Polsko-Niemiecka Sieć Klasztorów

Polsko-Niemiecka Sieć Klasztorów – założone w 2011 roku zrzeszenie byłych klasztorów oraz instytucji związanych z turystyką kulturową na terenie kraju związkowego Brandenburgia i województwa zachodniopomorskiego. Główne jego cele to wspieranie turystyki zrównoważonej oraz rozwoju gospodarczego regionu, ochrona dóbr kultury, upowszechnianie wiedzy o historii regionalnej, a także inicjowanie współpracy polsko-niemieckiej. Działalność sieci finansowana jest przez regionalne kasy oszczędnościowe (Sparkassen).

Zasięg

Polsko-Niemiecka Sieć Klasztorów obejmuje obecnie pięć polskich i pięć niemieckich miejscowości:

Altfriedland (Märkisch-Oderland, Brandenburgia),
Angermünde (Uckermark, Brandenburgia),
Bierzwnik (powiat choszczeński, województwo zachodniopomorskie),
Cedynia (powiat gryfiński, województwo zachodniopomorskie),
Chojna (powiat gryfiński, województwo zachodniopomorskie),
Chorin (Barnim, Brandenburgia),
Chwarszczany (powiat myśliborski, województwo zachodniopomorskie),
Kołbacz (powiat gryfiński, województwo zachodniopomorskie),
Neuzelle (Oder-Spree, Brandenburgia),
Prenzlau (Uckermark, Brandenburgia),
Chwarszczany (powiat myśliborski, województwo zachodniopomorskie).

Klasztor Cysterek w Altfriedland

Ze średniowiecznego zespołu klasztornego do dziś zachowały się część skrzydła zachodniego z krużgankiem i refektarzem, jak również wybudowany w stylu gotyckim i następnie przebudowany kościół.

Klasztor Franciszkanów w Angermünde

Z dawnego klasztoru do dziś zachował się kościół, który do roku 1990 funkcjonował m.in. jako świątynia, magazyn, muzeum krajoznawcze i skład straży pożarnej. Obecnie w budynku znajduje się miejskie centrum kultury. Lektorium usytuowane pomiędzy nawą główną a chórem zachowało się prawie w oryginalnym stanie.

Klasztor Cystersów w Bierzwniku

Ze zbudowanego na przełomie XIII i XIV wieku na niewielkim wzniesieniu nad jeziorem Kuchta ceglanego klasztoru do dziś zachowały się części kościoła oraz dwóch skrzydeł klauzury: wschodniego i południowego. Na wzgórzu klasztornym wytyczona jest ścieżka przyrodniczo-historyczna.

Klasztor Cysterek w Cedyni

Z założonego w XIII wieku klasztoru do dziś zachował się budynek skrzydła zachodniego z barokową nadbudową, który w latach 1997–2005 odrestaurowano pod nadzorem konserwatora zabytków i zaadaptowano na potrzeby hotelu.

Klasztor Augustianów w Chojnie

Z zabudowań dawnego klasztoru do dziś zachowały się kościół, zachodnie i południowe skrzydła klauzury oraz część krużganków.

Klasztor Cystersów w Chorin

Z trójskrzydłowej klauzury pozostały do dziś skrzydła wschodnie i zachodnie, a także budynek szpitalny oraz kościół po stronie północnej kompleksu. Ruiny młyna i budynek browaru są pozostałościami zabudowań gospodarczych. Zespół ten zaliczany jest do najważniejszych zabytków gotyku ceglanego w północnych Niemczech.

Komandoria Templariuszy i Joannitów w Chwarszczanach

Z dawnej komandorii do dziś zachowała się jedynie wczesnogotycka kaplica – wolnostojąca budowla z wielobocznie ukształtowanym chórem wschodnim. Niezwykle reprezentacyjna jest zachodnia fasada kaplicy z okazałym granitowym portalem, a we wnętrzu – malowidła ścienne z przełomu XIV i XV wieku.

Klasztor Cystersów w Kołbaczu

Z otoczonego murem zespołu klasztornego do dziś zachowały się kościół, dom konwersów i dom opata. Nieco na uboczu znajdują się późnogotycka stodoła oraz tzw. baszta więzienna. Zachodnią fasadę kościoła zdobi cenna, wzorowana na francuskich katedrach, promienista rozeta osadzona w okrągłej blendzie.

Klasztor Cystersów w Neuzelle

Wzniesiony w XIII wieku klasztor został w XVII i XVIII stuleciu przebudowany w stylu barokowym. Zespół składa się między innymi z dwóch kościołów, klauzury, budynków gospodarczych i ogrodu. Kompleks należy do najważniejszych barokowych zabytków północno-wschodnich Niemiec.

Klasztor Dominikanów w Prenzlau

Klasztor został wybudowany w czterech etapach w latach 1275–1500. Jego centrum tworzyły trójnawowy kościół halowy – wyświęcony w 1343 roku – i klauzura wraz z przybudówką oraz budynkiem gospodarczym. Zachowało się ono w całości i jest dziś odrestaurowane. W zabudowaniach poklasztornych mieszczą się dziś muzeum, archiwum, biblioteka oraz centrum kultury.

Działalność

Polsko-Niemiecka Sieć Klasztorów informuje w językach polskim i niemieckim o architekturze, historii i ofercie kulturalnej klasztorów wchodzących w jej skład oraz miejscowości, w których są położone. Organizuje także sympozja i warsztaty na temat turystyki kulturowej oraz możliwości współpracy międzynarodowej w obszarach słabych strukturalnie.

Bibliografia

Relacja z „I Sympozjum Klosterland” w telewizji Strausberg TV. strausberg.tv. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (niem.)
Artykuł w portalu internetowym „Blick Punkt”: Symposium und Wanderausstellung im Klosterland. blickpunkt-brandenburg.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-07)]. (niem.)
Artykuł w regionalnym dzienniku „Lausitzer Rundschau”: Start für Brandenburger Klosterland (niem.)
Artykuł w regionalnym dzienniku „Märkische Oderzeitigung”: Neugierde und Synergien schaffen (niem.)
Artykuł w regionalnym dzienniku „Märkische Oderzeitung”: Mitglied des Klosternetzwerkes (niem.)
Ernst Badstübner, Brandenburg. Das Land um Berlin – Kunst und Geschichte zwischen Elbe und Oder, Köln 2000, ISBN 978-3-7701-6088-4.
Justyna Gralak, Das Kloster Kolbatz, [w:] Ulrich Knefelkamp, Wolfgang F. Reddig (red.), Zisterzienser westlich und östlich der Oder. Begleitband zur Ausstellung der Europa-Universität Viadrina Frankfurt (Oder), Frankfurt (Oder) 1998, s. 131–137, ISBN 3-931278-19-0.
JarosławJ. Jarzewicz JarosławJ., Gotycka Architektura Nowej Marchii. Budownictwo sakralne w okresie Askańczyków i Wittelsbachów, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2000, ISBN 83-7063-263-7, OCLC 830666527 .
Wolfgang Marzan, Die Zisterzienser in Pommern, Leer 1981, ISBN 3-7921-0240-4.
Jan Raue, Architekturfarbigkeit des Backsteinbaus. Eine vergleichende Studie an Stadt- und Klosterkirchen in der Mark Brandenburg, Worms 2007, ISBN 978-3-88462-268-1.

Linki zewnętrzne

Strona internetowa Polsko-Niemieckiej Sieci Klasztorów. klosterland.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)].