Tygrys syberyjski
| Panthera tigris altaica[1] | |||
| Temminck, 1844 | |||
 Tygrys syberyjski w łódzkim ZOO | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | |||
| Podgatunek |
tygrys syberyjski | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Zasięg występowania: różowy – rok 1800 czerwony – rok 2010 | |||
Tygrys syberyjski, tygrys amurski (Panthera tigris altaica) – największy z podgatunków tygrysa azjatyckiego, drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych. Porównywalne rozmiary osiąga jedynie tygrys bengalski (P. t. tigris), oraz uznany za wymarły już podgatunek tygrys kaspijski (P. t. virgata). Tygrys syberyjski to podgatunek o niskim poziomie zmienności genetycznej[3][4].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]100 lat temu występował na dużym obszarze od rzeki Huang He na południu do Kamczatki na północy i od Bajkału na zachodzie po Morze Japońskie na wschodzie.
Obecnie populacja jest szacowana na maksymalnie 562 osobniki[5]. Zamieszkują one Kraj Nadmorski i Kraj Chabarowski na wschodnich krańcach Rosji a część występuje na granicy rosyjsko-chińskiej, w dolnym biegu Amuru. Osobniki z tej drugiej populacji coraz częściej wkraczają na tereny północnych Chin oraz Korei Północnej.
W 2024 parę urodzonych w niewoli tygrysów syberyjskich wypuszczono w przygotowanym na potrzeby reintrodukcji tego podgatunku rezerwacie przy ujściu Ili do Bałchaszu w Kazachstanie[6].
Zamieszkuje górskie, gęste lasy iglaste i mieszane w pobliżu rzek i potoków.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Zimowa sierść jest żółtawa i długa (40 do 60 mm na grzbiecie i 70 do 105 mm na brzuchu[7]), a letnia – rudopomarańczowa, jaśniejsza niż u pozostałych tygrysów, z ciemnobrązowymi pręgami – pozostałe podgatunki mają pręgi raczej czarne niż brązowe. Dojrzały samiec osiąga długość ponad 300 cm (razem z ogonem) przy masie ciała dochodzącej do 300 kg. Samice są mniejsze – osiągają do 260 cm długości i ważą od 100–167 kg[8]. Największy dziko żyjący osobnik, jakiego odnotowano – zastrzelony w ZSRR w 1943 – ważył 306,5 kg[7]. Długość górnych kłów sięga 75 mm, a czasem nawet 90 mm[7].
Ponieważ tygrys ten zamieszkuje tereny, gdzie narażony jest na temperatury poniżej -40 °C, dlatego jako jedyny tygrys posiada w pachwinach i na brzuchu ok. pięciocentymetrową warstwę tłuszczu.
Poluje na duże ssaki, głównie dziki i jelenie, atakuje również bydło domowe. Ciąża trwa trzy i pół miesiąca, rodzą się 2–3 młode. Żyje około 15 lat.
Na skutek działań wojennych na terenach zajmowanych przez tygrysa syberyjskiego, a także polowań – w tym dla sportu – jego populacja zmniejszyła się do około 20-30 osobników w latach 40. XX wieku[8]. W 1947 roku w ZSRR wydano całkowity zakaz polowań na tygrysy syberyjskie. W połowie lat 80. XX wieku szacowano, że populacja tygrysa syberyjskiego składa się z około 250 osobników. Jednak problemy związane z rozpadem ZSRR doprowadziły do zagrożenia populacji, głównie nielegalna wycinka lasów i kłusownictwo. W roku 1992 powstał The Siberian Tiger Project. W ramach projektu oprócz drobiazgowych badań nad zwyczajami tygrysów i relacjami tygrys-przyroda oraz tygrys-człowiek, które miały na celu ułatwić zachowanie gatunku, wprowadzono patrole zapobiegające kłusownictwu, oraz konsultacje z władzami na poziomie lokalnym (które mają na celu zapobieganie nadmiernej wycince lasów na terenach występowania tygrysów, oraz innym działaniom mogącym degradować środowisko naturalne tygrysa). Wprowadzono szereg działań w ramach planu ustabilizowania syberyjskiej populacji. Obecnie uznaje się, że podstawowy cel został osiągnięty, a liczba tygrysów syberyjskich zaczyna wzrastać[9]. Mimo tego wciąż podgatunek ten znajduje się na granicy wymarcia.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Panthera tigris altaica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ D. Miquelle i inni, Panthera tigris ssp. altaica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-06-30] (ang.).
- ↑ M. A. Russello, E. Gladyshev, D. Miquelle, A. Caccone. Potential genetic consequences of a recent bottleneck in the Amur tiger of the Russian far east.. „Conservation Genetics”. 5 (5), s. 707-713, 2004. DOI: 10.1007/s10592-004-1860-2. (ang.).
- ↑ Shu-Jin Luo i inni, Phylogeography and Genetic Ancestry of Tigers (Panthera tigris), „PLoS Biology”, 2 (12), 2004, s. 2275-2293, DOI: 10.1371/journal.pbio.0020442, PMID: 15583716, PMCID: PMC534810 (ang.).
- ↑ Sex imbalance as endangered Siberian tigers show signs of recovery [online], siberiantimes.com [dostęp 2017-03-10] (ang.).
- ↑ Wild tigers are returning to Kazakhstan after 70 years [online], WWF, 20 września 2024.
- ↑ a b c Vratislav Mazák. Panthera tigris. „Mammalian species”. 152, s. 1-8, 1981. The American Society of Mammalogists. (ang.).
- ↑ a b Amur Tiger. Save The Tiger Fund. [dostęp 2010-11-06]. (ang.).
- ↑ Russian Plan to Save World's Largest Tiger Succeeds. Environment News Service. [dostęp 2010-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-16)]. (ang.).