Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych

Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1 luty 2023
Tradycje
Święto	24 maja
Dowódcy
Obecny	ppłk pil. Piotr Ciechan
Organizacja
Dyslokacja	Powidz
Rodzaj sił zbrojnych	Siły Powietrzne
Rodzaj wojsk	wojska lotnicze siły specjalne
Podległość	3 SLT operacyjnie DKWS
Skład	patrz tekst
Strona internetowa

Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych (PJOS) – jednostka wojskowa Sił Powietrznych dyslokowana w Powidzu, przeznaczona do transportu lotniczego i lotniczego wsparcia ogniowego sił i środków Wojsk Specjalnych.

Formowanie, zmiany organizacyjne

Jednostka została sformowana 1 lutego 2023 na bazie 7 eds. Zabezpiecza działania jednostek Wojsk Specjalnych zarówno na terenie kraju jak i poza granicami, a sformowanie jej wiąże się z celami i zobowiązaniem, jakie Siły Zbrojne RP dały dla NATO, to zdolność do dowodzenia większą liczbą lotniczych pododdziałów specjalnych. Rozformowana 7 eskadra działań specjalnych została certyfikowana do dowodzenia maksymalnie sześcioma elementami lotniczymi (poziom SOATG – Special Operations Air Task Group). W NATO to zdolności do dowodzenia bardziej rozbudowanymi elementami lotniczymi, czym było powstanie nowej jednostki lotniczej. Podstawowym wyposażeniem PJOS są śmigłowce Mi-17TU oraz Mi-17-1V. Piloci eskadry są szkoleni do wykonywania lotów nocnych z użyciem noktowizji co wynika z charakteru działań jednostek specjalnych. Jednostka podlega dowództwu 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego, w działaniach realnych dowodzenie jednostką przejmuje Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych.

Przeznaczenie, zadania

Jednostka jest na etapie uzupełniania personelu, certyfikacji, która potwierdzi jej przygotowanie do dyżuru w Siłach Odpowiedzi NATO w roku 2024. Większość żołnierzy jednostki brało udział na misjach poza granicami kraju, np. w Iraku i Afganistanie.

Lotnisko w Powidzu, w tym PJOS

Mi-17-1W należący do PJOSu

Jednostka prowadzi operacje powietrzne poprzez lotnicze działania specjalne jak desantowanie linowe, wprowadzania i wydobywanie sekcji Wojsk Specjalnych za pomocą śmigłowca technikami (ang.) Helicopter Rope Suspension Technique – techniką szybkiej liny, linami alpinistycznymi, przy pomocy drabiny linowej i metodą (ang.) Special Patrol Insertion/Extraction. Jednostka prowadzi: działania powietrznodesantowe spadochroniarzy WS, rozpoznanie powietrzne oraz lotnicze wsparcie ogniowe. Jednostka ma wykonywać działania nad akwenami (desant do wody, na okręt, i wydobywanie z nich), na lądzie (w tym na terenie zabudowanym, w górach i na równinach).

Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych uczestniczyła od 29 lutego do 15 marca 2024 w ćwiczeniu „Cobra-24”, które były częścią największych w tym roku manewrów polskiej armii pod kryptonimem „Dragon-24”. PJOS w 2024 pełnić będzie dyżur SON (Siły Odpowiedzi NATO). PJOS jest odpowiednikiem amerykańskiego 160 Lotniczego Pułku Operacji Specjalnych („Night Stalkers”).

Struktura organizacyjna (2023)

Mi-17-1W należący do PJOSu

Mi-17-AE należący do PJOSu

Stan na rok 2023

• dowództwo;
• sztab;
  • sekcja personalna,
  • sekcja komunikacji społecznej,
  • sekcja operacyjna,
  • sekcja rozpoznania,
  • sekcja wsparcia,
  • sekcja logistyki wykonawczej
• Zespół Dowodzenia;
• Grupa Lotnicza;
• Grupa Obsługi Technicznej;
• Grupa Zabezpieczenia Medycznego.

Wyposażenie

Śmigłowce:

• 8 maszyn Mi-17
  • 4 w wersji Mi-17-1W
  • 4 w wariancie Mi-17TU.
• 1 w wariancie Mi-17AE

Śmigłowce są wyposażone w M134G.

Mi-17-1W zostały zmodernizowane oraz przystosowane do działań specjalnych.

Żołnierze Jednostki

Dowódcy

• ppłk pil. Piotr Ciechan (2023–obecnie)

Oficerowie

• ppłk pil. Grzegorz Kołodziejczyk