Powiat dąbrowski (1795–1807)
Powiat dąbrowski (niem. Kreis Dombrowa) – jednostka administracyjna na ziemiach zabranych istniejąca w latach 1795–1807. Należała do Królestwa Prus (do departamentu białostockiego Prus Nowowschodnich). Siedzibą władz powiatu była Dąbrowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
16 listopada 1794 upadło powstanie kościuszkowskie, w rok później upadła I Rzeczpospolita. Po trzecim rozbiorze tereny północno-wschodniej Polski weszły w skład państwa pruskiego, które utworzyło z nich nową prowincję Prusy Nowowschodnie z podziałem na dwa departamenty: białostocki i płocki. Departament białostocki podzielono na dziesięć powiatów (dystryktów) – jednym z nich był powiat dąbrowski[1][2].
Powiat dąbrowski utworzono z północnych części województwa podlaskiego I Rzeczypospolitej[3]. Powiat dąbrowski objął 10 miast: Dąbrowa, Hołynka, Korycin, Kuźnica, Lipsk, Nowy Dwór, Raczki, Sidra, Sopoćkinie, Suchowola i Sztabin[4][5].
Powiat dąbrowski zniesiono na mocy traktatu tylżyckiego z 1807 roku, kiedy to część jego terytorium odłączono od Prus i przekazano Rosji[1], gdzie weszło w skład obwodu białostockiego i utworzonego tam powiatu sokólskiego (okolice Dąbrowy, Korycina, Kuźnicy, Nowego Dworu, Sidry i Suchowoli)[6]. Natomiast okolice Hołynki, Lipska, Raczek, Sopoćkiń i Sztabina weszły w skład Księstwa Warszawskiego, państwa polskiego związanego unią personalną z Królestwem Saksonii, gdzie zostały włączone do departamentu łomżyńskiego[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jan Wąsicki, Ziemie polskie pod zaborem pruskim. Prusy Nowowschodnie (Neuostpreussen) 1799-1806, Poznań 1963, s. 130-148
- ↑ Witold Jemielity, Podziały administracyjne powiatów białostockich i monieckiego w latach 1919-1990, "Studia Teologiczne Białostocko-Drohiczyńsko-Łomżyńskie" t. 11, 1993, s. 308
- ↑ A. Cz. Dobroński, Od rozbiorów do końca lat dwudziestych XIX w., rozdział XI Historia Województwa Podlaskiego, Instytut Wydawniczy Kreator, Białystok 2010, s. 109-110.
- ↑ Holsche A C. von: Geographie und Statistik von West-, Süd- und Neu-Ostpreussen, nebst einer kurzen Geschichte des Königreichs Polen bis zu dessen Zertheilung.
- ↑ Karte von Surascher Kreise gefertigt im Monathe Januarius 1804 vom Camerconducteur Łapiński, skala 1:140 000. Archiwum Główne Akt Dawnych Warszawa, zbiór kartograficzny sygn. AG 125 –21.
- ↑ Mikołaj Ułaszczyk, Materiały do dziejów obwodu białostockiego w latach 1808-1843, "Rocznik Białostocki", t. 2, 1961, s. 333-374
- ↑ Trzebiński, W., & Borkiewicz, A. (1956). Podziały administracyjne Królestwa Polskiego w okresie 1815-1918 r.:(zarys historyczny). Dokumentacja Geograficzna.