Pierre Klossowski

Pierre Klossowski herbu Rola (ur. 9 sierpnia 1905 w Paryżu, zm. 12 sierpnia 2001 tamże) – francuski pisarz, filozof, malarz, syn historyka sztuki Ericha Klossowskiego i malarki Baladine Klossowskiej, brat malarza Balthusa (Baltazara Kłossowskiego).

Życie i twórczość

Urodzony w Paryżu, jako członek polskiej rodziny szlacheckiej Kłossowskich herbu Rola, już w dzieciństwie cieszył się opieką intelektualną Rainera Marii Rilkego (który przez wiele lat był przyjacielem jego matki po separacji z ojcem). W latach dwudziestych pracował dla André Gide'a jako jego prywatny sekretarz i współwydawca trylogii wyrażającej jego filozofię odkrywania samego siebie przez hedonizm i eksperymenty seksualne. We wczesnych latach trzydziestych mentorem Klossowskiego miał się stać markiz de Sade, którego dziełu poświęcił wiele własnych prac, zajmując się filozoficznymi implikacjami sadycznego ekscesu, przemocy i amoralności. W owym okresie Klossowski przystąpił do ruchu surrealistycznego - poznał wówczas Roberta Desnosa, Paula Eluarda i Georges’a Bataille’a.

Zafascynowany nowymi technologiami oraz tym, jaką rolę mogą one odegrać w życiu kulturalnym, Klossowski zajął się dziełem Waltera Benjamina, którego esej o Dziele sztuki w okresie reprodukcji mechanicznej przełożył na francuski. Zainteresowania teologią sprawiły w końcu, że pod koniec 1939 roku Klossowski wstąpił do zakonu dominikanów w Lesse. II wojnę światową spędził na studiach teologicznych, pracował również, pełniąc posługę duszpasterską w obozie dla internowanych w Vichy, ostatecznie jednak – nie otrzymując święceń kapłańskich – tuż przed wyzwoleniem porzucił klasztor i zakon.

Jako członek założyciel powołanej do życia w 1944 roku grupy Dieu vivant, zajmującej się problematyką moralną w związku z okupacją, Klossowski przystąpił też pod koniec lat czterdziestych do ruchu egzystencjalistycznego - pisał wówczas do Les Temps Modernes. W 1954 roku Klossowski opublikował Roberte ce soir – drugą nowelę i pierwszą część trylogii erotycznej. Zachęcony przez wydawcę, by opublikować wersję „luksusową” - ilustrowaną (miała być sprzedawana w subskrypcji, by uniknąć konfiskaty przez cenzurę) – zwrócił się do swego brata Balthasara (znanego lepiej jako Balthus) z prośbą o wykonanie grafik. Wykonane przez brata prace nie zadowoliły pisarza – w ten sposób sam zaczął malować, zachęcany zresztą do tego przez Bataille’a, Giacomettiego i André Massona.

W 1969 roku Klossowski opublikował Nietzsche et le cercle vicieux – pracę, która miała wywrzeć wielki wpływ na innych współczesnych mu filozofów, wśród których znaleźli się: Michel Foucault, Gilles Deleuze, Jean-François Lyotard.

Wybrane dzieła

• Sade mon prochain, Paris, Seuil, 1947
• La Vocation suspendue, Paris: Gallimard,1950
• Un si funeste désir Paris: Gallimard, 1963
• Le Baphomet, Paris, Mercure de France, 1965
• Les Lois de l'hospitalité Paris: Gallimard, 1965 (Robertetrilogie: La Révocation de l'Édit de Nantes (1959), Roberte ce soir (1954) und Le Souffleur (1960))
• Roberte Ce Soir and the Revocation of the Edict of Nantes, Dalkey Archive Press, 2002, ISBN 1-56478-309-X
• Nietzsche et le cercle vicieux, Paris, Mercure de France, 1969
• Le Bain de Diane, Paris, Gallimard, 1980
• Écrits d'un monomane: Essais 1933-1939, Paris: Gallimard, 2001
• Tableaux vivants: Essais critiques 1936-1983, Paris: Gallimard, 2001
• L'adolescent immortel, Paris: Gallimard, 2001
• La Monnaie vivante, Paris: Gallimard, 2003

Tłumaczenia tekstów na język polski

• Sade, mój bliźni, przełożyli Bogdan Banasiak i Krzysztof Matuszewski, Spacja-Aletheia, Warszawa 1992 (Sade mon prochain 1947)
• Nietzsche i błędne koło, przełożył Bogdan Banasiak, Wydawnictwo KR, Warszawa 1996 (Nietzsche et le cercle vicieux 1969)

Bibliografia

• A. Marroni, Klossowski e la comunicazione artistica, Centro Internazionale Studi di Estetica, 39, Palermo 1993;
• A. Marroni, Pierre Klossowski. Sessualità, vizio e complotto nella filosofia, Costa & Nolan, Milano 1999, ISBN 978-88-7648-383-7;
• A. Marroni, Laws of perversion and hospitality in Pierre Klossowski, „Journal of European Psychoanalysis”, 25, 2007;
• A. Marroni, L'arte dei simulacri. Il dèmone estetico di Pierre Klossowski, Costa & Nolan, Milano 2009, ISBN 978-88-7437-124-2.
• Ian James: Pierre Klossowski: The Persistence of a Name, Legenda, 1999.
• Leslie Hill: Bataille, Klossowski, Blanchot: Writing at the Limit, Oxford: Oxford University Press, 2001
• Pierre Klossowski and Maurice Blanchot, Decadence of the Nude. Ed. Sarah Wilson. Introduction by Alyce Mahon. London: Black Dog Publishing, 2003 ISBN 1-901033-62-7.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie Pierre'a Klossowskiego (1)
• Zdjęcie Pierre'a Klossowskiego (2). lesfilmsdici.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-20)].
• Zdjęcie Pierre'a Klossowskiego (3) - w młodszym wieku
• Gulliver marchandant Robert (z paryskich zbiorów Nathalie Rheims i Leo Scheer)- jedna z rozlicznych ilustracji autorstwa Pierre'a Klossowskiego