Odstęp QT
Odstęp QT – fragment zapisu elektrokardiograficznego od początku załamka Q do końca załamka T, obejmujący wspólny czas trwania zespołu QRS, odcinka ST i załamka T. Czas jego trwania i morfologia zapisu odpowiada depolaryzacji i repolaryzacji mięśniówki komór. Nieprawidłowy odstęp QT stwarza predyspozycję do występowania groźnych dla życia komorowych zaburzeń rytmu.
Odstęp QT[edytuj | edytuj kod]
Odstęp QT obejmuje wspólny czas trwania zespołu QRS, odcinka ST i załamka T niezależnie od tego czy zespół QRS rozpoczyna się od załamka Q czy R[1]. Długość odstępu QT zależy od rytmu serca, a także w minimalnym stopniu od płci i wieku badanej osoby[2] i odpowiada w zapisie elektrokardiograficznym czasowi od rozpoczęcia depolaryzacji mięśnia komór do zakończenia okresu ich repolaryzacji[1].
Skorygowany odstęp QT[edytuj | edytuj kod]
Dla celów diagnostycznych najczęściej używany jest wzór Bazetta[3] (od nazwiska jego twórcy fizjologa Henry’ego Cuthberta Bazetta[4])
gdzie:
- – skorygowany odstęp QT
- – odstęp od początku zespołu QRS do początku następnego zespołu QRS mierzony w sekundach.
Wartości QT skorygowane według wzoru Bazetta są zawyżone przy częstotliwości rytmu serca powyżej 100/min, natomiast zaniżone przy wartościach rytmu serca poniżej 50/min[5].
Inne wzory stosowane w obliczeniu QTc[3]:
- wzór Fridericii (od nazwiska jego twórcy duńskiego lekarza Louisa Sigurda Fridericii[6])
![{\displaystyle QT_{F}={\frac {QT}{\sqrt[{3}]{RR}}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6745f3ab84ed76f6d2042cd802c037f2b64eb205)
- wzór Framigham (od nazwy badania, podczas którego został opracowany)[7]
- wzór Hodgesa (od nazwiska jego twórcy M. Hodgesa[8])
- wzór Ashmana (od nazwiska jego twórcy amerykańskiego lekarza Richarda Ashmana[9])
- gdzie = 0,390 dla kobiet i 0,380 dla mężczyzn, a = 0,07
![{\displaystyle QT_{A}={K_{1}\log(10[RR+K_{2}])}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ae7fb1ebd85cc700cf245e3878e531e39daf5f60)
Obliczenia skorygowanego odstępu QT[edytuj | edytuj kod]
- Odstęp QT może różnić się długością trwania między poszczególnymi odprowadzeniami, wtedy kiedy końcowa część załamka T leży na linii izoelektrycznej w niektórych odprowadzeniach. W takim przypadku jako właściwy należy przyjąć najdłuższy zmierzony odcinek QT.
- Załamek T może się łączyć z załamkiem U tworząc połączenie nie leżące w linii izoelektrycznej. W takim przypadku należy przyjąć jako koniec odstępu QT początek załamka U.
- Załamek T może się łączyć z załamkiem P tworząc połączenie nie leżące w linii izoelektrycznej. W takim przypadku należy przyjąć jako koniec odstępu QT początek załamka P[10].
Automatyczna analiza EKG, gdy wskazuje na wydłużenie QT, wymaga manualnej weryfikacji[11][12].
Norma skorygowanego odstępu QT[edytuj | edytuj kod]
| QTc (ms) | Dzieci (1–15 lat) | Kobiety | Mężczyźni |
|---|---|---|---|
| prawidłowe | <440 | <450 | <430 |
| graniczne | 440–460 | 450–460 | 430–450 |
| wydłużone | >460 | >460 | >450 |
Nieprawidłowy odstęp QT[edytuj | edytuj kod]
Nieprawidłowy odstęp QT stwarza predyspozycję do występowania groźnych dla życia komorowych zaburzeń rytmu[14]. Podczas ostrej fazy zawału mięśnia sercowego oraz po przebytym zawale mięśnia sercowego wydłużenie odstępu QT najczęściej powoduje częstoskurcz komorowy. W przypadku wrodzonego wydłużenia odstępu QT oraz wydłużenia odstępu QT związanego ze stosowaniem leków najczęściej występują torsade de pointes, migotanie komór lub torsade de pointes przechodzące w migotanie komór[5].
