Podchorąży
Podchorąży – tytuł wojskowy kandydata na oficera zawodowego lub rezerwy (tradycyjnie tytuł ten jest używany także w innych służbach mundurowych, np. w straży pożarnej).
Zgodnie z rozkazem z 1919[1] podchorąży był podoficerskim stopniem wojskowym kandydata na oficera, którego stopniem przewyższał sierżant sztabowy. Stopień wojskowy podchorążego został zniesiony w 1922[2], pozostając jedynie tytułem uczniów szkół oficerskich.
Spis treści
Tytuł wywodzi się z XVIII wieku, kiedy stopień chorążego był pierwszym stopniem oficerskim. Kandydat na oficera może mieć stopień wojskowy szeregowego (kanoniera, marynarza) albo podoficera, do stopnia sierżanta ogniomistrza, [bosmana]) włącznie, zaś tytuł podchorążego jest używany wraz ze stopniem wojskowym – bezpośrednio po stopniu (np. kapral podchorąży).
Studia w wyższej szkole oficerskiej lub w akademii wojskowej zakończone są ceremonią promocji na pierwszy stopień oficerski (zwykle podporucznika, przed II wojną światową wyjątkowo prymusi byli promowani na stopień porucznika, a w pierwszych promocjach WAT – nawet na stopień kapitana, np. kpt. Kazimierz Palski). W przypadku Szkoły Głównej Służby Pożarniczej absolwenci po promocji otrzymują tytuł młodszego kapitana pożarnictwa.
Podchorążowie w Polsce obchodzą swoje święto 29 listopada, na pamiątkę Nocy Listopadowej.
Oznaczenia[edytuj]
Zgodnie z przepisami mundurowymi Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podchorążowie noszą naramienniki dodatkowo obszyte sznureczkiem białym albo biało-czerwonym (jest to tradycja z lat przedwojennych). Sznureczek biało-czerwony oznaczał studenta-słuchacza studium wojskowego, potem słuchacza szkół oficerów rezerwy, jeszcze później szkół podchorążych rezerwy i kursu szkolenia rezerw, natomiast biały - słuchaczy zawodowych akademii wojskowych i szkół oficerskich. Ponadto na naramiennikach podchorąży nosi okrągłą oznakę ze skrótem nazwy szkoły, np. WAM, WAT, SGSP (Szkoła Główna Służby Pożarniczej), WSO (wyższa szkoła oficerska), SOR (Szkoła Oficerów Rezerwy), SPR (Szkoła Podchorążych Rezerwy), a na rękawach paski z lamówki, których liczba i szerokość zależne są od roku studiów (na I roku studiów – jeden szeroki pasek; na II roku – jeden szeroki i naszyty pod nim jeden wąski pasek, na III roku – jeden szeroki i naszyte pod nim dwa wąskie paski; na IV roku – jeden szeroki i naszyte pod nim trzy wąskie paski; na V roku – dwa szerokie paski; w czasach, kiedy istniała Wojskowa Akademia Medyczna z sześcioletnimi studiami, podchorążowie VI rocznika nosili trzy szerokie paski na rękawach).
W myśl Przepisu Ubioru Polowego Wojsk Polskich r. 1919 na naramiennikach kurtki i płaszcza galonik białometalowy oksydowany gładki, szerokości 0,5 cm naszyty przez środek wzdłuż całego naramiennika.[3].
W Wojsku polskim w okresie Sejmu Wielkiego i w wojsku Kościuszki oznaką stopnia były 2 galony na mankietach i 2 galony na kołnierzu[4].
- Odznaki na naramiennikach:
-
podchorążego
przed wojną 1939 r. -
podchorążego
WAM (wz. 1963) -
podchorążego
WAM (wz. 1970) -
podchorążego Szkoły Oficerów Rezerwy
Zobacz też[edytuj]
Uwagi
- ↑ aktualny sposób noszenia na naramienniku odznaki podchorążego (tu kaprala podchorążego WSO)
Przypisy
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych o uregulowaniu stosunku podchorążych do sierżantów z 23 lipca 1919, „Dziennik Rozkazów Wojskowych” 1919, 31 lipca, nr 81, poz. 2864, s. 1903-1904.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych z 14 lutego 1922 r. o likwidacji instytucji podchorążych, Dz.Rozk. MSWojsk. 1922, 14 luty, nr 6, poz. 93, s. 107-108.
- ↑ Przepis Ubioru Polowego Wojsk Polskich. s. 20.
- ↑ Linder 1960 ↓, s. oznaki stopni podoficerów.
Bibliografia[edytuj]
- Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
- Przepis Ubioru Polowego Wojsk Polskich. Warszawa: Zakłady Graficzno-Wydawnicze "Książka", 1919.
