Podgórzyńskie Stawy

Po lewej Stawy Podgórzyńskie, po prawej zbiornik „Sosnówka”

Stawy Podgórzyńskie – zespół stawów hodowlanych, położony w południowo-zachodniej Polsce w Kotlinie Jeleniogórskiej (Sudety Zachodnie).

Położenie

Stawy położone są na skraju środkowo-południowej części Kotliny Jeleniogórskiej, w dorzeczu Bobru, w naturalnych obniżeniach kotliny, pomiędzy Podgórzynem, Sobieszowem, Cieplicami a Marczycami.

Opis

Rozległy zespół stawów rybnych^[1], groblowych i nieckowych^[2], liczący 22^[3] stawy o łącznej powierzchni ok. 106 ha. Maksymalna głębokość wynosi do 2,5 m. Wysokość terenu: 350–370 m n.p.m. Stawy zasilane są wodami Wrzosówki, Podgórnej i Czerwonki. Stawy ze względu na torfowe podłoża i swoje położenie na skraju Kotliny Jeleniogórskiej przed pasmem Karkonoszy, które zagradza drogę ptasim migracjom, są odwiedzane przez przelatujące ptaki.

Flora i fauna

Stawy stanowią ostoje ptactwa wodnego i błotnego, gniazduje tu: perkoz dwuczuby, czapla siwa, czajka, kurka wodna, bąk, bekasy, kszyk i dubelt, kulon, różne gatunki kaczek: krzyżówka, cyranka, łyska, cyraneczka, głowienka, czernica, płaskonos, podgorzałka, gęś, tracz nurogęś oraz bocian biały i łabędź. Występują tu też ptaki drapieżne, jak np.: myszołów, błotniak stawowy, jastrząb, kania ruda, krogulec. Oprócz tego występują także kosy, gile, drozdy, gołębie, turkawka, sójka, słowik i zimorodek. Wiele gatunków ma tu swoje tereny lęgowe.

Historia

W XV wieku kompleks stawów w celach hodowlanych założył zakon cystersów z Cieplic. W XVIII wieku zespół stawów został powiększony i rozbudowany. W przeszłości kompleks tworzyło 67 stawów, w 2011 roku (po scaleniu i sprywatyzowaniu pod koniec XX wieku) zespół liczył 22 stawy. Przez jakiś czas "Stawy Podgórzyńskie" stanowiły własność Schaffgotschów, jednego z najpotężniejszych rodów szlacheckich na Śląsku. W roku 1911 przez groblę między stawami przeprowadzono linię tramwajową z Cieplic do Podgórzyna, przedłużoną w roku 1914 do Podgórzyna Górnego, pod tzw. Skałkę. Linia tramwajowa do Podgórzyna funkcjonowała do roku 1964.

Inne informacje

Obecnie stawy stanowią własność prywatną
Stawy są największym kompleksem wodnym w Sudetach i ostoją ptactwa wodnego i błotnego
Stawy Podgórzyńskie są najstarszymi i najwyżej położonymi stawami hodowlanymi w Europie
Na terenie stawów spotykany jest czasami sokół wędrowny oraz rybołów

Zobacz też

stawy Milickie

Przypisy

↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. T. I: Hydronimy. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006.
↑ Mariusz Rzętała: Funkcjonowanie zbiorników wodnych oraz przebieg procesów limnicznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji na przykładzie regionu górnośląskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008, s. 172. ISBN 978-83-232185-3-1. (pol.).
↑ Jacek Frączak: Ilustrowany Atlas Polski. Nasza Ojczyzna. Mapy, informacje, krajobrazy. Warszawa: Reader's Digest Przegląd, 2005, s. 138. ISBN 83-88243-56-X.

Bibliografia

red. Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 5: Rudawy Janowickie. Wrocław: I-Bis, 1998. ISBN 83-85773-27-4.
Rudawy Janowickie, mapa turystyczna, skala 1:25 000. Wyd. Jelenia Góra. Wydawnictwo Turystyczne "PLAN", 2006. ISBN 83-60044-45-7.

Linki zewnętrzne

Stawy Podgórzyńskie * Góry bliskie sercu. [w:] Blog na WordPress.com [on-line]. [dostęp 2011-11-05].

[Nazewnictwo_geograficzne-1] Nazewnictwo geograficzne Polski. T. I: Hydronimy. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006.

[Rzętała-2] Mariusz Rzętała: Funkcjonowanie zbiorników wodnych oraz przebieg procesów limnicznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji na przykładzie regionu górnośląskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008, s. 172. ISBN 978-83-232185-3-1. (pol.).

[Frączak-3] Jacek Frączak: Ilustrowany Atlas Polski. Nasza Ojczyzna. Mapy, informacje, krajobrazy. Warszawa: Reader's Digest Przegląd, 2005, s. 138. ISBN 83-88243-56-X.

[1]

[2]

[3]