy zwierzęcia. Zobacz też: Ocelot (ujednoznacznienie).
Ocelot wielki
Leopardus pardalis[1]
(Linnaeus, 1758)[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada ssaki
Podgromada żyworodne
Infragromada łożyskowce
Rząd drapieżne
Rodzina kotowate
Podrodzina koty
Rodzaj ocelot
Gatunek ocelot wielki
Synonimy
  • Felis pardalis Linnaeus, 1758[2]
  • Felis mexicana Kerr, 1792[3]
  • Felis ocelot Link, 1795[4]
  • Felis armillatus Cuvier, 1820[5]
  • Felis mitis Cuvier, 1820[6]
  • Felis chibiguazu J.B. Fischer, 1829[7]
  • Felis chibi-gouazou J.E. Gray, 1827[8]
  • Felis chati J.E. Gray, 1827[9]
  • Felis hamiltonii J.B. Fischer, 1829[7]
  • Felis griffithii J.B. Fischer, 1829[10]
  • Felis canescens Swainson, 1838[11]
  • Felis smithii Swainson, 1838[12]
  • Felis maracaya Wagner, 1841[13]
  • Leopardus griseus J.E. Gray, 1842[14]
  • Leopardus pictus J.E. Gray, 1842[14]
  • Felis pseudopardalis Boitard, 1842[15]
  • Felis brasiliensis Schinz, 1844[16]
  • Felis melanura Ball, 1844[17]
  • Felis albescens Pucheran, 1855[18]
  • Felis limitis Mearns, 1902[19]
  • Felis costaricensis Mearns, 1903[20]
  • Felis aequatorialis Mearns, 1903[21]
  • Felis mearnsi Allen, 1904[22]
  • Felis maripensis J.A. Allen, 1904[23]
  • Felis sanctaemartae J.A. Allen, 1904[24]
  • Felis ludoviciana Brass, 1911[25]
  • Felis buffoni Brass, 1911[26]
  • Felis pardalis puscaea Thomas, 1914[27]
  • Oncoides pardalis tumatumari J.A. Allen, 1915[28]
  • Felis pardalis nelsoni Goldman, 1925[29]
  • Felis pardalis sonoriensis Goldman, 1925[30]
Podgatunki[33]
  • L. p. pardalis (Linnaeus, 1758)[2]
  • L. p. aequatorialis (Mearns, 1903)[21]
  • L. p. albescens (Pucheran, 1855)[18]
  • L. p. melanurus (Ball, 1844)
  • L. p. mitis (F. Cuvier, 1820)[31]
  • L. p. nelsoni (Goldman, 1925)[29]
  • L. p. pseudopardalis (Boitard, 1842)[15]
  • L. p. pusaeus (Thomas, 1914)[27]
  • L. p. sonoriensis (Goldman, 1925)[30]
  • L. p. steinbachi Pocock, 1941[32]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[34]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Ocelot wielki[35], ocelot[36][a] (Leopardus pardalis) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w rodzinie kotowatych (Felidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Ocelot wielki występuje w zależności od podgatunku[33]:

Występuje przeważnie w wilgotnych lasach. Często przebywa niedaleko ludzkich siedzib. Spotykany również na polach i na plantacjach trzciny cukrowej.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 72,6–100 cm, długość ogona 25,5–41 cm; masa ciała samic 6,6–11 kg, samców 7–15,5 kg[33]. Oceloty mają krótką, jedwabistą sierść o barwie zależnej od otoczenia, w którym żyją. Koty żyjące w lasach mają żółtą lub rudą sierść, a zamieszkujące krzaki – szarą.

Nieregularny wzór z ciemnych plam i pręg zdobi futro ocelota. Na grzbiecie i bokach plamy tworzą rozety, na głowie, ogonie i łapach przechodzą w ciemne pasy. Brzuch jest jasny. Uszy czarne (z białymi plamkami) i zaokrąglone są osadzone na niewielkiej głowie. Ma silne łapy z ostrymi pazurami.

Środowisko życia[edytuj | edytuj kod]

  • lasy równikowe
  • środowisko otwarte, np. torfowiska, sawanny
  • środowiska wilgotne, jeziora, stawy
  • namorzyny

Widoczne cechy[edytuj | edytuj kod]

  • Ciąża: 70-80 dni
  • Liczba młodych: 2-4
  • Dojrzałość płciowa: samiec – 2,5 roku, samica – 2 lata
  • Pożywienie: drobne kręgowce
  • Długość życia: 12-15 lat

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Oceloty żywią się wieloma zwierzętami, w tym: szczurami, kawiami domowymi, małpami, pancernikami, mrówkojadami, aguti, różnymi jeleniowatymi, młodymi pekari, jaszczurkami, wężami, żółwiami i różnymi ptakami. Często zakradają się do kurników.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Dojrzałość płciową samice osiągają w wieku 2 lat, a samce pół roku później. Okres godowy trwa od października do stycznia. Po ciąży trwającej ok. 70 dni w dziupli rodzą się 2-4 kocięta, które otwierają oczy po 15 dniach. Dwa lata młode uczą się od matki różnych technik polowań, a wkrótce potem wyruszają na poszukiwanie własnego terytorium.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Te małe koty nie łączą się w pary. Prowadzą nocny tryb życia. Dzień spędzają na drzewach, w nocy polują.

