Pavol Horský
 Tablica pamiątkowa na kościele Nawiedzenia Najświętszej Panny we Vlkolíncu. | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Prezbiter w kościele Nawiedzenia Marii Panny we Vlkolíncu | |
| Okres sprawowania |
1968–1990 |
| Superior w klasztorze Jezuitów w Rużomberku | |
| Okres sprawowania |
1990–1993 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne | |
| Prezbiterat |
1 października 1950 |
Pavol Horský (ur. 15 stycznia 1924 we Vlkolíncu, zm. 29 października 1995 w Rużomberku) – słowacki ksiądz katolicki, jezuita, ofiara prześladowań komunistycznych w Czechosłowacji.
Podczas nauk w gimnazjum w Rużomberku (1935–1943), poznał Tomáša Munka, konwertytę z judaizmu, który został jego przyjacielem. Razem przystąpili do nowicjatu w zakonie Jezuitów niezwłocznie po zdaniu końcowych egzaminów w gimnazjum[a].
W 1945 roku ukończył nowicjat i złożył śluby zakonne. W tym samym roku rozpoczął studia na wydziale filozofii w Brnie. W 1947 był zmuszony przerwać studia i poddać się leczeniu gruźlicy[2]. Po zakończeniu leczenia w 1949 roku podjął studia w Instytucie Teologicznym św. Alojzego Towarzystwa Jezusowego w Trnawie. W dniu 13 kwietnia 1950 roku podczas Barbarzyńskiej Nocy został aresztowany i przewieziony obozu koncentracyjnego w klasztorze pijarów w Podolińcu[b]. W końcu września 1950 roku został zwolniony z internowania z nakazem pracy, ale już 3 października został powołany do odbycia służby wojskowej, jednakże po badaniach przed komisją lekarską, został przeniesiony do rezerwy[4].
W dniu 1.10.1950 roku został potajemnie wyświęcony na księdza przez biskupa RóbertaPobožný'ego w Rożniawie. Po święceniach zamieszkał i podjął cywilną pracę w Nitrze. W dniu 10.12.1951 roku został aresztowany wraz z Antonem Korecem przez agentów státní bezpečnost, a następnie był sądzony wraz członkami Zgromadzenia Księży Misjonarzy[5]. Został skazany na dziesięć lat więzienia oraz grzywnę w wysokości 15.000 koron (do zamiany na karę pozbawienia wolności w wysokości 6 miesięcy), przepadek mienia oraz pozbawienie praw publicznych na 10 lat[6]. Podczas pobytu w więzieniu odprawiał msze, spowiadał i rozdawał eucharystię[6]. Trudne warunki więzienne doprowadziły do nawrotu gruźlicy, której leczenie odbywało się w szpitalu więziennym. W 1953 roku po śmierci ojca otrzymał zgodę na udział w pogrzebie, jednakże nie pozwolono mu kontakt osobisty z żałobnikami[7].
W 1961 roku po zwolnieniu z więzienia zamieszkał z matką w Vlkolíncu i podjął pracę w celulozowni w Rużomberku jako konserwator[c]. W 1968 roku otrzymał zgodę na publiczne odprawianie mszy w Vlkolíncu[d]. W 1970 roku złożył egzamin eksternistyczny z teologii w Trnawie i po odbyciu trzeciej probacji złożył 15.08.1971 roku ostatnie śluby. W okresie tzw. normalizacji została mu odebrana zgoda na publiczne odprawianie nabożeństw, którą po kilku miesiącach przywrócono[9]. W 1990 roku po powrocie Jezuitów do Rużomberku został superiorem miejscowego zgromadzenia zakonnego. W 1993 roku z powodu pogarszającego się stanu zdrowia poprosił o zwolnienie z tej funkcji[10]. Zmarł 29.10.1995 roku i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Rużomberku[11].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Syn gajowego Imricha Anslo i jego drugiej żony Emilii Kupcovej (pierwsza żona i syn zmarli podczas I wojny światowej)[12]. Podczas nauki w gimnazjum zmnieł swoje nazwisko z Anslo na Horský[2].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Homílie na nedele a sviatky cyklus B, wyd. 1, Trnava: Dobrá kniha, 2020, ISBN 978-80-8191-280-1.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sługa Boży Tomáš Munk w dniu 5.12.1944 został wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen i obozu pracy w Lichtenrade, a następnie podczas marszu śmierci w kierunku Berlina został zamordowany przez fukcjonariuszy SS w dniu 22.04.1945 roku wraz ze swoim ojcem Franciszkiem[1].
- ↑ W klasztorach koncentracyjnych rządziły zasady obowiązujące w więzieniach. Oprócz pracy fizycznej (sklejanie worków, strzelanie, stolarstwo i krawiectwo, praca w rolnictwie) zakonnicy musieli odbywać na reedukację polityczną. Całkowicie wykluczono lub ograniczono do minimum kontakt ze światem zewnętrznym. Najostrzejszy reżim panował w klasztorze na Podolińcu, gdzie przebywało najwięcej zakonników. Budynku strzegł uzbrojony strażnik z psami, natomiast do pełnienia warty wyznaczono strażników z Leopoldowa i innych więzień. W budynku klasztornym stopniowo zakratowano okna i umieszczono drut kolczasty. Na dziedzińcu zbudowano wieżę strażniczą, a okolicę oświetlano nocą reflektorami. Zakonnicy, którzy naruszyli przepisany porządek, byli karani umieszczeniem w izolatce w piwnicy[3].
- ↑ W jego aktach służby bezpieczeństwa zachowała się adnotacja, że był wzorem dla innych pracowników[7].
- ↑ Pierwsze słowa jego homilii w dzień Bożego Narodzenia były nastepujące: „Pan Bóg ma różne dary dla każdego człowieka. Daje wam specjalny dar w dniu dzisiejszym: Mnie, syna waszej ziemi, który przybywa do was jako ksiądz – z wdzięcznością oraz z prośbą o przebaczenie i z błaganiem [8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Słowacja: jezuici wspominają żydowsko-chrześcijańskiego męczennika. [online], Życie Zakonne [dostęp 2024-02-07].
- ↑ a b Csontos 2021 ↓, s. 175.
- ↑ Likvidácia kláštorov v komunistickom Československu - Barbarská noc [online], Ústav pamäti národa [dostęp 2024-02-08] (słow.).
- ↑ Csontos 2021 ↓, s. 176.
- ↑ Csontos 2021 ↓, s. 177.
- ↑ a b Csontos 2021 ↓, s. 178.
- ↑ a b Csontos 2021 ↓, s. 180.
- ↑ Csontos 2021 ↓, s. 181-182.
- ↑ Csontos 2021 ↓, s. 182.
- ↑ Csontos 2021 ↓, s. 183.
- ↑ c, 20. výročie spomienky na Pavla Horského SJ [online], 12 października 2015 [dostęp 2024-02-07] (słow.).
- ↑ Csontos 2021 ↓, s. 174.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Father Pavol Horský-Anslo SJ: rich through his poverty and always ready for self-sacrifice, [w:] Ladislav Csontos, Watersource from the rock: Slovak Jesuit's testimony of faith in the times of communist persecution, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Collegium Bobolanum, 2021, ISBN 978-83-959422-5-9 (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Film Ujo Paľko o Pavlo Horským [online], YouTube [dostęp 2024-02-07].