Przelewice (powiat wałecki)
53°01′53″N 16°06′30″E/53,031389 16,108333| wieś | |
 Fragment miejscowości | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
161[2] |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
78-630[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZWA |
| SIMC |
0525470 |
Położenie na mapie gminy Człopa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wałeckiego  | |
| 53°01′53″N 16°06′30″E/53,031389 16,108333[1]
| |
-staw_rybny.jpg)
Przelewice – wieś[4] w zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, w gminie Człopa, przy trasie wojewódzkiej nr 177.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Według historyków kiedyś stosowano wymiennie dwie nazwy miejscowości - Pieczyska oraz Przelewice. Używano ich wobec tej samej osady lub osad do siebie przyległych. Po roku 1945 nazwą Pieczyska oznaczono nowszą osadę, która powstała dopiero w początku XIX wieku, leżącą 3,5 km na wschód od Przelewic, która nazywała się przed 1945 Bevillsthal, a Przelewicami stała się obecna wieś Przelewice[5].
Po raz pierwszy miejscowość została wymieniana w dokumencie z 1412 (odpis z 1546) jako Pyecziska alias Przelewycz, 1557 Piecziska, 1595 Prilwiz[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Była własnością szlachecką należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej w dobrach Człopa[5].
Odpis dokumentu z 1412 zapisany w 1546 głosił, że Wincenty dziedzic Czarnkowa i Człopy nadał Szymonowi zwanemu Trzebinka 1/3 dziedziny "Pieczyska alias Przelewice" wraz z połową młyna, prawem łowienia w stawie młyńskim, barcią, z której miał dawać pół beczki miodu, z prawem polowania oraz z nieruchomością, którą posiadał Niesuł, dziad Szymona. W 1508 miejscowość leżała w parafii Człopa i należała do powiatu poznańskiego Korony Królestwa Polskiego[5].
W 1557 kasztelan poznański Piotr Czarnkowski w działach ze swoimi braćmi otrzymał w dobrach czarnkowskich m.in. części wsi Przelewice. W 1581 regesty podatkowe odnotowały, że zapłacił on pobór ze wsi Przelewice: od 12 kawałków roli po 7 groszy, od 5 zagrodników, kowala, jednego łana sołtysiego oraz od dwóch młynów. W 1594 opisano przebieg granicy pomiędzy wsiami Czuczarz i Przelewicami. Biegła ona od narożnika przy Jaźwcowych Dołach przez jeziora Sołtyskie i Płociczne, przez błota i rolę Nowiny, do narożnika tych wsi z wsią Szonowo (obecnie Dzwonowo) na Sowiej Górze wzgórzu nad rzeką Płociczna[5].
Obecnie[edytuj | edytuj kod]
Wieś typowo rolnicza, około 200 mieszkańców[potrzebny przypis]. Znajduje się tu kościół rzymskokatolicki, przystanek PKS, staw rybny. Do roku 1995 działała tu stacja PKP łącząca wieś z Krzyżem, Człopą i Wałczem, obecnie połączenia kolejowe zostały zlikwidowane, funkcjonują tylko połączenia autobusowe.
Przez miejscowość przepływa rzeka Człopica. W okolicy znajdują się dwa jeziora: Płocice i Krzywe oraz rezerwat "Stary Załom". W rocznicę śmierci papieża Jana Pawła II w Przelewicach zasadzono dąb papieski przy rzymskokatolickim kościele filialnym pw. Najświętszego Serca Jezusa. Leśnicy z nadleśnictwa Człopa i myśliwi objęli nad nim patronat. Kościół w Przelewicach dzięki temu otrzymał dwóch świętych patronów.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa pilskiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110918
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1059 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dz.U. z 2007 r. nr 245, poz. 1811, s. 17290
- ↑ a b c d e Gąsiorowski 1999 ↓, s. 834.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III, (L – Q), zeszyt 4, hasło „Przelewice”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1999, s. 834.
