Przodopłciowe

Przodopłciowe
	Progoneata
	Okres istnienia: sylur górny–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; dwuparzec
	; drobnonóg
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	wije
(bez rangi)	przodopłciowe
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przodopłciowe^[1], wije przodopłciowe^[2] (Progoneata) – takson wijów, obejmujący wszystkie ich gromady, z wyjątkiem pareczników, określanych jako tyłopłciowe^[3]^[2]^[1].

Charakterystyczną cechą tych wijów jest umiejscowienie otworów płciowych z przodu tułowia, pomiędzy odnóżami tułowiowymi drugiej pary. Inne apomorfie, które mają świadczyć o monofiletyzmie grupy to obecność apodem sternalnych i trichobotria z bulwiasto nabrzmiałymi nasadami oraz cechy embriogenezy: rozwój jelita środkowego i przekształcenie się witellofagów w ciałko tłuszczowe następują w obrębie żółtka^[3].

Do przodopłciowych zalicza się: dwuparce, skąponogi i drobnonogi. Dwuparce łączy się ze skąponogami w takson dwuprzysadkowych (Dignatha) lub też skąponogi łączy się z drobnonogami w takson Edafopoda^[3]^[4].

Najstarsze znane skamieniałości wijów, pochodzą z górnego syluru i należą do dwuparców, a więc przodopłciowych^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 532-538.
↑ ^a ^b Jolanta Wytwer: nadgromada: wije – Myriapoda. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 7-10.
↑ ^a ^b ^c G.D. Edgecombe: Phylogeny of Myriapoda. W: The Myriapoda Volume 1. Alessandro Minelli (red.). Leiden, Boston: Brill, 2011, seria: Treatise on Zoology - Anatomy, Taxonomy, Biology.
↑ Rosa Fernández, Gregory D. Edgecombe, Gonzalo Giribet. Exploring Phylogenetic Relationships within Myriapoda and the Effects of Matrix Composition and Occupancy on Phylogenomic Reconstruction. „Syst. Biol.”. 65 (5), s. 871-889, 2016. DOI: 10.1093/sysbio/syw041.
↑ Russell J. Garwood, Gregory D. Edgecombe. Early Terrestrial Animals, Evolution, and Uncertainty. „Evolution: Education and Outreach”. 4 (3), s. 489–501, 2011. Springer Science+Business Media. DOI: 10.1007/s12052-011-0357-y.

[Jura-1] Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 532-538.

[Blaszak-2] Jolanta Wytwer: nadgromada: wije – Myriapoda. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 7-10.

[Edgecombe-3] G.D. Edgecombe: Phylogeny of Myriapoda. W: The Myriapoda Volume 1. Alessandro Minelli (red.). Leiden, Boston: Brill, 2011, seria: Treatise on Zoology - Anatomy, Taxonomy, Biology.

[Fernandez-4] Rosa Fernández, Gregory D. Edgecombe, Gonzalo Giribet. Exploring Phylogenetic Relationships within Myriapoda and the Effects of Matrix Composition and Occupancy on Phylogenomic Reconstruction. „Syst. Biol.”. 65 (5), s. 871-889, 2016. DOI: 10.1093/sysbio/syw041.

[Garwood-5] Russell J. Garwood, Gregory D. Edgecombe. Early Terrestrial Animals, Evolution, and Uncertainty. „Evolution: Education and Outreach”. 4 (3), s. 489–501, 2011. Springer Science+Business Media. DOI: 10.1007/s12052-011-0357-y.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]