Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej

Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej

中华人民共和国主席

Obecny Przewodniczący
Stanowisko
Państwo	Chińska Republika Ludowa
Data utworzenia	1954
Pierwszy Przewodniczący	Mao Zedong
Obecny Przewodniczący	Xi Jinping
Obecny od	14 marca 2013
Siedziba	Zhongnanhai
Strona internetowa

Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej (chin. upr. 中华人民共和国主席, chin. trad. 中華人民共和國主席, pinyin Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó Zhǔxí) – oficjalna głowa państwa w Chińskiej Republice Ludowej. Konstytucja daje temu urzędowi jedynie funkcje ceremonialno-reprezentacyjne, a faktyczna władza nad państwem znajduje się w rękach sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Chin i przewodniczącego Centralnej Komisji Wojskowej. Od czasów Jiang Zemina te trzy stanowiska znajdują się w jednych rękach, co w przyczyniło się do podniesienia rangi funkcji przewodniczącego ChRL i jednocześnie wykroczenia jego kompetencji poza konstytucyjne ramy. Zastępcą przewodniczącego jest wiceprzewodniczący ChRL.

Zgodnie z art. 80 i 81 konstytucji Chińskiej Republiki Ludowej Przewodniczący nie jest autonomicznie działającym organem, a jedynie wykonawcą decyzji parlamentu. Do jego kompetencji należą ogłaszanie ustaw, powoływanie i odwoływanie premiera, ministrów oraz pozostałych członków Rady Państwa, wręczanie orderów i odznaczeń, prawo łaski, ogłaszanie stanów nadzwyczajnych i mobilizacji, mianowanie i odwoływanie pełnomocnych przedstawicieli ChRL za granicą, przyjmowanie listów uwierzytelniających od przedstawicieli państw obcych, dokonywanie ratyfikacji i wypowiadanie umów międzynarodowych.

Przewodniczący ChRL wybierany jest przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych na pięcioletnią kadencję. Od 2018 roku liczba możliwych reelekcji jest nieograniczona - wcześniej Przewodniczący ChRL mógł pełnić tę funkcję przez maksymalnie dwie kadencje. Zgodnie z art. 79 chińskiej konstytucji na stanowisko to może wybrany być obywatel ChRL, który ukończył 45 lat oraz posiada bierne i czynne prawo wyborcze. Kandydatury na to stanowisko zgłasza prezydium OZPL, są one następnie poddawane konsultacjom w delegacjach deputowanych, w wyniku których wyłaniana jest ostateczna lista kandydatów przedstawiana na sesji parlamentu; głosowanie jest tajne. Kadencja poprzedniego przewodniczącego ChRL kończy się w chwili wyboru jego następcy. Przewodniczący jest konstytucyjnie odpowiedzialny politycznie przed parlamentem i może zostać przezeń odwołany.

Od roku 1949 funkcja głowy państwa Chińskiej Republiki Ludowej była przypisana następującym stanowiskom:

• 1949–1954 – przewodniczący Centralnego Rządu Ludowego
• 1954–1975 – przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej
• 1975–1983 – przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych
• od 1983 – przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej

Osoba	Funkcja	czas urzędowania
Mao Zedong	Przewodniczący Centralnego Rządu Ludowego	1 października 1949 – 27 września 1954
Mao Zedong	Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej	27 września 1954 – 27 kwietnia 1959
Liu Shaoqi	Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej	27 kwietnia 1959 – 31 października 1968
Dong Biwu i Song Qingling	Wiceprzewodniczący pełniący obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej	31 października 1968 – 24 lutego 1972
Dong Biwu	Pełniący obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej	24 lutego 1972 – 17 stycznia 1975
Zhu De	Przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych	17 stycznia 1975 – 6 lipca 1976
vacat – kolegialna prezydencja	pełniący obowiązki Przewodniczącego Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych	6 lipca 1976 – 5 marca 1978
Ye Jianying	Przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych	5 marca 1978 – 18 czerwca 1983
Li Xiannian	Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej	18 czerwca 1983 – 8 kwietnia 1988
Yang Shangkun	Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej	8 kwietnia 1988 – 27 marca 1993
Jiang Zemin	Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej	27 marca 1993 – 15 marca 2003
Hu Jintao	Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej	15 marca 2003 – 14 marca 2013
Xi Jinping	Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej	od 14 marca 2013

Bibliografia

• Jan Rowiński, Wojciech Jakubiec: System konstytucyjny Chińskiej Republiki Ludowej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2006. ISBN 978-83-7059-766-5. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Rulers.org