Piotr Szewczyk
|
||
![]() |
||
Data i miejsce urodzenia | 9 września 1908 Babice |
|
Data i miejsce śmierci | 28 stycznia 1988 Babice |
|
Przebieg służby | ||
Lata służby | 1939-1945 | |
Siły zbrojne | Wojsko Polskie II RP Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie Armia Krajowa |
|
Główne wojny i bitwy | kampania wrześniowa kampania norweska kampania francuska Akcja Burza we Lwowie |
|
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() |
Piotr Szewczyk, ps. „Siwy”, „Piter”, „Czer” (ur. 9 września 1908 w Babicach k. Oświęcimia, zm. 28 stycznia 1988) – major Wojska Polskiego, cichociemny, żołnierz Armii Krajowej.
Zarys biografii[edytuj | edytuj kod]
W latach 1915-1921 uczęszczał do szkoły powszechnej w swojej rodzinnej miejscowości. Po maturze, którą uzyskał w 1929, w Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu, wstąpił do Szkoły Policyjnej w Mostach Wielkich (woj. lwowskie). Po ukończeniu szkoły do wybuchu drugiej wojny światowej pełnił służbę w Policji Państwowej. Do 1939 prowadził zajęcia sportowe w szkołach w Łucku i Warszawie.
Zmobilizowany 1 września 1939, walczył w obronie Warszawy, po czym w listopadzie 1939 lub na początku 1940 udało mu się przedostać przez Węgry i Jugosławię do Francji, gdzie wstąpił do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Walczył w bitwie o Narwik. Po klęsce Norwegii wrócił do Francji, gdzie jego oddział walczył o Bretanię. Po kapitulacji Francji przedostał się latem 1940 do Wielkiej Brytanii, gdzie został włączony do 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego.
16 stycznia 1942 zgłosił się ochotniczo na kilkumiesięczny kurs szkoleniowy cichociemnych i po jego pomyślnym ukończeniu otrzymał awans na porucznika, przyjmując pseudonim „Czer”. Znalazł się w czteroosobowej ekipie skoczków, która wieczorem 17 lutego 1943 wystartowała z lotniska pod Londynem. Lot na placówkę odbiorczą, położoną w powiecie siedleckim przebiegał pomyślnie.
Wiosną 1943 został skierowany do Lwowa, gdzie jako oficer Armii Krajowej objął dowództwo rejonu dywersyjnego Lwów – Miasto. Używał tam pseudonimów „Piter” i „Siwy”. Inicjował i organizował wiele akcji bojowych. 11 listopada 1943 awansował do stopnia kapitana. Podczas wyzwalania Lwowa i w czasie walk o to miasto, trwających od 23 do 27 lipca 1944, dowodził kompanią żołnierzy Armii Krajowej, która wyzwalała śródmieście, opanowała m.in. budynek Politechniki Lwowskiej.
Unikając aresztowania przez NKWD w lipcu 1945 dotarł przez Warszawę do Londynu, gdzie zdał relację z dotychczasowych wydarzeń gen. Stanisławowi Tatarowi i przeprowadził rozmowy z innymi polskimi oficerami. Otrzymał także stopień majora.
25 września opuścił Londyn i 15 października był z powrotem w Warszawie, gdzie został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na początku listopada roku 1945. Został oskarżony o współpracę z obcym wywiadem i próbę obalenia ustroju i skazany na karę śmierci. Mieszkańcy rodzinnych Babic zebrali wówczas ponad 100 podpisów z prośbą o ułaskawienie do Prezydenta RP Bolesława Bieruta. Kary nie wykonano, lecz zamieniono na 15 lat pozbawienia wolności. Na mocy amnestii 8 maja 1956 został uwolniony, a w 1968 zrehabilitowany.
Do rodzinnej miejscowości powrócił w 1986. Zmarł 28 stycznia 1988 i spoczywa na oświęcimskim cmentarzu parafialnym, gdzie ma również swoje miejsce na ścianie pamięci "Pro Memoria LO w Oświęcimiu".
29 lutego 2000 Rada Gminy Oświęcim nadała Gimnazjum Gminnemu nr 1 w Rajsku imię majora Piotra Szewczyka.
29 września 2016 roku w miejscowości Stare Łepki, gmina Olszanka, powiat Łosice, odsłonięto pomnik upamiętniający XXI zrzut ekipy cichociemnych żołnierzy AK w składzie: por. Piotr Szewczyk „Czer” por. Józef Czuma „Skryty”, ppor. Jacek Przetocki „Oset”, ppor. Tadeusz Benedyk „Zahata”
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych - trzykrotnie
- Krzyż Wojenny z Mieczem - 1942
- Croix de Guerre z palmą
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Cyra, Cichociemny z Babic: major Piotr Szewczyk (1908-1988), Oświęcim 2000, Warszawa 2006 MON Departament Wychowania i Promocji Obronności, wydanie III uzupełnione Oświęcim -Tułowice 2016 MnB ISBN 978-83-946244-7-7
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cichociemni
- Funkcjonariusze Policji Państwowej
- Ludzie związani z Oświęcimiem
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Norwegia)
- Oficerowie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
- Polacy – uczestnicy kampanii norweskiej 1940
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Obrońcy Warszawy (1939)
- Oficerowie Armii Krajowej
- Osoby skazane na karę śmierci w Polsce w ramach represji stalinowskich
- Polacy – uczestnicy kampanii francuskiej 1940
- Urodzeni w 1908
- Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956
- Zmarli w 1988