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

Najintensywniej polowano na oceloty w latach 60. i 70. Z powodu pięknego rysunku i jedwabistości futra, skóry tych kotów były i są bardzo cenne. Obecnie oceloty są chronione przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES) i choć handel skórami jest zabroniony, nadal się je zabija.

Inne[edytuj | edytuj kod]

  • Na młode oceloty polują węże boa, anakondy i kajmany
  • Wrogami naturalnymi tych kotów są inne oceloty, pumy i jaguary
  • Zwierzęta te nie boją się wody – bardzo dobrze pływają
  • Oceloty mogą poruszać się bezszelestnie nawet po suchych liściach, dzięki miękkim poduszeczkom
  • Samice często wyrywają sobie sierść ze skóry na brzuchu, aby wyścielić nią gniazdo
  • Małe zwierzęta przynoszone przez matkę do gniazda służą młodym do nauki polowania

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nazwa ocelot jest również używana w odniesieniu do rodzaju Leopardus.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Leopardus pardalis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 42. (łac.)
  3. ↑ R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. Class I. Mammalia: containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young; being a translation of that part of the Systema Naturæ, as lately published, with great improvements, By Professor Gmelin of Goettingen. Edinburgh: Printed for A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 151. (ang.)
  4. ↑ Cuvier 1824 ↓, s. 139.
  5. ↑ Cuvier 1824 ↓, s. 141, ryc. 54.
  6. ↑ a b Fischer 1830 ↓, s. 568.
  7. ↑ Gray 1827 ↓, s. 167.
  8. ↑ Gray 1827 ↓, s. 169.
  9. ↑ Fischer 1830 ↓, s. 569.
  10. ↑ Swainson 1838 ↓, s. 118.
  11. ↑ Swainson 1838 ↓, s. 120.
  12. ↑ J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 2. Erlangen: Expedition des Schreber'schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1841, s. 492. (niem.)
  13. ↑ a b J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 10, s. 260, 1842 (ang.). 
  14. ↑ a b P. Boitard: Le jardin des plantes; description et mœurs des mammifères de la Ménagerie et du Muséum d’histoire naturelle. Paris: J.-J. Dubochet, 1842, s. 263. (fr.)
  15. ↑ H.R. Schinz: Systematisches Verzeichniss aller bis jetzt bekannten Säugethiere oder Synopsis Mammalium nach dem Cuvier’schen System. Cz. 1. Solothurn: Verlag von Jent und Bakmann, 1845, s. 435. (niem.)
  16. ↑ R. Ball. Description of the Felis Melanura. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 12, s. 128, 1844 (ang.). 
  17. ↑ a b J. Pucheran: Description du Chat Bai et du Chat Albesceist; et remarques sur les caracteres et sur la distribution geographique de plusieurs autres Chats. W: I. Geoffroy Saint-Hilaire (red.): Voyage autour du monde sur la frégate la Vénus Zoologie: mammifères, oiseaux, reptiles, et poissons. Paris: Gide et J. Baudry, 1855, s. 149. (fr.)
  18. ↑ E.A. Mearns. Description of a new ocelot from Texas and northeastern Mexico. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 14, s. 146, 1902 (ang.). 
  19. ↑ Mearns 1903 ↓, s. 245.
  20. ↑ a b Mearns 1903 ↓, s. 246.
  21. ↑ J.A. Allen. Mammals from southern Mexico and Central and South America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 20, s. 71, 1904 (ang.). 
  22. ↑ Allen 1904 ↓, s. 331.
  23. ↑ Allen 1904 ↓, s. 332.
  24. ↑ Brass 1911 ↓, s. 411.
  25. ↑ Brass 1911 ↓, s. 412.
  26. ↑ a b O. Thomas. On various South-American mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 13, s. 347, 1914 (ang.). 
  27. ↑ J.A. Allen. New South American mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34, s. 632, 1915 (ang.). 
  28. ↑ a b Goldman 1925 ↓, s. 122.
  29. ↑ a b Goldman 1925 ↓, s. 123.
  30. ↑ Cuvier 1820 ↓, s. 141, ryc. 54.
  31. ↑ R.I. Pocock. Some new geographical races of Leopardus, commonly known as ocelots and margays. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eleventh series. 8, s. 235, 1941. DOI: 10.1080/03745481.1941.9727966 (ang.). 
  32. ↑ a b c M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 145. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.)
  33. ↑ A. Paviolo i inni, Leopardus pardalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-17] (ang.).
  34. ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
  35. ↑ Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 159. ISBN 83-01-14344-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ocelot_wielki&oldid=62330874”