Pieter Jansz. Saenredam

Pieter Jansz. Saenredam

Data i miejsce urodzenia	9 czerwca 1597 Assendelft
Data i miejsce śmierci	przed 31 maja 1665 Haarlem
Narodowość	holenderska
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika
Epoka	barok

Wnętrze kościoła św. Bawona w Haarlemie, widok na organy (1636), Rijksmuseum

Stary ratusz w Amsterdamie (1657), Rijksmuseum

Pieter Jansz. Saenredam (ur. 9 czerwca 1597 w Assendelft, poch. 31 maja 1665 w Haarlemie) – holenderski malarz i grafik, nazywany „portrecistą kościołów”.

Życiorys

Urodził się w rodzinie grawera i kartografa Jana Saenredama. W 1612 przeniósł się z rodziną do Haarlemu. W latach 1612–1623 był uczniem i asystentem Pietera de Grebbera. W 1623 został członkiem gildii św. Łukasza w Haarlemie, a w 1635 jej sekretarzem.

Twórczość

Saenredam malował architekturę, szczególnie interesował się wnętrzami kościołów. Jego ulubioną świątynią był kościół św. Bawona w Haarlemie, gdzie później został pochowany; malował też w Utrechcie, Amsterdamie, Alkmaar, Rhenen i Assendelft. Potrafił z pedanterią oddać najdrobniejsze szczegóły architektoniczne przedstawianych obiektów, wykorzystywał efekty świetlne i cienie. Artysta koncentrował się na walorach ekspresyjnych swoich obrazów, często idealizując rzeczywistość, by podkreślić doskonałość proporcji i czystość kompozycji. Jego twórczość miała duży wpływ na późniejsze malarstwo holenderskie.

Pieter Saenredam posługiwał się techniką olejną, przeważnie na drewnianych panelach. Przed malowaniem wykonywał dużą liczbę szkiców i rysunków piórkiem i kredą, czasami wykonywał akwarele. Zachowało się ok. 50 jego obrazów i liczne szkice, datowane dzieła pochodzą z lat 1628–1660.

W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się jego obraz z 1635 Wnętrze kościoła św. Bawona w Haarlemie.

Zbigniew Herbert poświęcił Saenredamowi jeden ze swoich szkiców literackich z cyklu "Mali mistrzowie", który został opublikowany w książce Mistrz z Delft.

Wybrane prace

• Interieur van de Sint Bavokerk in Haarlem, 1628, Koninklijk Museum van de Schone Kunsten, Bruksela
• Interieur van de Sint Bavokerk in Haarlem, 1630, Luwr
• Interior of the Church of St Bavo in Haarlem, 1636, Rijksmuseum
• Interieur van de Sint Jacobkerk in Utrecht, 1642, Stara Pinakoteka, Monachium
• Interieur van de Buurkerk in Utrecht, 1644, National Gallery w Londynie, Londyn
• Interieur van de Sint Bavokerk in Haarlem, 1648, Scottish National Gallery, Edynburg
• Interieur van de Sint Odulphuskerk in Assendelft, 1649, Rijksmuseum, Amsterdam
• Interieur Nieuwe Kerk Haarlem, 1652
• Interieur van de Nieuwe Kerk in Haarlem, 1652, Muzeum Fransa Halsa, Haarlem
• De Buurkerk te Utrecht, 1654, Collectie Six, Amsterdam
• Het Oude Raadhuis in Amsterdam, 1657, Rijksmuseum, Amsterdam
• Oude Raadhuis Amsterdam, 1657
• Interieur van het Koor van de Sint Bavokerk in Haarlem, 1660, Worcester Art Museum, Anglia
• Interieur van de Grote Kerk in Alkmaar, 1661, Stedelijk Museum Alkmaar
• Interieur van de Sint Janskerk te Utrecht, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam
• Interieur van het Koor van de Sint Bavokerk in Haarlem, Weimarer Stadtschloss

Bibliografia

• Maria Rzepińska, Siedem wieków malarstwa europejskiego. Wyd. II, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986.
• Zbigniew Herbert, Mistrz z Delf i inne utwory odnalezione, Wydawnictwo Zeszytów Literackich, Warszawa 2008, s. 48-52.
• Janina Michałkowa [red.]: Holenderskie i flamandzkie malarstwo rodzajowe XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Sztuka, 1955, s. 73-74.

Linki zewnętrzne

• Pieter Jansz Saenredam w Artcyclopedia.com. [dostęp 2009-01-19]. (ang.).
• Web Gallery of Art – galeria. [dostęp 2009-01-19]. (ang.).