Wrodzone skrócenie odstępu QT[edytuj | edytuj kod]
Nabyte skrócenie odstępu QT[edytuj | edytuj kod]
- hiperkalcemia
- hiperkaliemia
- wysiłek fizyczny
Wrodzone wydłużenie odstępu QT[edytuj | edytuj kod]
Nabyte wydłużenie odstępu QT[edytuj | edytuj kod]
- choroby ośrodkowego układu nerwowego
- krwiak śródczaszkowy
- nadciśnienie śródczaszkowe
- przerzuty nowotworowe do mózgu
- tętniak tętnic mózgowych
- zakrzep śródczaszkowy
- guz chromochłonny
- hipotermia
- jadłowstręt psychiczny
- leki przeciwarytmiczne z grupy I (chinidyna, dyzopiramid, prokainamid, apryndyna)
- leki przeciwarytmiczne z grupy III (amiodaron i sotalol)
- leki psychotropowe (imipramina, tiorydazyna)
- uszkodzenie i niedokrwienie mięśnia sercowego
- zaburzenia elektrolitowe
- zatrucie fosforanami organicznymi[5]
- zawał mięśnia sercowego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wagner 1999 ↓, s. 16.
- ↑ Dąbrowska i Dąbrowski 1993 ↓, s. 60.
- ↑ a b Sawicka-Parobczyk i Bieganowska 2010 ↓, s. 21.
- ↑ Henry Cuthbert Bazett. An analysis of the time-relations of electrocardiograms. „Heart”, s. 353–370, 7 1920. DOI: 10.1111/j.1542-474X.1997.tb00325.x.
- ↑ a b c d Dąbrowska i Dąbrowski 1993 ↓, s. 61.
- ↑ Louis Sigurd Fridericia. The Duration of Systole in an Electrocardiogram in Normal Humans and in Patients with Heart Disease. „Acta Medica Scandinavica”. 56, s. 469–486, 1920. DOI: 10.1046/j.1542-474X.2003.08413.x.
- ↑ Sagie A, Larson MG, Goldberg RJ, Bengston JR, Levy D. An improved method for adjusting the QT interval for heart rate (the Framingham Heart Study). „Am J Cardiol”. 70 (7), s. 797–801, marzec 1992. DOI: 10.1016/0002-9149(92)90562-D. PMID: 1519533.
- ↑ Hodges M, Salerno Q, Erlien D. Bazett’s QT correction reviewed. Evidence that a linear QT correction for heart rate is better. „J Am Coll Cardiol”. 1, s. 694, marzec 1983.
- ↑ Aschman R. Normal duration of QT interval. „Am Heart J”. 23, s. 522–534, marzec 1942.
- ↑ Wagner 1999 ↓, s. 57.
- ↑ Maria Trusz-Gluza. Ocena QT – wyzwanie elektrokardiografii.. „Kardiologia Polska”. 71, s. 300, 3 2013. DOI: 10.5603/KP.2013.0047.
- ↑ Mark Estes III. Computerized Interpretation of ECGs. Supplement Not a Substitute.. „Circulation: Arrhythmia and Electrophysiology.”. 6, s. 2–4, 2013. DOI: 10.1161/CIRCEP.111.000097.
- ↑ Sawicka-Parobczyk i Bieganowska 2010 ↓, s. 22.
- ↑ Sawicka-Parobczyk i Bieganowska 2010 ↓, s. 18.
- ↑ Andersen ED, Krasilnikoff PA, Overvad H. Intermittent muscular weakness, extrasystoles, and multiple developmental anomalies. A new syndrome?. „Acta paediatrica Scandinavica”. 5 (60), s. 559–564, wrzesień 1971. PMID: 4106724.
- ↑ Tawil R, Ptacek LJ, Pavlakis SG, DeVivo DC, Penn AS, Ozdemir C, Griggs RC. Andersen’s syndrome: potassium-sensitive periodic paralysis, ventricular ectopy, and dysmorphic features. „Annals of neurology”. 3 (35), s. 326–330, marzec 1994. DOI: 10.1002/ana.410350313. PMID: 8080508.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Barbara Dąbrowska, Andrzej Dąbrowski: Podręcznik elektrokardiografii. Warszawa: PZWL, 1993, s. 60–61. ISBN 83-200-1648-7.
- Galen S. Wagner: Elektrokardiografia praktyczna. Wrocław: Urban&Partner, 1999, s. 56–57. ISBN 83-85842-34-9.
- Małgorzata Sawicka-Parobczyk, Katarzyna Bieganowska. Odstęp QT/QTc w elektrograficznym zapisie – ważny parametr, trudna ocena. „Forum Medycyny Rodzinnej”. 4, s. 17–25, 2010. Via Medica.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Serwis o lekach wpływających na odstęp QT. [dostęp 2014-04-11].
| Załamki | |
|---|---|
| Odcinki | |
| Odstępy |
